Η Γραμματέας της Κ.Ο του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και βουλευτής Πέλλας κ. Θεοδώρα Τζάκρη, κατά την τοποθέτησή της στην Ολομέλεια του Κοινοβουλίου επί του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών «Δάνεια: Διαφάνεια, ανταγωνισμός, προστασία των ευάλωτων – Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2021/2167, επανεισαγωγή του προγράμματος «ΗΡΑΚΛΗΣ» και άλλες επείγουσες διατάξεις», αρχικά αναφέρθηκε στην τροπολογία για την ασυλία των στελεχών του ΤΑΙΠΕΔ από την αστική τους ευθύνη, λέγοντας ότι την κυβέρνησή της ΝΔ μπορεί να την χαρακτηρίσει κάποιος και ως «κυβέρνηση της ασυλίας».
«Η ΝΔ ιστορικά και η κυβέρνηση Μητσοτάκη στην δεύτερη θητεία της και εμείς έχουμε χάσει τον λογαριασμό πόσες για ποιες ασυλίες έχει ψηφίσει μέχρι σήμερα. Από την ασυλία των τραπεζιτών μέχρι την ασυλία των λοιμωξιολόγων της Επιτροπής Λοιμωξιολόγων. Μην δείτε εγκληματική πράξη έχετε μία φυσική ροπή να ψηφίσετε την ασυλία της. Όσες δεν μπορείτε να τις κουκουλώσετε μιντιακά, ακουλουθείτε την «νόμιμη» σε εισαγωγικά οδό της ασυλίας, προκειμένου να μπορούν τα στελέχη σας να κάνουν τις «δουλίτσες» σας και καταλαβαίνετε τι εννοώ «δουλίτσες» εσείς ξέρετε καλά από αυτές, χωρίς να κινδυνεύουν από ποινικές και αστικές ευθύνες. Τι είναι αυτό που ανακαλύψατε πάλι κ. Χατζηδάκη για τα στελέχη στο ΤΑΙΠΕΔ; Τι είναι αυτό το κακό που ετοιμάζονται να κάνουν και ετοιμάζεστε να τους καλύψετε;» είπε η κ. Τζάκρη.
Στην συνέχεια η γραμματέας της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ αναφέρθηκε στο νόμο 4649/2019 του «Ηρακλή» που έδωσε εγγυήσεις 18 δις σε «αεριτζήδες» οι οποίοι ανέλαβαν δημοσία δαπάνη την διαχείριση των κόκκινων δανείων με μηδενικό ρίσκο και σίγουρο κέρδος. Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης ήταν να δημιουργηθεί μια ρηχή- ολιγοπωλιακή αγορά από 20 funds και 23 servicers, που επιβάλει τους κανόνες της. Και ενώ θα έπρεπε έστω και καθυστερημένα με το παρόν νομοσχέδιο να μπουν κανόνες σε αυτή την αγορά, ωστόσο, δεν προβλέπεται καμία προστασία για την πρώτη κατοικία, καμία πρόβλεψη για τους δανειολήπτες σε ξένο νόμισμα, ενώ προβλέπει προστασία του φορέα αγοράς και επαναμίσθωσης εις βάρος του δανειολήπτη, με ένα εξωδικαστικό μηχανισμό που θα λειτουργήσει (ίσως) για πολύ λίγους ευάλωτους δανειολήπτες, κλπ.
Η κ. Τζάκρη ανέφερε ότι η ΝΔ συνεχίζει να προστατεύει τα funds και τους servicers που έχουν αγοράσει τα δάνεια «κοψοχρονιά» ενώ οι δανειολήπτες θα συνεχίσουν να παραμένουν απροστάτευτοι.
Κλείνοντας, αναφέρθηκε στην πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δια στόματος του προέδρου του Στέφανου Κασσελάκη που είναι «η διαγραφή μέρους του ιδιωτικού χρέους για ιδιώτες, επαγγελματίες και αγρότες με εγγυήσεις μέσω της Αναπτυξιακής Τράπεζας».
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας της κ. Τζάκρη:
Κύριε Χατζηδάκη
Την κυβέρνησή σας μπορεί να την χαρακτηρίσει κάποιος και ως «κυβέρνηση της ασυλίας». Η ΝΔ ιστορικά και η κυβέρνηση Μητσοτάκη στην δεύτερη θητεία της και εμείς έχουμε χάσει τον λογαριασμό πόσες για ποιες ασυλίες έχει ψηφίσει μέχρι σήμερα. Μην δείτε εγκληματική πράξη έχετε μία ροπή να ψηφίσετε την ασυλία της. Όσες δεν μπορείτε να τις κουκουλώσετε δικαστικά και μιντιακά, ακουλουθείτε την «νόμιμη» σε εισαγωγικά οδό της ασυλίας, προκειμένου να μπορούν τα στελέχη σας να κάνουν τις «δουλίτσες» σας και καταλαβαίνετε τι εννοώ «δουλίτσες» εσείς ξέρετε καλά από αυτές, χωρίς να κινδυνεύουν από ποινικές και αστικές ευθύνες.
Τι είναι αυτό που ανακαλύψατε πάλι κ. Χατζηδάκη για τα στελέχη στο ΤΑΙΠΕΔ; Τι είναι αυτό το κακό που ετοιμάζονται να κάνουν και ετοιμάζεστε να τους καλύψετε;
Κυρίες και Κύριοι Βουλευτές
Η 12η Δεκεμβρίου 2019 θα μείνει στην ιστορία ως η ημερομηνία που η Κυβέρνηση Μητσοτάκη νομοθέτησε την οιονεί κρατικοποίηση των κόκκινων δανείων των τραπεζών μέσω των εγγυήσεων ύψους 18 δισ. που παρείχε στους servicers, δηλαδή σε εταιρείες διαχείρισης χρεών που ίδρυσαν κερδοσκοπικά και σε πολλές περιπτώσεις αδιαφανή funds. Μάλιστα κατατέθηκε στα πρακτικά της Βουλής από τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ η λίστα δεκάδων funds- φαντασμάτων με μετοχικό κεφάλαιο από λίγες εκατοντάδες έως λίγες χιλιάδες ευρώ, τα περισσότερα εξ αυτών δε με τις ίδιες εικονικές έδρες, κατά κύριο λόγο στην Ιρλανδία.
Ουσιαστικά ο νόμος 4649/2019 ήταν ο νόμος που έδωσε εγγυήσεις 18 δισ. σε «αερητζήδες» που ανέλαβαν δημοσία δαπάνη την διαχείριση των κόκκινων δανείων με μηδενικό ρίσκο και σίγουρο κέρδος.
Πρακτικά το ελληνικό δημόσιο έλυσε για τέταρτη φορά το πρόβλημα κεφαλαιακής φερεγγυότητας των τραπεζών με δημόσιο χρήμα. Γιατί αν οι εγγυήσεις αυτές καταπέσουν, θα διογκωθεί αυτομάτως το δημόσιο χρέος κατά 18 δισ.
Την ίδια στιγμή απεμπόλησε και την δυνατότητα υπεύθυνης και κρατικά εποπτευόμενης διαχείρισης αυτών των χαρτοφυλακίων με κριτήρια που να προστατεύουν δίκαια τις ευάλωτες κατηγορίες δανειοληπτών. Η κυβέρνησή σας δηλαδή εκχώρησε την συνταγματική της υποχρέωση να μεριμνά για την ευημερία των πολιτών και την προστασία τους, αλλά και καταπάτησε προκαταβολικά την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2167/21, την οποία δολίως επί τρία χρόνια απέφυγε να ενσωματώσει.
Και γιατί φέρνει σήμερα την ενσωμάτωση; Γιατί τώρα πια την έχει καταστήσει «γράμμα κενό περιεχομένου».
Κυρίες και Κύριοι συνάδελφοι
Τα κόκκινα δάνεια είναι κατ’ εξοχήν πρόβλημα των δανειοληπτών. Γιατί πίσω από αυτά βρίσκονται άνθρωποι και επιχειρήσεις, που έχουν συνδέσει την ύπαρξη τους με αυτά και κλονίζονται όταν τελικά αδυνατούν να τα αποπληρώσουν με τους όρους που είχαν συμφωνήσει. Τα δάνεια λοιπόν μετατράπηκαν σε εμπορεύματα και συγχρόνως χάθηκε η αποστολή του τραπεζικού συστήματος στην αναπτυξιακή πορεία της οικονομίας, να προχωρά δηλαδή σε χρηματοδοτήσεις επιχειρήσεων και νοικοκυριών για την κάλυψη των αναγκών τους.
Ένα τραπεζικό σύστημα το οποίο φέρει το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης για τη σημερινή κατάσταση όταν από το 2000 και μέχρι το 2009, αναζήτησε τρόπους να διαθέσει την υπερβάλλουσα ρευστότητά του, καθώς το ελληνικό κράτος είχε στραφεί στις διεθνείς αγορές των ομολόγων για την κάλυψη των δανειακών του αναγκών. Επιλέγοντας οι τράπεζες το δανεισμό νοικοκυριών και επιχειρήσεων με πάρα πολύ ελαστικά κριτήρια, υπονόμευσαν την ίδια την αποστολή τους και τους κανόνες χρηματοδότησης με γνωστό αποτέλεσμα την τριπλή ανακεφαλαιοποίησή τους το διάστημα από το 2011 έως το 2014.
Η υπερπροσφορά δανείων σε συνδυασμό με την επιθετική πολιτική των τραπεζών εκείνης της περιόδου και η σχετική απειρία των περισσότερων Ελλήνων, οδήγησαν μέσα σε λίγα χρόνια στην υπερχρέωση πολλών νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Στη συνέχεια βέβαια, ακολούθησε η γνωστή δημοσιονομική-οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας, όπου πολλά νοικοκυριά όχι μόνο ήταν υπερχρεωμένα, αλλά επιπλέον είχαν απωλέσει και ένα μεγάλο μέρος των εισοδημάτων τους. Έτσι προέκυψε το φαινόμενο της εκτόξευσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Αυτά λοιπόν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια τα τραπεζικά ιδρύματα έπρεπε να τα βγάλουν από τους ισολογισμούς τους και να δημιουργήσουν μια παράλληλη και ασύδοτη αγορά, ένα φάσμα funds, servicers, εισπρακτικών και δικηγορικών γραφείων, τα οποία λειτουργούσαν και λειτουργούν με τρόπο τόσο πιεστικό και καταχρηστικό που κατέστρεψαν οικογένειες, κοινωνική συνοχή, επιχειρήσεις. Και έκαναν τον Έλληνα πολίτη να αισθάνεται και να είναι υποχείριο ενός απρόσωπου συστήματος από το οποίο ουδέποτε δανείστηκε.
Ο πολίτης δανείστηκε από την τράπεζα. Και κατέληξε να πληρώνει πανωτόκια σε ιδιώτες.
Στην ελληνική αγορά δραστηριοποιούνται περίπου 20 μητρικά funds και η διαχείριση των δανείων για λογαριασμό τους γίνεται από 23 εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων τους γνωστούς servicers. Στην πράξη όμως τέσσερις είναι οι εταιρείες που διαχειρίζονται σχεδόν το σύνολο του αποθέματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων και ελέγχουν περίπου το 80% της αγοράς . Άλλη μια ρηχή- ολιγοπωλιακή αγορά, που επιβάλει τους κανόνες της. Ενδεικτικά θα αναφέρω ότι η μια από αυτές τις εταιρείες που είναι και η μεγαλύτερη εταιρεία διαχείρισης στην Ελλάδα, στο γ΄ τρίμηνο 2021, είχε έσοδα 179 εκατ. Για το 2024 η εν λόγω εταιρεία διαχείρισης στοχεύει σε έσοδα 255 – 265 εκ. ευρώ. Άλλη μια τέτοια εταιρεία έχει υπερκέρδη και μοιράζει μεγάλα bonus.
Από την άλλη ακούσαμε ότι έχουν επιβληθεί και κάποια πρόστιμα «χάδια» σε κάποιες από αυτές τις εταιρείες που σωρευτικά φτάνουν δε φτάνουν τα 250.000 €. Σταγόνα στον ωκεανό μπροστά στα υπερκέρδη τους!
Ας δούμε όμως την πραγματικότητα:
Σήμερα η επικοινωνία με τους servicers είναι εξαιρετικά προβληματική. Ενώ οι δανειολήπτες στέλνουν αιτήματα, με emails, με επιστολές, με εξώδικα, οι servicers δεν απαντούν. Δεν υπάρχει καμία ενημέρωση για την εξέλιξη των υποθέσεων τους για το κεφάλαιο, τους τόκους, το επιτόκιο ή άλλα στοιχεία σχετικά με το δάνειο τους. Σε πολλές δε, περιπτώσεις παρατηρείται το φαινόμενο να προτείνονται εντελώς ανεδαφικές ρυθμίσεις σε οφειλέτες, με αμφίβολης σοβαρότητας αξιολόγηση της οικονομικής κατάστασής τους, και όταν αυτοί δεν τις αποδέχονται να αρχίζουν αμέσως οι διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης.
Για τον κλάδο των servicers υπάρχει ένας αυξανόμενος αριθμός καταγγελιών οι οποίες παραπέμπονται στον Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών (ΚΔΤ), ένα κώδικα που στην πράξη δεν είναι υποχρεωτικός και δεν εφαρμόζεται ούτε από τις τράπεζες.
Κυρίες και Κύριοι Βουλευτές
Ρωτώ: Γιατί δεν ενσωματώθηκε πιο νωρίς η οδηγία που περιέχει εκ των πραγμάτων και προστασία για τους δανειολήπτες και ορίζει το θεσμικό πλαίσιο της για τους Servicers;
Γιατί η τακτική της κυβέρνησης είναι η ίδια σε όλους τους τομείς. Αφήνει συνειδητά την όποια αγορά αρρύθμιστη ώστε να γίνονται ακόμη πιο πλούσιοι οι επιχειρηματικοί όμιλοι εις βάρος κυρίως των μικρομεσαίων οικογενειακών προϋπολογισμών και όταν ο κόμπος φτάνει στο χτένι αποφασίζει να παρέμβει, νομοθετώντας όπως και σήμερα υπέρ του κεφαλαίου και όχι των πολιτών. Έτσι λοιπόν αφού πέρασαν τρία χρόνια με «μια αγορά ζούγκλα», με funds και servicers που εντωμεταξύ θησαύρισαν χωρίς να φορολογούνται αποφάσισε να παρέμβει προσχηματικά και εξηγώ γιατί.
Γιατί το παρόν σχέδιο νόμου δεν προβλέπει τίποτα για την προστασία της πρώτης κατοικίας κάτι που προβλέπεται στο Προοίμιο της Οδηγίας (Σημείο 56). Σας προτρέπω να διαβάσετε προσεκτικά το εν λόγω σημείο!
Όσον αφορά στον εξωδικαστικό μηχανισμό, φέρνετε διάταξη που τελικά μπορεί να υπάρξει υποχρεωτικότητα στην πλατφόρμα του εξωδικαστικού (όπως πρότεινε ο ΣΥΡΙΖΑ προεκλογικά) στην πρόταση ενός αλγορίθμου (που δεν τον ξέρουμε), του οποίου το αποτέλεσμα θα είναι υποχρεωτικό να εφαρμοστεί από τράπεζες και δημόσιο αλλά μόνο για ευάλωτους δανειολήπτες. Γιατί λοιπόν δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ με διεύρυνση των εισοδηματικών κριτηρίων, λαμβάνοντας υπόψη τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης;
Όσον αφορά στον (ιδιωτικό) φορέα αγοράς και επαναμίσθωσης που ακόμη δεν υπάρχει και ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δια του προέδρου του Στέφανου Κασσελάκη πήρε ξεκάθαρη θέση ότι πρέπει να είναι μια αναπτυξιακή τράπεζα, η οποία με την εγγύηση του δημοσίου θα αποκτήσει τιτλοποιημένα δάνεια και θα τα διαχειριστεί με σεβασμό στην δυνατότητα αποπληρωμής κάθε νοικοκυριού και επιχείρησης. Η κυβέρνηση όμως ακόμη και σήμερα δεν αποσαφηνίζει ούτε πιο νομικό πρόσωπο θα είναι αυτό ούτε τον τρόπο της λειτουργίας του και αυτό το κάνει για να τον καταστήσει ανενεργό ‘’εν τω γενάσθαι’’. Αντίθετα ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ λέει ξεκάθαρα ότι πρέπει να ενεργοποιήσουμε την αναπτυξιακή τράπεζα, η οποία ως ανώνυμη εταιρεία μπορεί να λάβει εγγυήσεις χωρίς να παραβιάσει τους κανόνες της ΕΚΤ και της ΕΕ. Εντωμεταξύ με το άρθρο 225 παρ1 του Πτωχευτικού σας νόμου (4738/20) σε ισχύ, σημαίνει ότι το ελληνικό δημόσιο βάζει εγγύηση στη χρηματοδότηση του φορέα για να πάρει με έκπτωση σπίτια ευάλωτων νοικοκυριών. Ωστόσο αυτός που θα γίνει ενοικιαστής στο ίδιο του το σπίτι, θα επαναγοράσει το σπίτι του σε περίπτωση αύξησης της αξίας του ακινήτου πληρώνοντας την επιπλέον αξία και δεν θα παραμείνει στο 70% της αξίας που το αγόρασε ο φορέας, ενώ τα μισθώματα της δωδεκαετίας δεν αφαιρούνται από το τελικό ποσό του δανείου. Να σημειωθούν επιπλέον, οι μεγάλες φοροαπαλλαγές από τον ειδικό φόρο ακινήτων (ΕΦΑ) που δεν προσδιορίζονται ποσοτικά στην έκθεση του ΓΛΚ. Τελικά ποιόν προστατεύετε τον φορέα ή τον δανειολήπτη;
Δεν προβλέπει δυνατότητα μετατροπής νομίσματος στις δανειακές συμβάσεις, όπως προβλέπει και η Οδηγία, γεγονός που αφήνει απ’ έξω δανειολήπτες σε ελβετικό φράγκο που υπερβαίνουν σήμερα τους 200.000.
Τι να πω για την δήθεν «ευνοϊκή ρύθμιση» της κυβέρνησης για το πάγωμα των επιτοκίων σε δανειολήπτες, που τελικά «πάγωσαν» τα επιτόκια δανείων 3,36 δισ. σε σύνολο (89 δισ. δανείων +28 δισ. πανωτοκίων) δηλαδή μόνο στο 2,8% του συνόλου.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Για ακόμη μια φορά η κυβέρνηση δεν θέλει να προστατεύσει τους δανειολήπτες. Το νομοσχέδιο εμπεριέχει αναποτελεσματικές ρυθμίσεις εξωδικαστικού συμβιβασμού και κώδικα δεοντολογίας τραπεζών, ελλιπή έλεγχο στους servicers/funds και υψηλά επιτόκια τραπεζών. Οι δανειολήπτες θα συνεχίσουν να βρίσκονται σε αδύναμη θέση απέναντι στις αυθαιρεσίες των εταιρειών που έχουν αγοράσει τα δάνεια τους «κοψοχρονιά».
Εξάλλου η επόμενη ημέρα είναι έτοιμη: σήμερα το 75% των πλειστηριασμών ακινήτων που έχουν διενεργηθεί για το 2023, είναι άγονοι. Αφενός δεν υπάρχουν πλειοδότες να καλύψουν την τόσο μεγάλη προσφορά και αφετέρου οι ίδιοι οι servicers δηλώνουν περαιωμένη την αποστολή τους και αμείβονται από τις τράπεζες για ακίνητα που μέσω των πλειστηριασμών επιστρέφουν στις ίδιες τις τράπεζες μέσω των εταιρειών real estate που οι ίδιες ιδρύουν.
Ο ΣΥΡΙΖΑ καταψηφίζει το νομοσχέδιο.
