Αν σύμφωνα με το γνωστό τραγούδι το χρήμα κάνει τον κόσμο να γυρνά («Money makes the world go around»), τότε το μαύρο χρήμα κάνει τον Κόσμο να γυρνά γρηγορότερα;
Οι Αμερικάνοι λένε πως αν δεν μπορείς να βρεις την άκρη του νήματος σε μια υπόθεση, τότε «follow the money…». Αν σε αυτό προσθέσουμε το πόσες φορές τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα έχει διακηρυχθεί απ’ όλες τις κυβερνήσεις που έχουν περάσει και απ’ όλες τις πολιτικές ηγεσίες του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥπΑΑΤ), η δεδομένη βούληση τους για την πάταξη του φαινομένου των «ελληνοποιήσεων» και παρόλα αυτά κάθε χρόνο εξαγγέλλεται και νέα τέτοια εκστρατεία, τότε ίσως κάτι σάπιο υπάρχει στο Βασίλειο της Δανιμαρκίας.
Σαφάρι… κατά των ελληνοποιήσεων
Με Δ.Τ. που εξέδωσε το ΥπΑΑΤ στις 20/3, εντατικοποίηση των ελέγχων για την αποτροπή ελληνοποιήσεων αμνοεριφίων εν όψει του Πάσχα προανήγγειλε ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Σίμος Κεδίκογλου.
Κατά τη διάρκεια τηλεδιάσκεψης που πραγματοποιήθηκε μεταξύ των αρμόδιων φορέων, ο αρμόδιος υφυπουργός ζήτησε την απαρέγκλιτη τήρηση του Νόμου για την προστασία των ελληνικών προϊόντων και επισήμανε την ανάγκη αυστηροποίησης των ελέγχων στις πύλες εισόδου για την αποτροπή παράνομων φαινομένων και την εξασφάλιση της ιχνηλασιμότητας του κρέατος, δηλαδή από το σφαγείο μέχρι και τα σημεία λιανικής πώλησης.
Όπως είπε ο κ. Κεδίκογλου «δυο είναι τα σημεία που πρέπει να εστιάσουμε: Στις πύλες εισόδου για την πιστή καταγραφή και ιχνηλάτησης της ροής των εισαγόμενων αμνοεριφίων και στα σφαγεία ώστε να διασφαλιστεί ότι μόνο ελληνικά αμνοερίφια παίρνουν τη σχετική σήμανση».
Supercars στα… τσιγκέλια
Σε χώρα που εν έτη 2023 όποιος θέλει να ψωνίσει κρέας για τον πασχαλινό οβελία, θα πρέπει να αισθάνεται σαν να επισκέπτεται κατάστημα πώλησης υπερπολυτελών supercars, αντί για κρεοπωλείο, τότε σίγουρα κάτι δεν πάει καλά. Ιδίως, όταν δεν μιλάμε για τιμές που αφορούν στο αρνάκι και στο κατσικάκι συγκρινόμενες με εκείνες κρεάτων Kobe και Wagyu -συνθήκη που θα ήταν και φυσιολογική- αλλά σε αμνοερίφια που πωλούνται σε Σούπερ-Μάρκετ και σε εκείνα που πωλούνται στα συνοικιακά κρεοπωλεία.
Είναι δεδομένο ότι εγχώρια παραγωγή -σε όλα τα είδη κρεάτων- τέτοια που να καλύπτει τις διατροφικές ανάγκες του πληθυσμού -πολλώ μάλλον όταν αυτός υπερδιπλασιάζεται κατά την τουριστική περίοδο- δεν υπάρχει. Με διαφοροποιήσεις ανάλογα το είδος του κρέατος, αλλά σε κάθε περίπτωση με όλες να υπολείπονται των αντικειμενικών αναγκών.
Γιατί όμως τότε, εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι οι ποσότητες κρέατος που καταναλώνουμε είναι ελληνικής προέλευσης; Ιδίως σε περιόδους όπως αυτή του Πάσχα, όπου το έθιμο της κατανάλωσης αρνίσιου και κατσικίσιου κρέατος, στη σούβλα ή στο φούρνο, σχεδόν να απαιτεί αυτό να είναι ελληνικό, προσδίδοντας στο θέμα, ζήτημα εθνικής υπερηφάνειας.
Ως ένας λαός με διπλάσια σχεδόν ποσοστά κρεατοφαγίας από τους υπόλοιπους ευρωπαϊκούς, η σημασία που δίνουμε στο κρέας δεν θα μπορούσε να μην ήτανε εκ των πραγμάτων μεγάλη. Πάνω σε αυτό χτίστηκε -μύθος ή όχι είναι υποκειμενικό- το αξίωμα πως το ελληνικό κρέας είναι ποιοτικότερο σε σχέση με το εισαγόμενο, γιατί απλά είναι ελληνικό.
Έτσι χωρίς την ανάγκη επιχειρηματολογίας περί αυτού και ταυτόχρονα εξοβελίζοντας στο πυρ το εξώτερο κάθε τι με προέλευση την αλλοδαπή, έγινε σε επίπεδο marketing ο πιο σύντομος και ανέξοδος τρόπος πώλησης κρέατος στους Έλληνες καταναλωτές.
Ιδίως όταν το σημείο λιανικής πώλησης έχει έναν μόνο υπάλληλο -τον ιδιοκτήτη του- που πρέπει να εξυπηρετήσει πολλούς, χωρίς να χάσει κανέναν και παράλληλα να κάνει κι ένα σωρό ακόμη δουλειές μέσα στο κρεοπωλείο.
Επιπλέον, ως ποιοτικότερο -χωρίς βέβαια αυτό να ισχύει πάντα- το ελληνικό κρέας πωλείται ακριβότερα.
Ως αυτοεκπληρούμενη λοιπόν προφητεία, η επικοινωνιακή αυτή γραμμή εδραιώθηκε με τα χρόνια στη συνείδηση του καταναλωτικού κοινού που πλέον δεν «έβλεπε» οτιδήποτε άλλο πέρα από το ελληνικής προέλευσης κρέας. Πώς όμως θα μπορούσε να ικανοποιηθεί η ζήτηση αυτή, όταν αντικειμενικά δεν υπάρχει η ανάλογη παραγωγή για να την καλύψει, αφήνοντας ταυτόχρονα ακόμη μεγαλύτερο κέρδος;
Μα, με τις «ελληνοποιήσεις» φυσικά. «Εμπλουτίζοντας» την εγχώρια παραγωγή με τρεις τρόπους: Νόμιμα, νομότυπα και παράνομα. Νόμιμα εισάγοντας αμνοερίφια και εκτρέφοντας τα για δυο μήνες οπότε και γίνονται ελληνικά. Το ίδιο ισχύει και για τα βοοειδή που εισάγονται από το εξωτερικό και εκτρέφονται στην Ελλάδα για πέντε μήνες. Νομότυπα όταν για παράδειγμα αμνοερίφια που έρχονται από το εξωτερικό, σφάζονται αμέσως σε ελληνικά σφαγεία και με μπλε σφραγίδα, αλλά χωρίς κάποιο άλλο αυτοκόλλητο που να αναφέρει τη χώρα γέννησης τους, «χάνονται στην μετάφραση» και βγαίνουν όλα ως «ελληνικής σφαγής aka ελληνικά. Και τέλος παράνομα, ζώντα ζώα ή ακόμη και σφάγια που εισέρχονται χωρίς σφραγίδα, για να σφαχτούν και να βαφτιστούν «νύχτα» ελληνικά.
Ελληνικό κρέας… εισαγωγής
Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, που παραχώρησε η Διεπαγγελματική Οργάνωση Κρέατος (ΕΔΟΚ) στις 16/2, ο πρόεδρός της Λευτέρης Γίτσας, αναφέρθηκε στο πρόβλημα της δημοσίευσης στοιχείων για την εγχώρια ζωική παραγωγή που είναι «για γέλια» και ότι καταγράφεται μια πολυφωνία από τις δημόσιες δηλώσεις σχετικών/άσχετων με αυτήν.
Αναφέρθηκε στο ότι επικαλούνται όλοι για την ανάγκη στήριξης και ανάπτυξης της εγχώριας παραγωγής, όταν «οι μισές επιδοτήσεις που παίρνει η Ελλάδα για το σύνολο της πρωτογενούς παραγωγής πηγαίνουν για την εισαγωγή κρέατος».
Ενώ επιπλέον πρόβλημα είναι ότι καταγράφεται δυσανάλογα μικρή κρεατοπαραγωγή σε σχέση με το εγχώριο ζωικό κεφάλαιο, φέρνοντας συγκεκριμένα ως παράδειγμα την πολύ χαμηλή παραγωγή πρόβειου και βόειου κρέατος, αναλογικά με το αντίστοιχο ζωικό κεφάλαιο που διαθέτει η χώρα.
Τα αρνιά που έρχονται ζωντανά από άλλες χώρες π.χ. Ρουμανία, Βουλγαρία και εκτρέφονται για διάστημα δύο μηνών στην Ελλάδα ονομάζονται ελληνικά.
Τα βοοειδή που εισάγονται από το εξωτερικό π.χ. Γαλλία, Γερμανία, Πολωνία και εκτρέφονται για πέντε μήνες θεωρούνται έπειτα ελληνικά.
Όταν ζώα από το εξωτερικό έρχονται και σφάζονται σε ελληνικό σφαγείο μπαίνει η στρογγυλή σφραγίδα της Κτηνιατρικής Υπηρεσίας του ελληνικού κράτους. Μπαίνει η σφραγίδα «Ελλάς», ενώ δεν μπαίνει των άλλων χωρών.
Όπου κι όταν έμπαινε, ήταν στραβή, ώστε να μην διαβάζεται, ενώ είναι και στο ίδιο χρώμα (Μπλε, γιατί προέρχεται από χώρα της ΕΕ.) εκτός των Σκοπίων που είναι κόκκινη, ενώ μπαίνει επίσης ένα αυτοκόλλητο που αναφέρει τη χώρα γέννησης και τον κωδικό εκτροφής.
Αυτοκόλλητο όμως που πρακτικά ξεκολλάει από το σφάγιο ή που πετάγεται διακριτικά, αποσιωπώντας έτσι τη χώρα προέλευσης. Πρακτική που συναντιέται κυρίως σε κεντρικές αγορές όπως η Βαρβάκειος στην Αθήνα και το Καπάνι στη Θεσσαλονίκη. Τα Σούπερ-Μάρκετ δεν ακολουθούν τέτοιες πρακτικές, αφού τα παίρνουν κατευθείαν όπως τα θέλουν από τον έμπορο.
Γι’ αυτό και ο έμπορος στο τιμολόγιο τους τα κόβει όλα «ελληνικά». Είναι καλυμμένοι από εκείνον, αφού το ζητάνε ως δικλείδα ασφαλείας για τις ποσότητες που παραγγέλνουν. Π.χ. 30.000 κομμάτια και να είναι όλα ελληνικά. Είτε τώρα είναι, είτε δεν είναι, το τιμολόγιο αν γράφει έτσι, οι ίδιοι είναι καλυμμένοι. Και κανείς σε αυτές τις ποσότητες δεν μπορεί να αποδείξει ότι δεν είναι. Κι αυτό γιατί ο όποιος ελεγκτικός μηχανισμός δεν θα κάτσει ποτέ να ελέγξει στην πράξη χαρτιά για 10.000, 20.000 και 30.000 αμνοερίφια που έχει σφαγμένα ο έμπορος.
Τα μόνα που μπορεί να ελέγξει το υπουργείο Ανάπτυξης είναι οι ποσότητες κρέατος που εισάγονται από τις πύλες εισόδου της χώρας. Ό,τι μπαίνει στη χώρα σφαγμένο μετριέται. Ό,τι μπαίνει ζωντανό στην πορεία μπορεί και να «χαθεί στη μετάφραση».
Ένα από τα μεγάλα προβλήματα που υπάρχει είναι και η ασυνεννοησία μεταξύ των υπηρεσιών των υπουργείων Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Ανάπτυξης και Επενδύσεων όλα αυτά τα χρόνια.
Είναι επίσης εύκολο για έναν έμπορο που εμπορεύεται και ελληνικά και ξένα αρνιά, να πάει να κόψει ένα τιμολόγιο από έναν κτηνοτρόφο από τον οποίο αγοράζει για παράδειγμα 40, για 140, να πάρει και μερικά ενώτια στο χέρι, ώστε να κάνει όλα του τα ζώα «ελληνικά».
Παραίνεση ΠΟΚΚ εν όψει ΠΑΣΧΑ 28 Μαρτίου 2023 (pdf ΕΔΩ)
Όπως επισημαίνει μιλώντας στους Data Journalists ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Καταστηματαρχών Κρεοπωλών (ΠΟΚΚ), Σάββας Κεσίδης, «σήμερα ως χώρα είμαστε ημιεξαρτώμενοι σε ό,τι αφορά στο κρέας. Σε τρία με τέσσερα χρόνια θα είμαστε πλήρως εξαρτώμενοι, αφού δεν θα υπάρχει ελληνική κτηνοτροφία. Συνταξιοδοτούνται ηλικιωμένοι κτηνοτρόφοι και τη θέση τους δεν παίρνει κανείς νέος. Σε κάθε 10 μονάδες που κλείνουν ανοίγει μία. Οπότε και θα είμαστε ως χώρα πλήρως εξαρτώμενοι για το κρέας από τους εισαγωγείς. Οι οποίοι και θα μπορούν να επιβάλουν και το πόσο θα αγοράσει κάποιος κρεοπώλης και το πόσο θα πουλήσει».
Ακόμη έρχονται και σφάγια ασφράγιστα, ώστε να σφραγιστούν εδώ με τη μπλε σφραγίδα. Για αυτό και υπήρξε περίπτωση σφαγείου στη Β. Ελλάδα που έφαγε πρόστιμο 5.000 ευρώ, επειδή δήλωσε σε μια μέρα ότι έσφαξε 6.500 αρνιά -που είναι πολύ δύσκολο πρακτικά να συμβεί- ενώ είχε 3.750 δέρματα.
Στα σύνορα γίνεται καταμέτρηση. Είναι δηλαδή σε γνώση των Αρχών οι ποσότητες που έχουν μπει στη χώρα. Το 2022 μόνο από τον Προμαχώνα περάσανε περισσότερα από 65.000 αρνιά. Συνολικά το ΥπΑΑΤ τα υπολόγιζε σε λιγότερα από 54.000, με την ΕΛΣΤΑΤ τελικά να το διαψεύδει ανακοινώνοντας σύμφωνα με τα συγκεντρωτικά της στοιχεία ένα μήνα μετά το Πάσχα, 82.064 αρνιά.
Άγνωστο παραμένει ακόμα και σήμερα το που αυτά έχουν πουληθεί.
Τα ζώα που φτάνουν στην χώρα μας, πρώτον δεν πληρώνουν ΦΠΑ, μιας και τον έχουν ήδη πληρώσει στις χώρες -μέλη της ΕΕ- από τις οποίες έρχονται, μιας και σ’ αυτές συνήθως είναι πολύ μικρότερος της τάξης του 4% -ενίοτε και ακόμη μικρότερος- από 13% που είναι στην Ελλάδα.
Οι τιμές για τα ρουμάνικα αρνιά και τα κατσίκια καλής ποιότητας, μεγαλωμένα μόνο με γάλα, δηλαδή, 15 και 45 ημερών, έχουν φτάσει σήμερα να είναι ίδιες με τα αντίστοιχα ελληνικά. Άρα αυτής της ποιότητας ζώα ερχόμενα να σφαχτούν στα ελληνικά σφαγεία θα φτάσουν κοντά στα 8,10-8,20 ευρώ το κιλό με τον ΦΠΑ πληρωμένο στην Ρουμανία.
Για τα μεγάλα αρνιά όμως που είναι μεγαλωμένα για 3 και 4 μήνες, οι τιμές όπως και εδώ στην Ελλάδα είναι διαφορετικές, παραμένοντας αρκετά χαμηλές. Και είναι αρκετά χαμηλές γιατί είναι αρκετά χαμηλό και το κόστος παραγωγής.
Οι σημερινές τιμές εμπορίου ζώντος ζώου βάρους 15 μέχρι 17 κιλά, σήμερα στη Ρουμανία πωλείται χονδρική με 4,15 ευρώ το κιλό. Ζώντος ζώου βάρους 27 κιλά και άνω πωλείται χονδρική με 3,80 ευρώ το κιλό (+τα μεταφορικά για να φτάσουν Ελλάδα).
Ρουμανία και Βουλγαρία για παράδειγμα σήμερα, έχουν εξασφαλίσει κτηνοτροφικό στάρι παραγωγής του 2021 από την Ουκρανία με 0,11 λεπτά του ευρώ, όταν το αντίστοιχο στην Ελλάδα έχει 0,35 με 0,40 λεπτά του ευρώ. Ποσότητες σταριού αρκούντος τοξικού βέβαια, που έμειναν στις ουκρανικές αποθήκες και δεν έφυγαν λόγω πολέμου, απεντομωμένα πάνω από 10 φορές για να μην χαλάσουν και με αυτό τρέφονται τα αμνοερίφια των οποίων το κρέας καταναλώνουμε.
Επιστολή ΠΟΚΚ σε Πρωθυπουργό 03 Απριλίου 2023 (pdf ΕΔΩ)
Τα εισαγόμενα ζώα από τη στιγμή που θα σφαχτούν σε σφαγεία στην Ελλάδα θα πάρουν και τη σφραγίδα «ελληνικής σφαγής». Έχει στο στήθος μια σφραγίδα με τον κωδικό σφαγείου που σφάχτηκε και από δίπλα ακριβώς τη σφραγίδα «Ελλάς».
Η υποχρεωτική σφραγίδα με τη χώρα προέλευσης του ζώου π.χ. Ρουμανία, καταργήθηκε ως τέτοια εδώ και δύο χρόνια. Υπάρχει σχετική Επιτροπή στο ΥπΑΑΤ που έχει συσταθεί για την αντιμετώπιση του προβλήματος κι ακόμα απόφαση δεν έχει παρθεί.
Στα σύνορα ο τελωνειακός έλεγχος που πραγματοποιείται γίνεται ως προς το βάρος του φορτίου. Ούτε πόσα αρνιά μεταφέρει, ούτε πόσο σφάγιο κρέας θα βγει απ’ αυτά. Τα χαρτιά που συνοδεύουν το κάθε φορτίο αναφέρουν «τόσο τονάζ ζώντα ζώα». Κανένας δεν γνωρίζει αν το φορτηγό επάνω του έχει μετά την αφαίρεση του απόβαρου, 500, 400 η 300 αρνιά.
Τα ζώα αυτά λοιπόν, από τη στιγμή που σφάζονται στα ελληνικά σφαγεία παύουν να έχουν πρακτικά την οποιαδήποτε άλλη προέλευση και «γίνονται» ελληνικά. Ενώ από το εξωτερικό έρχονται και σφάγια για την ελληνική σφραγίδα.
Εκτός από τους κτηνιατρικούς ελέγχους στα σφαγεία, μεικτά κλιμάκια ελέγχου (Ελληνική Αστυνομία, Λιμενικό Σώμα/Ακτοφυλακή, ΕΦΕΤ, Κτηνιατρική Υπηρεσία, ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ) σταματάνε τα φορτηγά μετά τα σύνορα.
Υπάρχει και η ηλεκτρονική εφαρμογή TRACES για την παρακολούθηση του εμπορίου ζωικών προϊόντων από τρίτες χώρες (εκτός ΕΕ), καθώς και το πρόγραμμα «ΆΡΤΕΜΙΣ» του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ.
Πληροφορίες κύκλων της αγοράς δηλώνουν ότι για φέτος προγραμματίζεται να έρθουν περί τις 100 νταλίκες από Ρουμανία και 40 από Σλοβενία, με τα μεικτά κλιμάκια ελέγχου να παρακολουθούν αν τα ζώα αυτά θα καταλήξουν στα ελληνικά σφαγεία που έχουν δηλωθεί ότι θα πάνε, ή κατά τη διαδρομή θα μεταφορτωθούν για να πάνε σε άλλους προορισμούς από εκείνους που έχουν επίσημα δηλωθεί.
Από το τελωνείο του Προμαχώνα περνάνε οι περισσότερες νταλίκες, οπότε και απαιτείται έλεγχος 24 ώρες το 24ώρο, επτά ημέρες την εβδομάδα.
Παλαιότερα υπήρχαν αναφορές ότι ζωντανά κοπάδια περνούσαν μέσα από ορεινές διαδρομές από τα σύνορα των γειτονικών χωρών με την Ελλάδα. Είναι όμως δύσκολο εγχείρημα. Πρώτον γιατί πλέον και η τιμή των ζώων έχει ακριβύνει και στις χώρες αυτές και δεύτερον γιατί ένα κοπάδι που θα κατέβει κινούμενο για δυο ημέρες θα ταλαιπωρηθεί χάνοντας την ποιότητά του. Αν μείνει δε, δυο μέρες ή μια εβδομάδα για να ξεκουραστεί και να συνέλθει πριν τη σφαγή, αυτό σημαίνει επιπλέον κόστος. Οπότε και καθίσταται ασύμφορο. Ενώ δεν θα μπορεί να είναι έστω για λίγες ημέρες σε μαντρί και κανείς να μην το καταλάβει.
Το έθιμο των λαθροσφαγών
Τέτοιες ημέρες πραγματοποιούνται αθρόες λαθροσφαγές, αντίθετα με ό,τι υποστηρίζεται ότι αυτές είναι λίγες για την ικανοποίηση των αναγκών λόγω Πάσχα των οικογενειών των κτηνοτρόφων.
Οι λαθροσφαγές κάθε τέτοια εποχή πριν το Πάσχα αντιμετωπίζονται στην Ελλάδα λίγο-πολύ ως έθιμο. Ή ακόμη και καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους -όπως συνηθίζεται στην Κρήτη σε γάμους και πανηγύρια- ενώ στην πραγματικότητα είναι αθέμιτος ανταγωνισμός.
Σφάζονται 20, 30 και 50 ζώα στο μαντρί όπου στη συνέχεια αποστέλλονται με κάθε πιθανό και απίθανο τρόπο σε αυτούς που τα έχουν παραγγείλει μέσω ΚΤΕΛ, ταξί, ΙΧ και πλοίων, παρόλο που υπάρχει Νόμος που ορίζει ότι αν σε έλεγχο βρεθεί ασφράγιστο κρέας, κατάσχεται και το όχημα. Στα οχήματα ΔΧ βέβαια, οι υπεύθυνοι επικαλούνται άγνοια για το ακριβές περιεχόμενο του ασυνόδευτου φορτίου που τους ζητήθηκε να μεταφέρουν. Στα ΙΧ κάτι τέτοιο δεν μπορεί να σταθεί ως επιχείρημα. Μπορούν όμως και στις περιπτώσεις αυτές να βρεθούν… λύσεις. Αφού οι πολίτες της χώρας του πολυμήχανου Οδυσσέα δεν στερούνται εμπνεύσεων. Ένα πρόσφατο τέτοιο παράδειγμα ήταν και η περίπτωση φορτώματος στο πορτμπαγκάζ Ιδιωτικής Χρήσης οχήματος σφαγίων και η ασφαλή τους μεταφορά στην πόλη με το όχημα να μετακινείται πάνω σε γερανό οδικής βοήθειας.
Ο κτηνοτρόφος έτσι βγάζει τα διπλά λεφτά, το κράτος δεν εισπράττει φόρους και ο καταναλωτής πρακτικά δεν έχει καμία εγγύηση για την ποιότητα και υγιεινή του κρέατος που τρώει. Αφού όταν οι σφαγές αυτές πραγματοποιούνται στην ύπαιθρο, κανείς δεν εγγυάται την ποιότητα και τις συνθήκες στις οποίες σφάζονται τα ζώα.
Φαινόμενο που διαχρονικά γνωρίζει έξαρση κάθε χρόνο τέτοια εποχή. Αλλά που σήμερα με τη βοήθεια της τεχνολογίας και των δυνατοτήτων επικοινωνίας που προσφέρουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παίρνει ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις.
Μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης λοιπόν, κτηνοτρόφοι διαφημίζουν σήμερα την πραμάτεια τους διαδικτυακά, δίνοντας τη δυνατότητα παραγγελίας απευθείας σ’ αυτούς και παράδοση εκεί που επιθυμεί ο πελάτης. Αισθάνονται λοιπόν, τόσο σίγουροι ότι κανείς δεν θα ασχοληθεί μαζί τους που δέχονται ανοιχτά παραγγελίες, χωρίς να φοβούνται ότι μπορεί ένας εισαγγελέας αύριο να τους κλείσει τη μονάδα.
Για τις λαθροσφαγές ο Σύνδεσμος Ελληνικής Κτηνοτροφίας (ΣΕΚ) έχει διαχρονικά τοποθετηθεί ενάντια στο φαινόμενο αυτό και μάλιστα έχει ζητήσει ν’ αυξηθούν οι έλεγχοι από τα μεικτά κλιμάκια των αρμόδιων υπηρεσιών.
Ελληνικές φυλές αιγοπροβάτων
Σημαντική περιουσία του πρωτογενούς τομέα αποτελούν οι ελληνικές αυτόχθονες φυλές αιγοπροβάτων, για τις οποίες ελλοχεύει ο κίνδυνος να χαθούν στο σύνολό τους, ενώ ήδη οι περισσότερες έχουν σβηστεί από τη σχετική λίστα.
Η εκτροφή αιγοπροβάτων αποτελεί παραδοσιακά τον πιο σημαντικό κλάδο της ελληνικής κτηνοτροφίας, συμβάλλοντας στην αγροτική ανάπτυξη και στην παραγωγή ποικίλων αγροτικών προϊόντων και μάλιστα Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), όπως για παράδειγμα είναι η φέτα.
Πολλές όμως, ελληνικές φυλές αιγοπροβάτων εγκαταλείπονται σταδιακά στο πέρασμα των χρόνων. Από τα περίπου 11 εκατ. αιγοπρόβατα από εγχώριες και εισαγόμενες φυλές (στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ του 2020) μόνο οι 500.000 με 700.000 καταγράφονται ως ελληνικές φυλές.
Τα τελευταία χρόνια λόγω της μειωμένης παραγωγικότητάς τους, οι περισσότεροι κτηνοτρόφοι άρχισαν να τις αντικαθιστούν ή ακόμα και να διασταυρώνουν τις αυτόχθονες φυλές με βελτιωμένες φυλές του εξωτερικού, οι οποίες θεωρήθηκαν μεγαλύτερης παραγωγικότητας. Αποτέλεσμα αυτής της πρακτικής ήταν ο περιορισμός του αριθμού των καθαρόαιμων αυτόχθονων ζώων στα ελληνικά ποίμνια και κοπάδια.
Για να χαρακτηριστεί μία φυλή σπάνια, θα πρέπει ο πληθυσμός τους να έχει πέσει κάτω από τα 10.000 ζώα.
Η διάσωση των εγχώριων φυλών, η διατήρηση του γενετικού υλικού και η διασφάλιση των ζωικών γενετικών πόρων, αποτελούν υψίστης σημασίας για τις τοπικές, αλλά και την εθνική οικονομία.
Εκτρέφονται σε περιοχές απαλλαγμένες μολύνσεων, με μεθόδους φιλικές προς το περιβάλλον.
Πιο συγκεκριμένα η σημασία των ελληνικών εγχώριων φυλών αιγοπροβάτων έγκειται στο γεγονός, ότι έχουν παραγωγική αξία, χαμηλό κόστος εγκατάστασης, είναι εύκολα στη διαχείριση, έχουν μεγάλη ανθεκτικότητα σε ασθένειες και παρασιτώσεις και μεγάλη προσαρμοστικότητα σε διαφορετικά δυσμενή περιβάλλοντα, καθώς είναι προσαρμοσμένες στις ιδιαίτερες συνθήκες της ελληνικής υπαίθρου και στις αντίξοες καιρικές συνθήκες.
«Τις χρειαζόμαστε τις ελληνικές φυλές. Έχουν χαθεί καταπληκτικές φυλές προβάτων. Είναι απαραίτητο ένα πρόγραμμα γενετικής βελτίωσης με δεκαετή τουλάχιστον διάρκεια, με την εξασφάλιση των ανάλογων πόρων και με σοβαρή και ενδελεχή δουλειά και έλεγχο, ώστε να διασώσουμε και να αναπτύξουμε τις ελληνικές φυλές», έχει δηλώσει σχετικά ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας (ΣΕΚ) Παναγιώτης Πεβερέτος.
Το Καλαρρύτικο ή Μπούτσικο
Το Καλαρρύτικο ή Μπούτσικο, έχει διαγνωστεί ως μια από τις ελληνικές φυλές προβάτων με τη μεγαλύτερη διατροφική αξία στον κόσμο, αφού η κατανάλωσή του δεν αυξάνει τη χοληστερίνη. Είναι φυλή που προέρχεται από την περιοχή των Τζουμέρκων και του χωριού Καλαρρύτες.
Έως πρόσφατα ήταν τόσο παραμελημένη σε σημείο που κινδύνευε -ακόμη και σήμερα εξακολουθεί να κινδυνεύει- με εξαφάνιση, αφού τα τελευταία χρόνια ο πληθυσμός του Καλαρρύτικου προβάτου μειώθηκε δραστικά. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν πάνω από 5.000 ζώα, διάσπαρτα στις περιοχές Θεσσαλίας και Ηπείρου.
Έχει διαπιστωθεί ότι το γάλα του και το κρέας του έχουν εξαιρετικά ποιοτικά χαρακτηριστικά. Μελέτες έχουν δείξει ότι έχει υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη Α, ενώ περιέχει και σημαντικές ποσότητες βιταμίνης Ε και C.
Τα προϊόντα που παράγει είναι υψηλής βιολογικής αξίας και από τα πιο νόστιμα κρέατα πανευρωπαϊκά, μετά από συμμετοχή του σε διαγωνισμό γευσιγνωσίας, στον οποίο πήραν μέρος εννέα αυτόχθονες φυλές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η μάχη του φετινού Πάσχα
Τόσες διαμαρτυρίες και παράπονα για τον υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνι Γεωργιάδη φέτος δεν τα χωράει κανένα καλάθι. Ιδίως αυτό το τελευταίο του Πάσχα.
Την αντίδραση όλων των παραγόντων της αγοράς αμνοεριφίων προκάλεσε το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων με την ενέργειά του να εντάξει τελικά στο «Καλάθι του Πάσχα» το αρνί και το κατσίκι.
Δημιουργώντας έτσι ένα άτυπο πλαφόν στην τιμή πώλησης στα Σούπερ-Μάρκετ, πιέζει τις τιμές προς τα κάτω χωρίς να λαμβάνει υπόψη το κόστος παραγωγής, αλλά και το συνολικό κόστος μέχρι να φτάσει το σφάγιο στα κρεοπωλεία.
Με την κίνηση του να βάλει στο «Καλάθι του Πάσχα» το αρνί και το κατσίκι ο Άδωνις Γεωργιάδης, ορίζοντας και την τιμή που αυτό θα πουλιέται στα 10 ευρώ, άνοιξε πόλεμο με τους κτηνοτρόφους και τους κρεοπώλες. Αφού η κίνηση του αυτή έχει γίνει αντιληπτό από τους ίδιους ως δημιουργία «καρτέλ» στην αγορά, μιας το «Καλάθι του Πάσχα» αφορά μόνο στα Σούπερ-Μάρκετ.
Κι ενώ την Τετάρτη 5/4 ο υπουργός Ανάπτυξης ανακοίνωσε σε τηλεοπτική εκπομπή ότι δεν βάζει το αρνί και το κατσίκι στο «Καλάθι του Πάσχα» για να μη δημιουργήσει προβλήματα στο εμπόριο και φανεί ότι υποστηρίζει τα Σούπερ-Μάρκετ, το Σαββατοκύριακο βγαίνει σε άλλη τηλεοπτική εκπομπή και ανακοινώνει ότι τελικά τα βάζει στο «Καλάθι του Πάσχα», για να φάνε φθηνά οι καταναλωτές.
Όταν όμως σχεδόν το 80% της κατανάλωσης του κρέατος στην Ελλάδα γίνεται μέσω των συνοικιακών κρεοπωλείων και μόνο το 20% από τα Σούπερ-Μάρκετ, δημιουργεί τεράστιο πρόβλημα στους κρεοπώλες που αναγκάζονται να πουλήσουν από 12,5-13 ευρώ το κιλό, στα 10 ευρώ το κιλό και ακολούθως στους παραγωγούς που υποχρεώνονται έτσι να πουλήσουν από 8-8,5 το αρνί και γύρω στα 7,5 ευρώ το κατσίκι, στα 6 ευρώ το κιλό.
Τινάχτηκε η αγορά στον αέρα
Στο πλαίσιο της έρευνας των Data Journalists ο Αντιπρόεδρος του ΣΕΚ και πρόεδρος του Κτηνοτροφικού Συνεταιρισμού Καστοριάς των Δημητριακών και Κτηνοτροφικών Προϊόντων του Νομού, Δημήτρης Μόσχος, τοποθετήθηκε σχετικά: «Είναι ντροπή του αυτό που δήλωσε ο Άδωνις Γεωργιάδης (6/4), ότι δηλαδή οι Έλληνες κτηνοτρόφοι, πούλησαν με 7,30-7,50 ευρώ το κιλό στην Ιταλία και δεν θέλουν τώρα να πουλήσουν με την ίδια τιμή και στην Ελλάδα. Κι αυτό γιατί μιλάμε για ένα τελείως διαφορετικό προϊόν, αφού το αρνάκι που στέλνουμε στην Ιταλία είναι βάρους από 4,5 μέχρι 6,5 κιλά. Ένα αρνάκι δηλαδή, που οι κτηνοτρόφοι θα κρατήσουμε στο στάβλο μόνο 15 μέρες από την ημέρα που θα γεννηθεί».
Και συνεχίζει: «Με το που θα γεννηθεί ένα αρνί μπορεί άλλα να είναι 2,5, άλλα να είναι 3 και άλλα να φτάνουν τα 4 κιλά. Θα μείνουν στο στάβλο για 15 μέρες και μετά θα πουληθούν στο εξωτερικό. Την πρώτη με δεύτερη μέρα καταναλώνει 300 με 400 γραμ. γάλα, ακολούθως 700 γραμ., έπειτα θα φτάσει στο κιλό για να καταλήξει να τρώει 1,5 κιλό την ημέρα. Το διπλάσιο συνολικά κόστος, από το αρνί αυτό έχει του «γάλακτος» που θα μείνει στον στάβλο για 45 μέρες, τρεφόμενο μόνο με γάλα, ώστε να φτάσει τα 10 κιλά».
«Που και πάλι με την τιμή αυτή (7,50 ευρώ το κιλό) οι κτηνοτρόφοι πουλούν με ζημιά, λόγω της μεγάλης ανάγκης ρευστοποίησης που έχουν, αφού ακόμη δεν έχουν λάβει τις επιδοτήσεις, τις συνδεδεμένες ενισχύσεις που περιμένουν εδώ κι ενάμιση μήνα να λάβουν από το ΥπΑΑΤ, αλλά και γιατί αν δεν τα διώξουν, η διατήρηση τους σημαίνει ένα επιπλέον πολύ μεγάλο κόστος για τους ίδιους. Στις 45 ημέρες το κάθε ζώο καταναλώνει 65 κιλά γάλα. 65 κιλά γάλα x 1,60 που είναι η μέση τιμή σήμερα, βγαίνει στα 72 ευρώ το κόστος».
«Εγώ αυτή τη στιγμή έχω να σφάξω 180 ζώα. Το κόστος μου ανέρχεται στα 9,5 ευρώ. Όταν λοιπόν, έρχεται σήμερα ο έμπορας και μου προσφέρει 5,5 ευρώ, αν από κάθε ζώο βγει 10 κιλά κρέας, στο σύνολο των 180 ζώων θα μου βγει 1.800 ευρώ. Επί 4 ευρώ η διαφορά, σημαίνει ότι μπαίνω μέσα κοντά 7.200 ευρώ».
«Ο κ. Άδωνις Γεωργιάδης δεν είναι μόνο ότι έβαλε το αρνί και το κατσίκι στο «Καλάθι του Πάσχα», ενώ είχε δημόσια δηλώσει για το αντίθετο σε τηλεοπτικό κανάλι (Ιορδάνης Χασαπόπουλος, MEGA) για τρεις λόγους όπως είχε τότε χαρακτηριστικά πει:
- Για να μην καταστρέψει τους κρεοπώλες
- Για να μην καταστρέψει τους κτηνοτρόφους
- Για να μην στρέψει τους καταναλωτές στα μεγάλα Σούπερ-Μάρκετ
«Πριν «αλέκτωρ λαλήσει τρις» σε άλλη τηλεοπτική εκπομπή και πάλι (Γιώργος Αυτιάς, ΣΚΑΪ), ανακοινώνει το ακριβώς αντίθετο, ορίζοντας μάλιστα και πλαφόν στην λιανική τιμή πώλησής στα 10 ευρώ το κιλό».
Ο κ. Μόσχος τέλος, καταγγέλλει ότι «παρόλο που τα ρίχνουμε στον υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνι Γεωργιάδη, όλο αυτό το διάστημα ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γιώργος Γεωργαντάς είναι “άφαντος”».
Παράπονο που εκφράστηκε και στην κοινή συνέντευξη Τύπου που έδωσαν στις 6/4 οι φορείς των κρεοπωλών, των κτηνοτρόφων και των καταναλωτών στο Επαγγελματικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης (ΕΕΘ), είναι και το ότι ο κ. Γεωργαντάς τις τελευταίες ημέρες που έχει προκύψει το θέμα με το «Καλάθι του Πάσχα» είναι «εξαφανισμένος».
Σε απάντηση όλων αυτών ο κ. Γεωργιάδης επισκεπτόμενος μαζί με τον Αναπληρωτή υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Νίκο Παπαθανάση κρεοπωλείο Σούπερ-Μάρκετ με αφορμή την 23η εβδομάδα εφαρμογής του «Καλαθιού του Νοικοκυριού» και τη δεύτερη ημέρα εφαρμογής του «Καλαθιού του Πάσχα» δήλωσε ότι είναι περήφανος που κράτησε τις τιμές σε αυτό το επίπεδο κι ότι κάλεσε τους κρεοπώλες να μπουν στο «Καλάθι του Πάσχα», αλλά οι ίδιοι αρνήθηκαν.
«Στο Σούπερ-Μάρκετ βρίσκουμε ελληνικό αρνί με 9,90 ευρώ. Δώσαμε και ελληνικό αρνί και ελληνικό κατσίκι και εισαγόμενα. Σε μία χώρα που έχει πληθωρισμό, καταφέραμε να υπάρχει φθηνό πασχαλινό τραπέζι», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Άδωνις Γεωργιάδης.
«Το Καλύτερο και Φθηνότερο»
«Το καλύτερο και φθηνότερο», ποτέ δεν υπήρξε ως τέτοιο και ποτέ δεν θα υπάρξει. Θα πρέπει κανείς να επιλέξει: Ή το ένα ή το άλλο. Με ό,τι αυτή η επιλογή τελικά συνεπάγεται. Το πρόβλημα δημιουργείται βέβαια όταν δεν υπάρχει η δυνατότητα επιλογής, λόγω οικονομικής στενότητας.
Σύμφωνα με τον επικεφαλής της Ένωσης Εργαζόμενων Καταναλωτών, Απόστολο Ραυτόπουλο, στην κοινή συνέντευξη Τύπου στο ΕΕΘ, τονίζοντας ότι η αγοραστική δύναμη των Ελλήνων είναι μειωμένη σε σχέση με πέρυσι σε ποσοστό άνω του 40% και αναφερόμενος στην έλλειψη ελέγχων στην αγορά, επισήμανε ότι τις τελευταίες ημέρες πριν την Μεγάλη Εβδομάδα, στο 90% σχεδόν των προϊόντων που πωλούνται στα Σούπερ-Μάρκετ έχουν ανέβει οι τιμές, με εκείνες μόνο του αρνιού και του κατσικιού να πέφτουν από τα 12 στα 11 και στα 10 ευρώ το κιλό.
Κι αυτό ώστε να λειτουργούν ως «κράχτες», προκειμένου να φέρουν τον καταναλωτή σε αυτά για να αγοράσουν «φθηνό» αρνί και κατσίκι και ακριβά όλα τα υπόλοιπα προϊόντα, ισοσκελίζοντας έτσι τη φθηνή τιμή τους. Έτσι, τα Σούπερ-Μάρκετ δεν βγαίνουνε χαμένα, οι καταναλωτές δεν βγαίνουν σίγουρα κερδισμένοι, αλλά η κυβέρνηση και ο υπουργός Ανάπτυξης περνούν επικοινωνιακά το μήνυμα ότι ρίξανε τις τιμές με το «Καλάθι του Πάσχα».
Η ομάδα των Data Journalists ζήτησε από κρεοπωλεία Σούπερ-Μάρκετ «ένα ολόκληρο αρνάκι 8 κιλών». Δεν βρισκόταν καθόλου εύκολα. Αντ’ αυτού προτείνανε το μπροστινό κομμάτι, το λεγόμενο και «χεράκι» που αντιπροσωπεύει το 1/6 του συνόλου του ζώου. Κομμάτι που όμως ζύγιζε 4 κιλά. Επί 6 μας κάνει 24 κιλά. Τόσα κιλά δεν είναι ποτέ ένα αρνάκι «γάλακτος», αλλά ένα 5μηνης εκτροφής «ζυγούρι». Και με τιμή αγοράς από τον παραγωγό βέβαια, τα 5 κι όχι 8,5 ευρώ το κιλό.
50% κάτω φέτος οι παραγγελίες
Πέρσι η τιμή ήταν στα 12,80 με 13,80 ευρώ το κιλό. Φέτος οι τιμές αναμένεται να είναι λίγο χαμηλότερες. Με τις παραγγελίες όμως παραμονή Μεγάλης Εβδομάδας να είναι 50% κάτω, αφού όλοι αγοράζουν μικρότερες ποσότητες, οι τιμές κατά συνέπεια αναμένεται να πέσουν λόγω αυξημένης επάρκειας, μ’ αποτέλεσμα να μείνουν αρνιά άσφαχτα που ως φύρα, οι κτηνοτρόφοι θα προσπαθήσουν να τα διώξουν με κάθε τρόπο, ώστε να μην τους μείνουν κι αναγκαστούν να συνεχίζουν να τα ταΐζουν η να τα σφάξουν. Όπως πέρσι που κρατώντας τα για να πιάσουν μεγάλη τιμή, Μ. Τετάρτη τα έδιωχναν όπως-όπως για να μην τους μείνουν, χάνοντας επιπλέον χρήματα.
