Την Δευτέρα έγινε μια ακόμα συζήτηση στη βουλή για το καυτό θέμα της έλλειψης εργατών γης, με τους ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ να συμφωνούν στην ιδέα της κυβέρνησης για αξιοποίηση των παράτυπων αγρεργατών, κίνηση που θα ρίξει το εργατικό κόστος για τους αγρότες.
Διαβάστε αναλυτικά την συζήτηση από τα επίσημα πρακτικά της βουλής:
ΑΛΕΞΗΣ ΧΑΡΙΤΣΗΣ: Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε. Θα μου επιτρέψετε να ξεκινήσω, λέγοντας ότι η επίκαιρη ερώτηση την οποία έχω καταθέσει ήταν να συζητηθεί πριν από είκοσι μέρες περίπου και τότε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης ο κ. Αυγενάκης είχε ζητήσει σε συνεννόηση με το γραφείο μου την αναβολή της συζήτησης, για να μπορέσει να παραστεί ο ίδιος. Βεβαίως και είχαμε συμφωνήσει τότε να υπάρξει αυτή η αναβολή –κανένα πρόβλημα- αλλά βλέπουμε ότι και πάλι ο Υπουργός απουσιάζει και αυτό δεν είναι μομφή προς τον κύριο Υφυπουργό, δεν είναι προσωπικό το θέμα. Νομίζω, όμως, ότι για ένα τόσο σοβαρό ζήτημα, όπως είναι αυτό της έλλειψης των εργατών γης, θα έπρεπε ο ίδιος Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης να προσέλθει και να απαντήσει αρμοδίως.
Και το λέω αυτό, κύριε Υφυπουργέ, γιατί είναι ένα ζήτημα το οποίο αυτή τη στιγμή απασχολεί ολόκληρο τον αγροτικό κόσμο σε ολόκληρη τη χώρα και δεν απασχολεί μόνο τον αγροτικό κόσμο, αλλά ολόκληρες τοπικές κοινωνίες. Απασχολεί, θα έλεγα, και το ζήτημα της τοπικής οικονομίας, μιας και βλέπουμε ότι οι κίνδυνοι οι οποίοι διαμορφώνονται από αυτό το ακανθώδες ζήτημα απειλούν με επισιτιστική κρίση ευρύτατα στρώματα του πληθυσμού.
Κύριε Υφυπουργέ, πρέπει να σας πω ότι γι’ αυτό το ζήτημα δεν παρεμβαίνουμε τώρα για πρώτη φορά. Ελέγχοντας το αρχείο μου σήμερα το πρωί διαπίστωσα ότι τα τελευταία δύο χρόνια έχω καταθέσει εγώ προσωπικά άλλη μία επίκαιρη ερώτηση σε προκάτοχό σας, δύο κοινοβουλευτικές αναφορές και δύο άλλες κοινοβουλευτικές ερωτήσεις.
Επανέρχομαι τώρα με αυτήν την επίκαιρη ερώτηση, κύριε Υφυπουργέ, γιατί πραγματικά βρισκόμαστε πλέον στο «και πέντε». Βρισκόμαστε σε μία κατάσταση η οποία είναι στο μη περαιτέρω. Και για να μη χρησιμοποιώ τα δικά μου λόγια, να χρησιμοποιήσω τα λόγια των αγροτικών συλλόγων της περιοχής μου, της πατρίδας μου, της Μεσσηνίας. Λέει, λοιπόν, ο Αγροτικός Σύλλογος Φιλιατρών ότι άτομα από τρίτες χώρες που ενδιαφέρονται να εργαστούν στη χώρα μας και ονειρεύονται ένα καλύτερο αύριο, προτιμούν πλέον άλλες ευρωπαϊκές χώρες για εργασία, καθώς τα υπόλοιπα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης χορηγούν τα κατάλληλα ταξιδιωτικά και διαμονής έγγραφα, με τα οποία ο εργαζόμενος μπορεί να διαμένει μόνιμα σε ένα κράτος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να επαναπατρίζεται και να διατηρεί το δικαίωμα επιστροφής στον τόπο εργασίας του. Λέει, επίσης, ο Αγροτικός Σύλλογος Γαργαλιάνων σε ανακοίνωσή του ότι οι εκτάσεις γης που έχουν μείνει ακαλλιέργητες, μέρα με τη μέρα αυξάνονται. Ο Αγροτικός Σύλλογος Γαργαλιάνων προειδοποιεί για μειωμένες χειμερινές φυτεύσεις στις υπαίθριες και στις υπό κάλυψη καλλιέργειες. Κάτι τέτοιο θα έχει ως άμεση συνέπεια τον αφανισμό του Έλληνα αγρότη, άδεια ράφια και τιμές απλησίαστες για το μέσο νοικοκυριό.
Τι συμβαίνει λοιπόν; Έχουμε έναν αγροτικό κόσμο ο οποίος πλήττεται από τις φυσικές καταστροφές το τελευταίο διάστημα, όπως πρόσφατα στη Θεσσαλία με τις πλημμύρες, έχουμε έναν αγροτικό κόσμο και μια οικονομία η οποία πλήττεται από το κύμα της ακρίβειας και την αισχροκέρδεια, την οποία, δυστυχώς, η Κυβέρνηση έχει αφήσει ανεξέλεγκτη όλο το προηγούμενο διάστημα και πάνω σε όλα αυτά προστίθεται και το ζήτημα των εργατών γης. Μάλιστα, ο ίδιος ο Υπουργός, ο κ. Αυγενάκης, σε δηλώσεις του πριν από λίγες ημέρες είχε μιλήσει για περίπου εκατόν ογδόντα χιλιάδες εργάτες γης τον χρόνο που απουσιάζουν από τις ανάγκες που έχει η αγροτική οικονομία μας. Οι αγροτικοί σύλλογοι της χώρας ανεβάζουν αυτόν τον αριθμό στις τριακόσιες χιλιάδες. Νομίζω ότι δεν έχει νόημα να διαφωνήσουμε για τους αριθμούς.
Σε κάθε περίπτωση είναι ένα τεράστιο ζήτημα, ένα κολοσσιαίο ζήτημα. Πρόσφατα, μάλιστα, υπήρξαν δημοσιογραφικές πληροφορίες ότι η Κυβέρνηση μετά τις εκλογές του Ιουνίου με τη νέα σύνθεσή της σχεδίαζε να φέρει στη Βουλή νομοσχέδιο με το οποίο θα προχωρούσε στην αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος και στη νομιμοποίηση παρανόμως διαμενόντων εργατών γης από άλλες χώρες στη χώρα μας. Δυστυχώς, τίποτα δεν έγινε επ’ αυτού. Φαίνεται ότι υπήρξαν και ενδοκυβερνητικές αντιπαραθέσεις γι’ αυτό το ζήτημα.
Πολύ φοβάμαι ότι πληρώνουμε ως κοινωνία και ως οικονομία το τίμημα των ιδεοληψιών της Κυβέρνησης η οποία δεν θέλει να αντιμετωπίσει αυτό το ζήτημα βεβαίως για να μη δυσαρεστήσει και ακραίες φωνές οι οποίες αντιμετωπίζουν με όρους ρατσιστικούς ένα τόσο σημαντικό ζήτημα.
Αυτή τη στιγμή, όμως, αυτό για το οποίο μπορώ να σας ενημερώσω και να σας διαβεβαιώσω, κύριε Υφυπουργέ, είναι ότι, δυστυχώς, ολόκληρες αγροτικές περιοχές, όπως είναι και στη Μεσσηνία, στην περιοχή μου –ειδικά στην περιοχή της Τριφυλίας, αλλά όχι μόνο, όπως είμαι βέβαιος έχετε λάβει κρούσεις και από ολόκληρη την Ελλάδα- βρίσκονται σε μια πάρα πολύ μεγάλη αγωνία γιατί βλέπουν ότι το μέλλον της αγροτικής παραγωγής είναι εξαιρετικά δυσοίωνο, γιατί η Κυβέρνηση δεν έχει προχωρήσει στην επίλυση αυτού του τόσο σημαντικού ζητήματος.
Αναμένω, λοιπόν, από εσάς σήμερα μία απάντηση για το πώς προτίθεστε τώρα άμεσα να αντιμετωπίσετε αυτό το τόσο κρίσιμο θέμα.
Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Αθανάσιος Μπούρας): Ορίστε, κύριε Πουλά, έχετε τον λόγο για τη δική σας πρωτολογία.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΟΥΛΑΣ: Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε. Κύριε Υπουργέ, θα ξεπεράσω και εγώ από τη μεριά μου το θέμα με τη μη παρουσία του Υπουργού κ. Αυγενάκη ο οποίος δεν παρευρίσκεται ούτε σήμερα, γιατί η ερώτηση η δική μου είχε γίνει και πριν είκοσι μέρες. Ας το προσπεράσουμε και ας πάμε επί της ουσίας.
Σε σύντομο χρονικό διάστημα, ξεκινά στην Αργολίδα το μάζεμα και της ελιάς, αλλά και των εσπεριδοειδών. Πρόκειται για δύο προϊόντα τα οποία στηρίζουν την παραγωγή, τους αγρότες της περιοχής μου, της Αργολίδας. Κάθε χρόνο, λοιπόν, εδώ και τέσσερα χρόνια, οι αγρότες βρίσκονταν με το ίδιο πρόβλημα. Η έλλειψη εργατικών χεριών είναι ένα θέμα τεράστιο που έχει σαν αποτέλεσμα πολλές καλλιέργειες να μένουν μη καλλιεργήσιμες, αλλά και όταν έρχεται η ώρα για να μαζέψουν τα προϊόντα τους δεν βρίσκουν εργατικά χέρια.
Αυτό δεν ταλαιπωρεί μόνο την Αργολίδα. Φυσικό είναι και εξυπακούεται ότι όλη η Ελλάδα, ειδικά τώρα όπου υπάρχει καλλιέργεια ελιάς και εσπεριδοειδών, τα προβλήματα της έλλειψης των εργατών είναι σημαντικά και πρέπει να δοθεί άμεση λύση.
Αυτό που προκαλεί εντύπωση είναι ότι πριν μερικές εβδομάδες πήγε να βρεθεί μια λύση. Αυτή η λύση δεν προχώρησε γιατί δημιουργήθηκαν εσωτερικά προβλήματα μέσα στην Κυβέρνηση. Υπάρχει λύση; Θα δώσετε λύση για το πρόβλημα που υπάρχει αυτή τη στιγμή;
Αυτή η έλλειψη των εργατών, λοιπόν, είναι ένα πολύ μεγάλο θέμα, γιατί βλέπετε τι γίνεται με την ακρίβεια, με τις τιμές. Είναι πρόβλημα και στο χωράφι, αλλά αυτό το πρόβλημα πηγαίνει και στο ράφι.
Θέλω, λοιπόν, να μου απαντήσετε πώς σκέφτεστε να λύσετε αυτό το τεράστιο θέμα που απασχολεί όχι μόνο την Αργολίδα, αλλά και όλη τη χώρα.
Ευχαριστώ πολύ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Αθανάσιος Μπούρας): Ορίστε, κύριε Υπουργέ, έχετε τον λόγο να απαντήσετε σε αυτό το κρίσιμο πραγματικά θέμα.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΕΛΕΤΣΗΣ (Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε. Κατ’ αρχήν, κύριοι συνάδελφοι, να σας πω σε σχέση με την απουσία του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Αυγενάκη ότι βρίσκεται στις Βρυξέλλες για το Συμβούλιο των Υπουργών και ήμασταν προ του διλήμματος ή να αναβληθεί για δεύτερη φορά η επίκαιρη ερώτησή σας ή να απαντηθεί από έναν εκ των δύο Υφυπουργών. Οπότε επιλέξαμε για να μη γίνει το πρώτο, να έρθω εγώ σήμερα εδώ. Ελπίζω να σας ικανοποιήσω με τις απαντήσεις που θα σας δώσω.
Σε ό,τι αφορά το θέμα για το οποίο ρωτάτε την Κυβέρνηση, είναι πράγματι πολύ σημαντικό. Είναι ένα υπαρκτό θέμα που κανείς δεν μπορεί να το αρνηθεί. Μιλάμε για το θέμα της έλλειψης των εργατών γης που είναι και επείγον. Κι εγώ Βουλευτής επαρχίας είμαι. Το αντιμετωπίζουμε και εμείς, βέβαια σε μικρότερο βαθμό εκεί στον Έβρο, αλλά το αντιμετωπίζουμε κι εμείς, όπως το αντιμετωπίζει γενικότερα η ελληνική ύπαιθρος και η αγροτική μας οικονομία.
Όπως είπατε προηγουμένως, πράγματι για τους εργάτες αγροτικής γης υπολογίζουμε ότι χρειαζόμαστε ετησίως γύρω στους εκατόν ογδόντα χιλιάδες. Ο αριθμός είναι πολύ μεγαλύτερος, αν προσθέσουμε και τους εργάτες που χρειαζόμαστε στην κτηνοτροφία, στην αλιεία, στην εστίαση, στον τουρισμό. Συνεπώς, όντως το νούμερο μπορεί να είναι μεγαλύτερο.
Η εγκατάλειψη των χωριών από νέους ανθρώπους, τα χαμηλά ημερομίσθια, οι γενικότερες συνθήκες ζωής στην ύπαιθρο, η απαξίωση σε έναν βαθμό αυτού του είδους της εργασίας, μας έχουν οδηγήσει, δυστυχώς, σε αυτήν την κατάσταση. Έτσι έχει καταστεί αναγκαία και απαραίτητη η χρήση εργατών από τρίτες χώρες, είτε σε εποχικό, είτε σε μόνιμο επίπεδο.
Αντιλαμβάνεστε ότι το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης ως ο διαχειριστής των θεμάτων της αγροτικής οικονομίας είναι ο τελικός αποδέκτης στη διαχείριση αυτής της κατάστασης, αφού σε ό,τι αφορά τις ρυθμίσεις και το καθεστώς που ισχύει στους εργάτες από τρίτες χώρες παρεμβάλλονται και άλλα Υπουργεία, όπως είναι το Υπουργείο Εργασίας κατά κύριο λόγο, το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, το Υπουργείο Εξωτερικών και το Υπουργείο Εσωτερικών.
Σήμερα, το νομοθετικό πλαίσιο απασχόλησης πολιτών τρίτων χωρών στην αγροτική οικονομία της χώρας ρυθμίζεται με τέσσερις διαδικασίες, αυτή του άρθρου 12 που αφορά την εξαρτημένη εργασία, του άρθρου 13 που αφορά την εποχική εργασία του ν. 4251/2014 –αυτός είναι ο νόμος- και του άρθρου 62 του ν. 4950/2022, όπου μιλάμε για κατά παρέκκλιση –αυτή είναι η τρίτη κατηγορία- δηλαδή απαλλάσσονται από τη διαδικασία υποχρέωσης θεώρησης εισόδου, βίζας, καθεστώς που παρατάθηκε μέχρι τις 31.12.2023. Βέβαια, μιλάμε και για το άρθρο 1Α που αφορά τους παράτυπα διαμένοντες πολίτες τρίτων χωρών, όπου το καθεστώς τους δεν έχει ρυθμιστεί.
Για την έκδοση της κοινής υπουργικής απόφασης που ρυθμίζει τα σχετικά θέματα των προϋποθέσεων, των όρων για το καθεστώς που ισχύει στους εργάτες γης ανά διετία, προηγείται διαβούλευση με τις περιφέρειες της χώρας που καταγράφουν τις ανάγκες τους ανά περιφέρεια μετά από υποβολή άποψης και γνώμης και από τους εργοδοτικούς φορείς.
Το Υπουργείο Μετανάστευσης εξετάζει το ενδεχόμενο ηλεκτρονικής υποβολής αιτήσεων σε ειδική πλατφόρμα απευθείας από τους εργοδότες, από πλευράς των εργοδοτών δηλαδή, για εποχική εργασία, προκειμένου να επισπεύδονται οι διαδικασίες. Αυτό είναι ίσως μία δυνατότητα να δώσει κάποιου είδους λύση, να επιταχύνει τις διαδικασίες.
Από την πλευρά του το Υπουργείο Εξωτερικών, που είναι αρμόδιο για τη χορήγηση-θεώρησης βίζας εισόδου μέσω των προξενείων, διαβεβαιώνει ότι οι προξενικές αρχές και Γ4 Διεύθυνσή του εργάζονται με πιο γρήγορους πλέον ρυθμούς προκειμένου να επισπεύδονται σε κάθε περίπτωση οι έλεγχοι των φακέλων.
Πέραν τώρα του συγκεκριμένου νομικού πλαισίου, σας αναφέρω ότι όπως θα γνωρίζετε πρώτον υπεγράφη Μνημόνιο Κατανόησης μεταξύ Ελλάδας και Μπαγκλαντές στο 2022, δεύτερον υπάρχει μία διμερής συμφωνία που υπεγράφη με την Αίγυπτο το 2003 και το Υπουργείο Εξωτερικών μας διαβεβαιώνει ότι και οι δύο συμφωνίες βρίσκονται στο στάδιο της υλοποίησης, τρίτον, έχει υπογραφεί ένα σύμφωνο προθέσεων με το Πακιστάν και τέταρτον, διερευνάται και η σύναψη διμερούς συμφωνίας με την Ινδία.
Από την άλλη μεριά ο νέος κώδικας μετανάστευσης ο ν. 5038/2023, που έχει έναρξη ισχύος από 1-1-2024, αναμένεται να απλοποιήσει τη διαδικασία και να εκσυγχρονίσει τον τρόπο με τον οποίο θα γίνεται η εφαρμογή της εξέτασης της αίτησης χορήγησης των τίτλων διαμονής πολιτών τρίτων χωρών για εργασία. Όλα αυτά πιστεύουμε ότι στο επόμενο διάστημα θα μας βοηθήσουν ώστε να επισπεύσουμε τη διαδικασία.
Επιπλέον, όπως αναφερθήκατε, ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων γενόμενος ακριβώς αποδέκτης των πολλών διαμαρτυριών από την ελληνική ύπαιθρο, απ’ όλες τις περιοχές της επικράτειας, παρόμοιας φύσης αιτήματα με όσα αναφέρεστε και οι δύο στις ερωτήσεις σας, έχει θέσει το θέμα τόσο σε κεντρικό κυβερνητικό επίπεδο όσο και στον δημόσιο διάλογο. Ως Υπουργείο βρισκόμαστε σε συνεχή επαφή και διαβούλευση με τα συναρμόδια Υπουργεία, πάντα στην κατεύθυνση της απλοποίησης των διαδικασιών, της επίσπευσής τους, της επίλυσης προβλημάτων που εμφανίζονται στην πράξη.
Σε δημόσιες δηλώσεις του ο Υπουργός στις 23-9-2023 τόνισε ότι από πλευράς Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ζητήσαμε να προχωρήσει άμεσα το Υπουργείο Εξωτερικών σε ενίσχυση των κατά τόπο πρεσβειών μας και προξενείων ώστε να εξετάζονται οι φάκελοι, αλλά όχι με διάθεση απόρριψης.
Ταυτόχρονα, δημοσιοποίησε μια ιδέα που συζήτησε με τον Υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής κ. Καιρίδη σχετικά με τους παράτυπους μετανάστες και παράνομα πολλές φορές εργαζόμενους στη χώρα. Αναφερθήκατε προηγουμένως, μάλλον και οι δύο, με έμμεσο τρόπο σε αυτό, αν κατάλαβα καλά. Θα ήθελα στη δευτερολογία σας να ακούσω ρητά την άποψή σας. Θα μας βοηθήσει πραγματικά το να έχουμε μια ξεκάθαρη άποψη τόσο από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ όσο και από την πλευρά του Κινήματος Αλλαγής. Θα μας βοηθήσει ως Κυβέρνηση προκειμένου να βρούμε μία φόρμουλα, όπως είπατε η κεντρική ιδέα υπάρχει, η οποία θα μπορούσε σε αυτή την περίπτωση να δημιουργήσει και συνθήκες συνεννόησης και θα έλεγα συναίνεσης ως προς τη ρύθμιση την οποία θα περάσουμε.
Αναφερθήκατε σε κάποιες ενδεχομένως αντιδράσεις. Δεν είναι μόνον εγώ θα έλεγα εντός του χώρου, ενδεχομένως, της Νέας Δημοκρατίας. Ίσως εδώ να είναι και οι λιγότερες. Μπορεί να υπάρχουν και από άλλες πλευρές. Νομίζω ότι το θέμα είναι τέτοιο που μια συνεννόηση και μία συμφωνία θα ήταν πολύ χρήσιμη γι’ αυτό. Ο Υπουργός προανήγγειλε, πράγματι, την πρόθεση να κατατεθεί ένα νομοσχέδιο, μια ρύθμιση νόμου, έτσι ώστε να αντιμετωπιστεί το θέμα αυτό.
Σε κάθε περίπτωση, τελειώνω λέγοντας ότι το πρόβλημα είναι υπαρκτό είναι σημαντικό για την ύπαιθρο, για την αγροτική μας οικονομία, για τους αγρότες μας και η διαβούλευση με τα συναρμόδια Υπουργεία, τους εργοδότες και τους φορείς τους είναι διαρκής προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι ανάγκες της ελληνικής πρωτογενούς παραγωγής.
Ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Αθανάσιος Μπούρας): Κύριε Χαρίτση, ο λόγος σ’ εσάς για τη δευτερολογία σας και μετά στον κ. Πουλά.
ΑΛΕΞΗΣ ΧΑΡΙΤΣΗΣ: Κύριε Υφυπουργέ, κατ’ αρχάς να συμφωνήσω μαζί σας ότι αν εξετάσουμε το πρόβλημα στην ευρύτερη διάσταση του, συμπεριλαμβάνοντας δηλαδή και άλλες πολύ σημαντικές οικονομικές δραστηριότητες όπως είναι ο τουρισμός, όπως είναι η εστίαση, όπως είναι ο κατασκευαστικός κλάδος και η οικοδομή, βεβαίως το πρόβλημα είναι ακόμα μεγαλύτερο και αφορά όχι εκατόν ογδόντα χιλιάδες, αλλά πολλαπλάσιο αριθμό ανθρώπων από τρίτες χώρες οι οποίοι δραστηριοποιούνται σε αυτούς τους κλάδους και οι οποίοι πρέπει με κάποιον τρόπο να παραμείνουν στην ελληνική οικονομία και να δουλέψουν με όρους νομιμότητας.
Άκουσα για την απλοποίηση των διαδικασιών. Καμία αντίρρηση. Ποιος θα φέρει αντίρρηση στο να προχωρήσει μια διαδικασία απλοποίησης και επιτάχυνσης των διαδικασιών. Νομίζω, όμως, ότι αυτό, επειδή είναι μια συζήτηση την οποία την κάνουμε εδώ και χρόνια αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς και προς τους πολίτες που μας παρακολουθούν, είναι κάτι το οποίο δεν φτάνει και είναι κάτι το οποίο δεν το βλέπουν τελικά οι ίδιοι οι ενδιαφερόμενοι, οι εμπλεκόμενοι, αναφέρομαι στους συνεταιρισμούς, αναφέρομαι στους συλλόγους, αναφέρομαι στις τοπικές κοινωνίες, οι οποίοι δεν βλέπουν να προχωράει η διαδικασία.
Αντιλαμβάνομαι, επίσης -το γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά, έχουμε θητεύσει στα υπουργικά έδρανα- ότι υπάρχει και μία συναρμοδιότητα του δικού σας Υπουργείου με το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, με το Υπουργείο Εργασίας, με το Υπουργείο Εξωτερικών. Το τελευταίο, όμως, το οποίο αυτή τη στιγμή επιτρέψτε μου να σας πω ενδιαφέρει τους πολίτες είναι ποιος τελικά ευθύνεται και που μεταφέρουμε το μπαλάκι της ευθύνης. Αυτό το οποίο βλέπουν οι πολίτες είναι μια πολιτεία, είναι ένα κράτος, είναι μία Κυβέρνηση η οποία έχει συνολική και συλλογική ευθύνη γι’ αυτό το οποίο τελικά συμβαίνει και το οποίο εσείς, με θάρρος πρέπει να πω και παρρησία, αναγνωρίσατε ως ένα μεγάλο πρόβλημα.
Άρα, δεν έχει νόημα να μπούμε σε μια διελκυστίνδα για το ποιο είναι το μερίδιο ευθύνης του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, ποιο του Μεταναστευτικής Πολιτικής και πάει λέγοντας. Γιατί, ναι, βεβαίως έχουν υπάρξει για παράδειγμα οι διμερείς συμφωνίες οι οποίες αναφερθήκατε με Μπαγκλαντές, με Αίγυπτο κλπ. Τελικά ποιο είναι το αποτέλεσμα; Είναι πενιχρό. Τι είναι αυτό το οποίο συμβαίνει σήμερα; Αυτό το οποίο βλέπουμε να συμβαίνει σήμερα είναι ότι οι περισσότεροι από τους παρατύπως διαμένοντες στη χώρα μας εργάτες γης να φεύγουν κυρίως για την Ιταλία και την Ισπανία γιατί εκεί μπορούν να βρουν πολύ καλύτερες συνθήκες και διαβίωσης και εργασίας. Κι αυτό είναι κάτι το οποίο το πληρώνουμε τελικά και με οικονομικούς όρους ως ελληνική οικονομία. Πρέπει, λοιπόν, να βρεθεί μια λύση.
Είχαμε ακούσει την ηγεσία και του Υπουργείου σας και Του Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής να μιλάει για νομιμοποίηση των ήδη ευρισκομένων και εργαζόμενων παράτυπων εργατών στη χώρα. Νομίζω ότι το να αρθεί το καθεστώς παρανομίας γι’ αυτούς τους ανθρώπους, το να τους δοθούν εργασιακά δικαιώματα και υποχρεώσεις, βεβαίως, όπως σε όλους, το να σταματήσει αυτή η λογική του από τη μία τους εκμεταλλευόμαστε και από την άλλη τους κυνηγάμε, είναι αυτό το οποίο χρειαζόμαστε, αυτό το οποίο επιτάσσει και το διεθνές δίκαιο, αυτό το οποίο επιτάσσει όμως και η ανάγκη που έχουμε να προχωρήσει η αγροτική παραγωγή στη χώρα μας με τους καλύτερους δυνατούς όρους.
Ναι, λοιπόν, για να απαντήσω και ευθέως στο ερώτημα το οποίο θέσατε, θα βρείτε συναινέσεις και από τη μεριά της αντιπολίτευσης, τουλάχιστον της δικής μας αντιπολίτευσης, της προοδευτικής και δημοκρατικής αντιπολίτευσης, εφόσον προχωρήσετε γενναία σε ρυθμίσεις οι οποίες θα δίνουν τη δυνατότητα αυτοί οι άνθρωποι να μπορέσουν να διαμείνουν στη χώρα μας με νόμιμο τρόπο, να επιστρέφουν στις χώρες προέλευσής τους και να έρχονται πάλι εδώ στη χώρα μας για την εργασία τους και βεβαίως, να αποκατασταθεί μια στοιχειώδης ομαλότητα στην αγροτική παραγωγή.
Γιατί αλλιώς πολύ φοβάμαι ότι σε συνδυασμό και με όλα τα άλλα προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή ο αγροτικός κλάδος -τα γνωρίζετε πάρα πολύ καλά και με την ακρίβεια των πρώτων υλών και με τα καύσιμα στα οποία πάλι έχουμε λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων, μια νέα αύξηση και με τα ζητήματα των καταστροφών- το επόμενο διάστημα θα βρεθούμε προ πάρα πολύ δυσμενών εξελίξεων και εκπλήξεων και επιπτώσεων στην ίδια την αγροτική παραγωγή, αλλά και συνολικά στην οικονομία της χώρας μας. Ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Αθανάσιος Μπούρας): Τον λόγο έχει ο κ. Πουλάς για τη δική του δευτερολογία.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΟΥΛΑΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κύριε Υπουργέ, εγώ σας άκουσα πάρα πολύ προσεκτικά. Το συμπέρασμα που βγάζω είναι ότι εδώ και τέσσερα χρόνια που είσαστε στη διακυβέρνηση της χώρας για μένα δεν έχετε κάνει απολύτως τίποτα, γιατί το πρόβλημα της έλλειψης των εργατών γης παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις, προτάσεις των αγροτών, των συνεταιριστικών οργανώσεων παραμένει. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι αγρότες να βρίσκονται σε απόγνωση, να μην μπορούν να καλλιεργήσουν όλα τα χωράφια τους, να μην δύναται να συγκομιδήσουν την παραγωγή τους και ειδικά σε μια περίοδο που οι τιμές όλων των βασικών αγροτικών προϊόντων βρίσκονται στα ύψη.
Αντιλαμβάνεστε λοιπόν ότι το πρόβλημα της έλλειψης εργατών γης έχει αλυσιδωτές επιπτώσεις που επηρεάζουν τόσο το χωράφι αλλά και το ράφι και συνεπώς και τους αγρότες αλλά και τους καταναλωτές.
Γνωρίζετε με τι μεροκάματο δουλεύουν αυτοί οι εργάτες γης στη σημερινή εποχή; Οι δικοί μας οι αγρότες έχουν φτάσει σε σημείο να κάνουν έκκληση να φτάσει το μεροκάματο μέχρι 65 ευρώ, όταν το κατώτατο βασικό ημερομίσθιο στη χώρα είναι 35 ευρώ. Αυτό είναι αποτέλεσμα μιας ανεπαρκούς πολιτικής. Έχετε ρωτήσει τους αγρότες, τους συνεταιρισμούς, τους ιδιοκτήτες των συσκευαστηρίων, των χυμοποιείων, των ελαιοτριβείων τι τραβάνε για να βγάλουν μια άδεια παραμονής ενός εργάτη; Η γραφειοκρατία που αντιμετωπίζουν είναι τεράστια. Τα έξοδα είναι πάρα πολλά. Και στο τέλος δεν εγκρίνονται όλοι οι εργάτες για τους οποίους έχουν ξοδέψει και χρόνο και χρήμα για όλη αυτή τη διαδικασία.
Οι εργάτες αυτοί φεύγουν και πάνε στο εξωτερικό, όπου οι διαδικασίες και οι συνθήκες ζωής είναι πολύ ηπιότερες για αυτούς. Τι θα γίνει με την εξαγγελία σας για μεταφορά ανέργων από περιοχές με μεγάλα ποσοστά ανεργίας για να εργαστούν σε περιοχές όπου υπάρχει ανάγκη μέσω των προγραμμάτων της ΔΥΠΑ; Τι θα γίνει με τις διακρατικές συμφωνίες που έχετε συνάψει με το Μπαγκλαντές και την Αίγυπτο οι οποίες δεν έχουν φέρει κανένα αποτέλεσμα; Και ακούμε τώρα ότι είναι στις προθέσεις να συνάψετε συμφωνίες με Ινδία, Μολδαβία, Γεωργία. Πότε θα υλοποιηθούν αυτές οι συμφωνίες; Είμαστε στο και πέντε.
Τι θα κάνετε με την τεράστια έλλειψη που αντιμετωπίζουν οι αρμόδιες υπηρεσίες; Παράλληλα υπάρχουν καταγγελίες για τεράστια ποσά που ζητούνται για τους εργάτες γης και κατ’ επέκταση από τους εργοδότες, ενώ όταν απορρίπτεται το αίτημά τους για βίζα, δεν τους εξηγούν και τον λόγο.
Κύριε Υπουργέ, δεν χρειάζεται άλλο να εμπαίζουμε τους αγρότες. Πρέπει να δώσουμε λύση. Όσο αφορά το θέμα που μας βάλατε, το πρόβλημα αυτό δεν το αντιμετωπίζει η Γαλλία ή η Ιταλία; Αυτοί πώς το λύνουν; Εμείς δηλαδή δεν θα πρέπει να ακολουθήσουμε τις πρακτικές άλλων χωρών, που έχουν λύσει το συγκεκριμένο πρόβλημα;
Σίγουρα συναινέσεις θα υπάρξουν, γιατί καταλαβαίνουμε την αγωνία των αγροτών. Αλλά ας δούμε και τις πρακτικές άλλων κρατών, που τόσο καιρό παίρνουν τους εργάτες που έρχονται εδώ. Για ποιο λόγο; Τι κάνουν καλύτερα από εμάς; Εμείς είμαστε κολλημένοι; Έχουμε ιδεοληψίες, γι’ αυτό δεν μπορούμε να προχωρήσουμε παρακάτω;
Ευχαριστώ πολύ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Αθανάσιος Μπούρας): Και εγώ ευχαριστώ.
Κύριε Υπουργέ, πράγματι και οι συνάδελφοι μου -και εσείς το είπατε- όλοι εκπροσωπούμε περιοχές και εγώ ιδιαίτερα την περιοχή των Μεγάρων που είναι κατ’ εξοχήν και στο σύνολό της περιοχή του πρωτογενούς τομέα, γεωργία, κτηνοτροφία, πτηνοτροφία, αλιεία, τα πάντα και ιδιαίτερο μάλιστα είναι και το θέμα των νωπών προϊόντων, τα οποία είναι αναγκαία όσο ποτέ άλλοτε. Θ
έλω να στέρξω και εγώ στην αγωνία όλων μας και να σας παρακαλέσω να κάνετε ότι είναι δυνατόν, υπερβαίνοντας ακόμα, ακόμα και εμπόδια, αλλά και επειδή είστε το κυρίαρχο Υπουργείο που πρέπει να πιέσει όλα τα άλλα τα οποία είναι συναρμόδια, να βρείτε το ταχύτερο λύση, γιατί όλοι έχουμε πρόβλημα και κυρίως το πρόβλημα θα το έχει η ελληνική κοινωνία στο σύνολό της.
Ορίστε, κύριε Υπουργέ, έχετε τον λόγο με άνεση.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΕΛΕΤΣΗΣ (Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε. Κατ’ αρχήν όλοι συμφωνούμε ότι το πρόβλημα είναι σπουδαίο, είναι σημαντικό και έχει επείγοντα χαρακτήρα. Το δεύτερο που κρατάω -και για μένα είναι πολύ σημαντικό- είναι το γεγονός ότι οι δύο συνάδελφοι προερχόμενοι από δύο διαφορετικές παρατάξεις καταθέτουν τη συναίνεσή τους στην κατεύθυνση του να φέρουμε μία νομοθετική ρύθμιση που θα αφορά το καθεστώς με το οποίο θα ρυθμίσουμε την εργασία των παράτυπων μεταναστών στη χώρα, αυτό είναι πολύ σημαντικό, γιατί έτσι θα μπορέσουμε να βρούμε έναν κοινό τόπο και να κάνουμε μία ρύθμιση αποτελεσματική που να δουλεύει, λειτουργική και ταυτόχρονα θα μπορέσουμε –εάν τρία κόμματα συμφωνούν- να απομονώσουμε και φωνές ακραίες ενδεχομένως που αναφέρονται σε ιδεοληψίες και έχουν εξ αρχής μια αρνητική στάση απέναντι στο θέμα.
Από την άλλη πλευρά θα έλεγα ότι εάν υπάρχουν συγκεκριμένες προτάσεις και αναφέρομαι και στον κ. Χαρίτση και στον κ. Πουλά και αυτές είναι καλοδεχούμενες, αν υπάρχουν συγκεκριμένες προτάσεις για το πώς μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε, το πώς μπορούμε να το επισπεύσουμε. Φυσικά εμείς θα φέρουμε την όποια πρότασή μας, αλλά αν και εσείς έχετε προτάσεις, αυτές για μας είναι καλοδεχούμενες, γιατί τότε θα μιλήσουμε επί του συγκεκριμένου και θα μπορέσουμε και πάλι να διαμορφώσουμε ένα πλαίσιο συναινετικών ρυθμίσεων.
Σε ό,τι αφορά στην αναφορά του κ. Πουλά ότι τέσσερα χρόνια δεν έγινε τίποτα, εδώ επιτρέψτε μου να διαφωνήσω, κύριε συνάδελφε. Σας ανέφερα προηγουμένως και για τις συμφωνίες που έχουμε κάνει με τρίτες χώρες -να μην τις επαναλάβω τώρα και πάλι, τις είπατε και εσείς- οι οποίες αυτή τη στιγμή, όπως μας διαβεβαιώνει το Υπουργείο των Εξωτερικών, βρίσκονται στη φάση της υλοποίησης, της επεξεργασίας και της τελικής εν πάση περιπτώσει κατάληξης και υλοποίησης.
Αλλά να σας πω τουλάχιστον σε ό,τι αφορά το Υπουργείο Εξωτερικών ότι υπάρχει η πίεση του Υπουργείου μας απέναντι στο Υπουργείο αυτό. Πρέπει να σας πω ότι σχεδόν καθημερινά ότι τόσο εγώ, ο Υπουργός μας και ο άλλος Υφυπουργός μιλάμε με τους αρμόδιους Υφυπουργούς στο Υπουργείο Εξωτερικών προκειμένου να λύνουμε πρακτικά συγκεκριμένες περιπτώσεις που μας καταγγέλλουν είτε είναι αγροτικοί συνεταιρισμοί, είτε είναι αλιευτικοί συνεταιρισμοί, διότι υπάρχουν προβλήματα, υπάρχουν συγκεκριμένες πρεσβείες που αντιμετωπίζουν πιο αυστηρά κάποια θέματα και εκεί προσπαθούμε πάντοτε να βρούμε έναν τρόπο να πηγαίνουμε πιο γρήγορα.
Φυσικά το Υπουργείο Εξωτερικών, όπως αντιλαμβάνεστε, πρέπει να κάνει μία σημαντική δουλειά η οποία θέλει κι αυτή τον χρόνο της διότι πρέπει να ελέγξει το φάκελο της κάθε αίτησης, πρέπει να πάρει προσωπική συνέντευξη. Και όπως αντιλαμβάνεστε θα πρέπει να εξασφαλίζονται μια σειρά από δικλείδες ασφαλείας στη διαδικασία αυτή, που έχουν σχέση με τη νόμιμη, ασφαλή παραμονή αυτού του ανθρώπου στη χώρα καθώς και με θέματα δημόσιας τάξης και δημόσιας υγείας. Είναι λοιπόν ένα θέμα βέβαια σημαντικό και επείγον.
Ταυτοχρόνως όμως είναι και ένα θέμα το οποίο είναι πολύ σοβαρό και γι’ αυτό σε κάποιες περιπτώσεις πολλές φορές χρειάζεται και αρκετό χρόνο από την πλευρά μας.
Σας διαβεβαιώνω ότι στο επόμενο διάστημα θα κινηθούμε ώστε να φέρουμε πρόταση. Μακάρι να καταφέρουμε να έχουμε και τη δική σας τη συμφωνία και συναίνεση στην κατεύθυνση αυτή, ώστε να δημιουργήσουμε ένα πλαίσιο λειτουργικό -αυτό είναι το σημαντικό- και πλαίσιο που δεν θα έχει καθυστερήσεις, που θα προχωράει γρήγορα.
Σας ευχαριστώ πολύ.
