Ο κορονοϊός έφερε μεγάλες αλλαγές στον αγροτικό κόσμο με σπουδαιότερη αυτή της επιστροφής στις παραδοσιακές μεθόδους συγκομιδής. Στην Ελλάδα, οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις είχαν παραδοσιακά οικογενειακό χαρακτήρα και ειδικά το μάζεμα ελιάς ήταν μια ετήσια “γιορτή” συνεργασίας της οικογένειας που μέσα στα χρόνια άρχισε να φθίνει και να αντικαθίσταται από την οργανωμένη συγκομιδή από εργάτες γης.
Οι ελλείψεις εργατικών χεριών & το καρτέλ αλλοδαπών εργατών
Μέχρι την έλευση της πανδημίας η συγκομιδή βασιζόταν στους εποχιακούς εργάτες γης, ωστόσο το κλείσιμο των συνόρων σε συνδυασμό με τα αυστηρά περιοριστικά μέτρα δημιούργησαν έλλειψη εργατικών χεριών. Παράλληλα, παρατηρήθηκε το φαινόμενο ότι εντάθηκε το καρτέλ των αλλοδαπών εργατών γης που έχουν τη δυνατότητα να εργάζονται νόμιμα καθώς εξέλιπαν οι διαθέσιμοι εργάτες γης από τρίτες χώρες λόγω και του κοροναίου.Τα δε μεροκάματα, υπήρχαν περιπτώσεις, που αυξήθηκαν και ανέρχονταν ακόμα και στα 40 ευρώ το οκτάωρο, ενώ μέχρι πέρσι δεν ξεπερνούσαν τα 25 με 35 ευρώ. Αυτα τα εργατικά κόστη φάνταζαν απαγορευτικά σε μια χρονιά που οι ελιές έπιασαν ιστορικά χαμηλές τιμές με αποτέλεσμα να μην απομένει κανένα περιθώριο κέρδους.
Άπειροι αλλά πρόθυμοι εργάτες οι εσωτερικοί μετανάστες
Ένα ακόμα πρωτόγνωρο φαινόμενο είναι η αποκέντρωση που έλαβε χώρα καθώς εργαζόμενοι στις πόλεις επέστρεψαν στην ελληνική ύπαιθρο γιατί έχασαν τη δουλειά τους λόγω κόβιντ και αναζήτησαν βιώσιμες λύσεις στο τόπο καταγωγής τους, δημιουργώντας μια νέα ομάδα άπειρων αλλά πρόθυμων εργατών.
Ο παραγωγός ελιάς Νίκος Κ. από το Μεσολόγγι ο δηλώνει στο Agronewsbomb “Φέτος ήταν μια δύσκολη χρονιά για τους ελαιοπαραγωγούς γιατί ούτε βιώσιμες τιμές έπιασαν οι ελιές και ούτε εργάτες μπορούσαμε να βρούμε με τον κορονοϊό. Προσωπικά, επιστράτευσα μέλη της οικογένειας μου για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια. Αν και υπήρχαν παράπονα για τη κούραση και τη δυσχέρεια της συγκομιδής, τελικά μόνο θετικό ήταν το πρόσημο γιατί αφενός με τις χαμηλές πώλησης δεν θα έβγαιναν τα εργατικά κόστη και αφετέρου είχαμε την ευκαιρία να ξαναθυμηθούμε τις οικογενειακές παραδόσεις ”.
Η Μαρία Π., από τη Βοιωτία δηλώνει: “Ήμουν εργαζόμενη στο τομέα του χειμερινού τουρισμού σε γνωστούς προορισμούς χειμερινών διακοπών της Βοιωτίας. Ήδη από τον Ιούλιο φάνηκε ότι δεν θα ανοίξουμε και μείναμε όλοι χωρίς μεροκάματο. Εγώ και αρκετοί άλλοι γυρίσαμε στο χωριό μας αναμένοντας τις εξελίξεις και για να βιοποριστούμε γυρίσαμε στις εποχιακές εργασίες γης που έκαναν και οι γονείς μας. Βρήκα γρήγορα μεροκάματο στις ελιές και θυμήθηκα την οικογενειακή παράδοση. Δύσκολη δουλειά αλλά η μόνη ασφαλής αυτή τη περίοδο”.
Ο Δημήτρης Γ., ετεροεπαγγελματίας-παραγωγός από τη Κρήτη μας καταθέτει την άποψη του λέγοντας ότι “ Είμαι τεχνικός υπολογιστών δεκαπέντε χρόνια στην Αθήνα. Είμαι ετεροεπαγγελματίας παραγωγός ελιάς και όλα αυτά τα χρόνια η μόνη απασχόληση μου για τις ελιές μου ήταν να παραλάβω το λάδι της χρονιάς από το ελαιοτριβείο και να πληρώσω τους εργάτες. Φέτος, μπήκα σε αναστολή από την εργασία μου και διάλεξα να κατέβω στη Σητεία για να ασχοληθώ προσωπικά με την εκμετάλλευση μου και να συμπληρώσω το εισόδημα μου. Στην αρχή, επειδή ήμουν άπειρος μάλλον δυσκόλευα την πρόοδο των εργασιών, αλλά σύντομα πήρα το κολάι. Σκέφτομαι να επιστρέψω στο τόπο καταγωγής μου γιατί στην Αθήνα δεν υπάρχει σταθερότητα και ποιος ξέρει; ίσως του χρόνου πάρω και μερικές μισιακές.”.
Κράτος: ο μεγάλων “απών”
Γίνεται φανερό ότι υπάρχει μια τάση “εμπρός για πίσω” που ευχόμαστε να ευοδωθεί αρκεί και ο κρατικός μηχανισμός να στηρίξει έμπρακτα τον αγροτικό κόσμο, τον βασικό βραχίονα της ελληνικής οικονομίας, και να μην τον “ποινικοποιεί” με μειώσεις στις επιδοτήσεις.
