Συζήτηση στη βουλή για τις εισαγωγές πορτοκαλιών.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Γεωργαντάς): Θα συζητηθεί η πρώτη με αριθμό 1051/13-5-2024 επίκαιρη ερώτηση δεύτερου κύκλου του Βουλευτή Λάρισας της Κ.Ο. «ΣΥΡΙΖΑ-ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ» κ. Βασιλείου Κόκκαλη προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με θέμα: «Ο αθέμιτος ανταγωνισμός εξαιτίας της εκρηκτικής αύξησης των εισαγωγών αγροτικών προϊόντων από τρίτες χώρες απειλεί την επιβίωση των Ελλήνων αγροτών».
Στην επίκαιρη ερώτηση του κυρίου συναδέλφου θα απαντήσει ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Διονύσιος Σταμενίτης.
Κύριε Κόκκαλη, έχετε τον λόγο.
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΚΚΑΛΗΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε. Κύριε Υπουργέ, γνωρίζετε πολύ καλά ότι ο πρωτογενής τομέας σήμερα στη χώρα μας περνά πάρα πολύ δύσκολα. Υπάρχουν θέματα με τις επιδοτήσεις, με τις πληρωμές του ΟΠΕΚΕΠΕ, θέματα κλιματικής αλλαγής, μισές αποζημιώσεις, άδικες αποζημιώσεις. Έρχεται, όμως, σε όλα αυτά να προστεθεί και ένα πρόβλημα που ίσως είναι το πιο μείζον. Ξέρετε ότι σας ασκούμε σφοδρότατη κριτική, αλλά θέλω να είμαι δίκαιος.
Εισαγωγές από τρίτες χώρες: Τι μπορεί να κάνει η Κυβέρνηση; Ενδεικτικό είναι ότι το 2024 στη χώρα μας, που θεωρείται βασική παραγωγός φρούτων και λαχανικών, αυξήθηκαν οι εισαγωγές κατά 36,96% σε σύγκριση με τον Μάρτιο του 2023 του προηγούμενου έτους και ήταν αυξημένες σε ποσοστό 27,13%. Οι εισαγωγές από τρίτες χώρες έρχονται κατόπιν συμφωνιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τις τρίτες χώρες.
Το ζητούμενο, όμως, είναι το εξής: Έρχονται σίγουρα χωρίς τους απαραίτητους φυτοϋγειονομικούς ελέγχους -αυτό είναι κοινό μυστικό- και το κόστος γι’ αυτά τα προϊόντα είναι πολύ μικρότερο απ’ ό,τι για τα προϊόντα τα οποία παράγουν οι αγρότες μας εδώ στην Ελλάδα.
Ουσιαστικά είναι σαν η Ευρώπη να τρώει τις σάρκες της, όταν ταυτόχρονα απαιτεί εν όψει της ευρωπαϊκής «πράσινης» συμφωνίας –και καλά κάνει- αυστηρές προδιαγραφές για την παραγωγή των αγροτικών προϊόντων στην Ελλάδα, στην Ιταλία, στην Ισπανία και ταυτόχρονα επιτρέπει από την Αίγυπτο πορτοκάλια, από την Τουρκία αμύγδαλα, καρύδια και πολλά άλλα προϊόντα.
Καταλαβαίνετε ότι αυτά τα προϊόντα αγοράζονται μισοτιμής, βαφτίζονται κιόλας ελληνικά –το φαινόμενο των ελληνοποιήσεων- με συνέπεια αυτό το πρόβλημα πλέον να απειλεί να καθίσταται ως το πιο σημαντικό.
Ερωτάται το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης: Ποιες πρωτοβουλίες θα αναλάβετε αφ’ ενός –διότι εδώ το θέμα θέλει πολιτική διαχείριση σε επίπεδο τουλάχιστον Συμβουλίου Υπουργών- ώστε να γνωστοποιηθεί αυτό το θέμα; Δεύτερον, τι προτίθεστε να κάνετε όσον αφορά τους φυτοϋγειονομικούς ελέγχους στη χώρα μας, αν όλα αυτά τα προϊόντα έρχονται με πιστοποιητικά φυτοϋγειονομικών ελέγχων;
Στο τέλος της ημέρας, κύριε Υπουργέ, ζημιωθείς είναι ο παραγωγός, δηλαδή ο παραγωγός ακτινιδίων, ο παραγωγός πορτοκαλιών, ο παραγωγός ξηρών καρπών.
Ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Γεωργαντάς): Παρακαλώ, κύριε Υπουργέ, έχετε τον λόγο για την απάντησή σας.
ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΤΑΜΕΝΙΤΗΣ (Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Ευχαριστώ πολύ, κύριε πρόεδρε. Κύριε συνάδελφε, να ξεκαθαρίσουμε εξαρχής κάτι. Οι εισαγωγές και οι εξαγωγές είναι αποτέλεσμα ιδιωτικής πρωτοβουλίας μιας ελεύθερης αγοράς στο πλαίσιο συμφωνιών, όπως είπατε και εσείς, που κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Το εθνικό κράτος δεν μπορεί και δεν πρέπει να παρεμβαίνει σε αυτό. Ο ρόλος του κράτους, όμως, είναι να τηρούνται αυτά που ορίζονται στην εθνική και ενωσιακή νομοθεσία, ώστε το εμπόριο, ενδοκοινοτικό ή μη, να μη γίνεται με αθέμιτες πρακτικές, να προστατεύονται όλοι οι κρίκοι της αλυσίδας από τον προμηθευτή ως τον τελικό καταναλωτή σε θέματα οικονομίας, ανταγωνισμού και υγιεινής.
Ας δούμε λίγο τι ισχύει. Όπως γνωρίζετε, υπάρχει και λειτουργεί το Μητρώο Εμπόρων Νωπών Οπωροκηπευτικών του ΥΠΑΤ, στο οποίο καταγράφονται όλες οι εμπορικές επιχειρήσεις, αναρτώνται οι αναγγελίες όλων των εισαγωγών και εξαγωγών και γίνεται η ανάλυση κινδύνου για τη διεξαγωγή ελέγχων. Για την ιστορία να αναφέρω ότι το ΜΕΝΟ ξεκίνησε να λειτουργεί για καταγραφή επιχειρήσεων το 2005 και αναβαθμίστηκε ώστε να είναι και εργαλείο ανάλυσης κινδύνου και λήψης αποφάσεων το 2013.
Σύμφωνα, λοιπόν, με τα στατιστικά στοιχεία του Υπουργείου μας, για την περίοδο που αναφέρατε στην ερώτησή σας ισχύουν τα ακόλουθα για τις εισαγωγές από τρίτες χώρες: Μάρτιος 2024, αύξηση κατά 25% σε σχέση με τον Μάρτιο του 2023, πρώτο τρίμηνο του 2024 αύξηση κατά 18% έναντι του πρώτου τριμήνου του 2023.
Ειδικά για τα πορτοκάλια που τα αναφέρατε και εσείς, πράγματι ενώ παρατηρείται μια σχετική σταθερότητα στις εξαγωγές προς τρίτες χώρες και προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, στις εισαγωγές υπάρχει αύξηση και συγκεκριμένα για την περίοδο 1.10.2023 έως και 14.5.2024, την περίοδο της διακίνησης της εγχώριας παραγωγής, οι εισαγωγές πορτοκαλιών Αιγύπτου ανήλθαν στους χίλιους εξακόσιους τριάντα επτά τόνους, εκ των οποίων οι χίλιοι εκατόν ογδόντα υπό το τελωνειακό καθεστώς 42, δηλαδή με άμεση αποστολή σε άλλο κράτος-μέλος και καταβολή ΦΠΑ στη χώρα τελικού προορισμού. Από τους υπόλοιπους τετρακόσιους πενήντα επτά τόνους, οι είκοσι τέσσερις προορίζονται για βιομηχανική χρήση και οι τετρακόσιοι τριάντα τρεις για νωπή κατανάλωση. Από τους τελευταίους τετρακόσιους τριάντα τρεις τόνους, οι τριακόσιοι μετά την εισαγωγή τους απεστάλησαν στη Βουλγαρία.
Την εισαγωγή των προϊόντων δεν μπορούσαμε να την εμποδίσουμε. Το γνωρίζετε και το γνωρίζουν όλοι. Αυτό που μπορούμε και αυτό που θέλουμε είναι να εμποδίσουμε και να περιορίσουμε τις αθέμιτες πρακτικές. Γι’ αυτό και οι έλεγχοι αυξήθηκαν έως και 53%, ενώ τα εσπεριδοειδή έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα των έκτακτων ελέγχων. Και όταν μιλάμε για ελέγχους, να εξηγήσουμε. Το Υπουργείο μας εποπτεύει και συντονίζει τα Περιφερειακά Κέντρα Προστασίας Φυτών που διεξάγουν ελέγχους σε νωπά οπωροκηπευτικά, μπανάνες και πατάτες, σε όλα τα στάδια της εμπορίας σχετικά με τη συμμόρφωση με τα εμπορικά πρότυπα, στα στάδια της πρωτογενούς παραγωγής και στη συσκευασία-τυποποίηση σχετικά με την υγιεινή και την ασφάλεια και στο στάδιο της εισαγωγής και σχετικά με την υγιεινή και την ασφάλεια. Ειδικά για την τελευταία περίπτωση, στους ελέγχους κατά την εισαγωγή πραγματοποιούνται έλεγχος εγγράφων κατά 100% των φορτίων, έλεγχος ταυτότητας και φυσικός έλεγχος δειγματοληπτικά.
Στην περίπτωση που τα εισαγόμενα προϊόντα δεν συμμορφώνονται με την ισχύουσα εθνική και ενωσιακή νομοθεσία, επιβάλλονται κυρώσεις που ποικίλλουν από τις υποχρεωτικές διορθωτικές κινήσεις ως την απαγόρευση εισαγωγής ή την καταστροφή του προϊόντος. Λεπτομέρειες θα σας πω στη δευτερολογία μου.
Σας ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Γεωργαντάς): Παρακαλώ, κύριε συνάδελφε, έχετε τον λόγο για τη δευτερολογία σας.
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΚΚΑΛΗΣ: Κύριε Υπουργέ, σίγουρα την ιδιωτική πρωτοβουλία δεν μπορείς να την περιορίσεις, εάν κάποιος ιδιώτης έμπορος ο οποίος είναι και γραμμένος στο Μητρώο Εμπόρων θέλει να προμηθευτεί, να αγοράσει πορτοκάλια, αμύγδαλα, μήλα από το εξωτερικό. Το ζητούμενο ποιο είναι; Αυτά τα προϊόντα πλέον ανταγωνίζονται αθέμιτα τα δικά μας τα προϊόντα. Αθέμιτος είναι ο ανταγωνισμός ο οποίος γίνεται με διαφορετικά μέσα. Όταν η παραγωγή των αιγυπτιακών πορτοκαλιών είναι πολύ διαφορετική από την παραγωγή πορτοκαλιών στην Αργολίδα, όταν οι υγειονομικοί έλεγχοι –και είμαι σίγουρος γι’ αυτό, είναι κοινό μυστικό- δεν είναι αυτοί οι οποίοι πρέπει να είναι, κύριε Υπουργέ, σε σχέση με τα πορτοκάλια ή τα αμύγδαλα που είναι στη χώρα μας, τότε ανταγωνίζονται αθέμιτα τα αιγυπτιακά πορτοκάλια τα ελληνικά.
Εδώ υπάρχει ένα σοβαρότατο θέμα. Το είπατε και εσείς. Ξέρετε πόσες καταγγελίες –και ο κ. Γεωργαντάς το είχε κάνει- έχει αυτό το Γραφείο Αθέμιτων Εμπορικών Πρακτικών μέχρι σήμερα; Έχει εννέα! Φανταστείτε, εννέα καταγγελίες για αθέμιτες εμπορικές πρακτικές! Είναι σίγουρα εννέα οι αθέμιτες εμπορικές πρακτικές που συμβαίνουν στην αγορά σήμερα; Όχι. Αυτό είναι το μόνο σίγουρο. Αυτό δείχνει ότι δεν προχώρησε. Στο τέλος της ημέρας ποιος είναι ζημιωθείς; Πάλι ο παραγωγός, είτε παράγει πορτοκάλια, είτε παράγει αμύγδαλα στη Θεσσαλία, είτε ξηρούς καρπούς, είτε οποιοδήποτε άλλο προϊόν. Και λέω ο παραγωγός «Πώς θα βγω πέρα, πώς θα αντεπεξέλθω, όταν έρχονται προϊόντα από το εξωτερικό, από τρίτες χώρες;».
Γι’ αυτό και απαιτείται παρέμβαση, κύριε Υπουργέ, τουλάχιστον στο Συμβούλιο Υπουργών, διότι αυτό το θέμα απασχολεί και άλλες χώρες. Δεν μπορεί η Ευρωπαϊκή Ένωση να τρώει τις σάρκες της και να απαιτεί από τις χώρες συγκεκριμένες προδιαγραφές στα πλαίσια της ευρωπαϊκής «πράσινης» συμφωνίας για την παραγωγή των προϊόντων και ταυτόχρονα να εισάγονται από τρίτες χώρες προϊόντα στη μισή –και πολύ πιο κάτω- τιμή. Πλήττονται οι Ευρωπαίοι παραγωγοί.
Αυτό, λοιπόν, πρέπει να τεθεί. Ο Πρωθυπουργός απέστειλε επιστολή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την ακρίβεια. Ορίστε, πεδίο δόξης λαμπρόν, παρέμβαση για τον αθέμιτο ανταγωνισμό που υφίστανται τα ελληνικά προϊόντα από προϊόντα τρίτων χωρών. Απαιτούνται δραστικές και ουσιαστικές παρεμβάσεις και στο επίπεδο των ελέγχων από τρίτες χώρες, αλλά και στο επίπεδο της στήριξης των παραγωγών μας.
Ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Γεωργαντάς): Παρακαλώ, κύριε Υπουργέ, έχετε τον λόγο για τη δευτερολογία σας.
ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΤΑΜΕΝΙΤΗΣ (Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε. Αγαπητέ συνάδελφε, έλεγχοι γίνονται. Και οι παρεμβάσεις έχουν γίνει και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Όπως γνωρίζετε πάρα πολύ καλά, με πρωτοβουλία του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Αυγενάκη έχει γίνει η συνάντηση των εννέα χωρών μελών του Νότου με αγροτική ατζέντα και προφανώς είναι και τα ζητήματα αυτά μέσα, όπως έχουμε θέσει και τα ζητήματα στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και καλό είναι να τα θέσετε κι εσείς στις ανάλογες ευρωπαϊκές ομάδες, στις οποίες ανήκετε, ειδικά για ζητήματα που αφορούν τροποποιήσεις ή ομαλοποίηση της νέας ΚΑΠ.
Για το συγκεκριμένο, λοιπόν. Πού στοχεύει το Υπουργείο μας με το Σύστημα Ελέγχων, που διεξάγονται σε όλα τα στάδια, από την εισαγωγή ως τη διάθεση; Προφανώς, στην προστασία των ελληνικών προϊόντων και του Έλληνα καταναλωτή, στην αποφυγή των ελληνοποιήσεων, πολλώ δε μάλλον, από τα προϊόντα που είναι σαφώς κατώτερα των προδιαγραφών από τα ελληνικά. Έχει γίνει μια πολύ σοβαρή προσπάθεια, τα τελευταία χρόνια, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και σε επίπεδο Ελλάδας, ώστε η πρωτογενής παραγωγή να γίνεται με μεθόδους και πρότυπα, που προστατεύουν το περιβάλλον και εξασφαλίζουν υγιεινό τρόφιμο για τους καταναλωτές.
Θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι αυτή η προσπάθεια δεν θα ανακοπεί, γι’ αυτό και όπου διαπιστώνονται παραβάσεις, επιβάλλονται οι προβλεπόμενες κυρώσεις με τον ν.4235/2014. Γνωρίζοντας, μάλιστα, ότι έχουμε ανεβάσει τις απαιτήσεις από τον ευρωπαίο παραγωγό και αναγνωρίζοντας τους κινδύνους από την αύξηση των ευρωπαϊκών εισαγόμενων προϊόντων, αντιδράσαμε άμεσα με την εθνική πρωτοβουλία για τροποποιήσεις του στρατηγικού σχεδίου, που αιτηθήκαμε και εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση και θα ισχύουν από το 2025 και με συλλογική πρωτοβουλία, με αποφάσεις που ελήφθησαν στο Υπουργικό Συμβούλιο και θα ισχύουν από το 2024.
Έτσι, λοιπόν, τροποποιείται ο Κανονισμός 2115/2021, ως προς την εργασιμότητα και απλοποιούνται ορισμένα από τα πρότυπα καλής γεωργικής και περιβαλλοντικής πρακτικής, προκειμένου να έχουμε ένα πιο ευέλικτο περιβάλλον παραγωγής. Επιπρόσθετα, ενισχύουμε την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων έναντι των τρίτων χωρών.
Παράλληλα, συνεχίζουμε σταθερά την πολιτική μας με τα οπωροκηπευτικά, με τα τομεακά προγράμματα, με στόχο τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του τομέα, την ελκυστικότητα των οργανώσεων παραγωγών και τη διατήρηση και προστασία του περιβάλλοντος.
Ενδεικτικά, αναφέρω, ότι όσον αφορά στην προώθηση και βελτίωση εμπορίας και απόσυρσης προϊόντων, στο στρατηγικό σχέδιο της ΚΑΠ 2327 που θα υλοποιηθεί, οι οργανώσεις παραγωγών μέσω των επιχειρησιακών προγραμμάτων θα περιλαμβάνουν υποχρεωτικά σε ποσοστό 2% δράσεις που έχουν στόχο την έρευνα περί βιώσιμων μεθόδων παραγωγής και ανάπτυξή τους.
Εν κατακλείδι -και σε αυτό συμφωνούμε- δεν μπορούμε να σταματήσουμε τα προϊόντα πριν εισέλθουν στη χώρα μας. Μπορούμε να τα σταματήσουμε εφόσον εισέλθουν, αν δεν συμμορφώνονται με την ισχύουσα νομοθεσία. Και αυτό το κάναμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Κι επειδή δεν επαναπαυόμαστε, ο Υπουργός, ο κ. Αυγενάκης έχει ήδη ανακοινώσει ότι θα φέρουμε νομοσχέδιο, που θα αναμορφώνει το θεσμικό πλαίσιο σε όλα τα στάδια, από την καταχώρηση έως τον έλεγχο, για τα προϊόντα ΠΟΠ-ΠΓΕ-ΕΠΙΠ και για περισσότερη προστασία και αυτών των προϊόντων και των παραγωγών.
Κλείνοντας, θα σας πω ότι από το 2019, οι Κυβερνήσεις της Νέας Δημοκρατίας εφαρμόζουν μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την προστασία και την ανάδειξη των ελληνικών προϊόντων. Θυμίζω τον νόμο του 2020, με τον οποίον αλλάξαμε τους κανόνες ελέγχου και τις ποινές για τις ελληνοποιήσεις αγροτικών προϊόντων. Δεν αφήνουμε τίποτα στην τύχη του, κύριε συνάδελφε και το αποδεικνύουμε στην πράξη, από το 2019. Θα συνεχίσουμε με την ίδια λογική.
Σας ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Γεωργαντάς): Ευχαριστούμε, κύριε Υπουργέ.
Newsroom Agroneewsbomb
