Η ελιά cercospora («κηλίδα φύλλου cercospora», «repilo plomizo»), του οποίου η επιστημονική ονομασία είναι Pseudocercospora cladosporioides (Sacc.) U. Braun (συν. Cercospora cladosporioïdes Sacc.) είναι μέρος των κρυπτογαμάτων της ελιάς, επιπλέον των είναι παράγοντας ασθένειας πολλών άλλων φυτικών ειδών.
Κάποτε θεωρούνταν δευτερογενής ασθένεια, τόσο πολύ που αντιμετωπίστηκε μέσω θεραπειών με άλατα χαλκού για να εξουδετερωθεί το επίφοβο μάτι του παγωνιού ( Fusicladium oleagineum (Cast.) Ritschel and Brawn (= Spilocea oleaginea ), το οποίο ωστόσο αξίζει επί του παρόντος περισσότερη προσοχή.
Τα συμπτώματα που σχετίζονται με τη μόλυνση είναι, στην επάνω πλευρά, η εμφάνιση χλωρωτικών περιοχών, σύντομα νεκρωτικές, ενώ στην κάτω πλευρά, παρατηρούνται τυπικές γκριζωπές κηλίδες , λόγω της άφθονης διαφυγής των αναπαραγωγικών δομών του παθογόνου μέσω της στομίας.
Στις προσβεβλημένες πράσινες δρύπες τα συμπτώματα εμφανίζονται με τη μορφή περισσότερο ή λιγότερο κυκλικών, καφέ, βυθισμένων περιοχών διαμέτρου περίπου 7 mm, ενώ στις ώριμες οι βλάβες εμφανίζονται με τη μορφή ανοιχτοκίτρινων φωτοστέφανων.
Τυπικά, τα περισσότερα από τα φύλλα προορίζονται να πέσουν νωρίς , αλλά το παθογόνο επιβιώνει στα αποικισμένα που παραμένουν στο φυτό. Το φθινόπωρο, η μεγαλύτερη παραγωγή πολλαπλασιαστή καταγράφεται σε αυτά τα φύλλα και νέες μολύνσεις εξαπλώνονται χάρη στην απελευθέρωση σπορίων μετά τις βροχές. Μόλις συμβεί η διείσδυση μέσω της στομίας ή μέσω μικροβλαβών, ο αποικισμός προχωρά λίγο πολύ αργά και το καλοκαίρι μπορεί να εμφανιστεί φυλλόπτωση ποικίλης έντασης.
Διάφορες περιοχές της Καλαβρίας , κυρίως η επαρχία Vibo Valentia και Reggio Calabria, λόγω της αύξησης της σχετικής υγρασίας και πιθανώς της μεγαλύτερης γενετικής ευαισθησίας των καλλιεργούμενων ποικιλιών, παρουσιάζουν σημαντικές προσβολές που αναπόφευκτα προκαλούν μαζική φυλλόπτωση που έχει επιπτώσεις στην πιθανή αποσύνθεση και σαφώς στις αποδόσεις.
Στη βιβλιογραφία αναφέρεται ότι άλατα χαλκού, θείο μόνα τους ή σε μείγμα με συστηματικά μυκητοκτόνα όπως η διφεκοναζόλη, η τεβουκοναζόλη και οι στροβιλουρίνες έχουν δείξει ενδιαφέροντα αποτελέσματα στον έλεγχο της νόσου. Οι ενώσεις με βάση τον χαλκό ήταν πάντα από τις πιο χρησιμοποιούμενες από τους αγρότες για τον έλεγχο των κρυπτογαμάτων της ελιάς, κυρίως λόγω του χαμηλού κόστους, της ανθεκτικότητας και της αποτελεσματικότητάς τους στην αναστολή της βλάστησης των κονιδίων.
Υπό το πρίσμα των νέων ευρωπαϊκών οδηγιών για τη μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων, είναι επείγουσα η εξεύρεση νέων λύσεων για την καταπολέμηση των παρασίτων και των παθογόνων μικροοργανισμών, καθώς και στρατηγικές διαχείρισης για τις γεωργικές καλλιέργειες, οι οποίες υπόκεινται όλο και περισσότερο στις ζημιές που προκύπτουν από τη μανιασμένη κλιματική αλλαγή.
Οι στρατηγικές για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προστασία των καλλιεργειών περιλαμβάνουν ασφαλώς τη σκόνη πετρωμάτων (ζεόλιθος, καολίνη), την αλληλεπίδραση μεταξύ μικροοργανισμών ( Bacillus subtilis, Trichoderma spp., κ.λπ.), τη γεωργία 4.0, τους επαγωγείς αντοχής κ.λπ.
Στο έργο των Vatrano et al. (2021) προέκυψαν ενδιαφέροντα αποτελέσματα από μια δοκιμή που αξιολόγησε τη χρήση καθαρού ζεόλιθου ή σε μείγμα με οξυχλωριούχο χαλκό στον έλεγχο των παρασίτων της ελιάς. Φάνηκε ότι σε μη επεξεργασμένα φυτά το 60% των φύλλων που αναλύθηκαν εμφάνισαν συμπτώματα της νόσου με βαρύτητα 34%. Αντίθετα, όλες οι διατριβές με τον ζεόλιθο, που χορηγούνται τόσο σε μορφή σκόνης όσο και παραδοσιακά με νεφελοποιητή (επίσης αναμεμειγμένο με οξυχλωριούχο χαλκό), έχουν περιορίσει την ανάπτυξη της νόσου.
Ο ζεόλιθος είχε αποτελεσματικότητα που κυμαινόταν μεταξύ 50 και 75% . Το αλάτι χαλκού φάνηκε επίσης εξίσου αποτελεσματικό, εξασφαλίζοντας ποσοστό αποτελεσματικότητας 42% .
Ακριβώς λόγω των χημικοφυσικών χαρακτηριστικών του, της υψηλής ικανότητας ανταλλαγής κατιόντων που του επιτρέπει να απορροφά σημαντικές ποσότητες νερού, ο ζεόλιθος είναι ένα ολοένα και πιο ενδιαφέρον πρόσθετο που πρέπει να συμπεριληφθεί στα φυτοατρικά σχέδια ελέγχου.
βιβλιογραφικές αναφορές
Joaquín Romero, Arantxa Ávila, Carlos Agustí-Brisach, Luis F. Roca και Antonio Trapero. Αξιολόγηση μυκητοκτόνων και στρατηγικές διαχείρισης κατά της κηλίδας των φύλλων Cercospora της ελιάς που προκαλείται από Pseudocercospora cladosporioides . Agronomy 2020, 10, 271; doi:10.3390/agronomy10020271
Vatrano T., Bella P., Mirabile G., Conigliaro G. and Torta L. Zeolite για τον έλεγχο της κερκασπορίωσης . Ελαιόλαδο 2/2021.
www.thomasvatrano.com
Πηγή: olivonews
