Το “πράσινο φως” του ΕΛΓΑ για τις αποζημιώσεις των αμπελουργών και των παραγωγών οπωροκηπευτικών στην Κρήτη για τις ζημιές από τον πολυήμερο καύσωνα αποκάλυψε στη “Νέα Κρήτη” χθες ο αντιπρόεδρος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου Μύρων Χιλετζάκης.
«Επικοινώνησα με τον διευθυντή κ. Δασκαλάκη και με διαβεβαίωσε ότι ήδη όποιος παραγωγός θέλει να διεκδικήσει αποζημιώσεις μπορεί να κάνει την αίτησή του στους κατά τόπους ανταποκριτές του ΕΛΓΑ», μας είπε.
Συγκεκριμένα, οι αποζημιώσεις πλέον είναι τεκμηριωμένες και θα δοθούν μέσα από την εξατομίκευση της ζημιάς από τον ΕΛΓΑ. Όπως ξεκαθαρίζει στην εφημερίδα μας ο αντιπρόεδρος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου Μύρων Χιλετζάκης, «είναι τεκμηριωμένο ότι καθ’ όλη τη διάρκεια του καύσωνα σε πολλές περιοχές η θερμοκρασία δεν υποχώρησε κάτω από τους 40 βαθμούς και οι ζημιές είναι πολύ σοβαρές τόσο στα σταφύλια όσο και τα κηπευτικά».
Σύμφωνα με όσα λέει στην εφημερίδα μας ο συνεταιριστής, «τα σταφύλια τα “βρήκε” ο καύσωνας τη στιγμή που οι ρώγες “γύριζαν”. Έτσι δεν αυξήθηκαν τα σάκχαρά τους και δε μεγάλωσαν οι ρώγες, με συνέπεια να είναι πλέον “βρασμένα” και ποιοτικά υποβαθμισμένα».
Ο Μύρων Χιλετζάκης θεωρεί ότι οι ζημιές είναι ιδιαίτερα εκτεταμένες, αλλά σαφώς δεν έχουν καταστραφεί όλοι οι αμπελουργοί. Έτσι θα χρειαστεί να γίνει η εξατομίκευση των ζημιών για να δρομολογηθούν οι διαδικασίες των αποζημιώσεων στους πραγματικά πληγέντες αγρότες.
«Έτσι καταστραφήκαμε»
Από την πλευρά του, ο γεωπόνος-αμπελουργός και πριν από πολλά χρόνια διευθυντής Γεωργίας στο Ηράκλειο, Γιώργος Δασκαλάκης, περιγράφει με επιστημονικό τρόπο πώς και γιατί τόσο τα σταφύλια όσο και τα κηπευτικά καταστράφηκαν από τις υψηλές θερμοκρασίες, επιβεβαιώνοντας βέβαια όσα μας κατέθεσε νωρίτερα ο αντιπρόεδρος της ΕΑΣΗ Μύρων Χιλετζάκης: «Αυτές οι θερμοκρασίες προκαλούν στα προϊόντα αφυδάτωση και υπάρχει ποιοτική υποβάθμιση. Μάλιστα, όταν η θερμοκρασία είναι πάνω από 30 βαθμούς ακόμα και τη νύχτα, σάκχαρα δεν παίρνει το σταφύλι. Αν δηλαδή μετρήσεις τους βαθμούς στα σταφύλια τις ημέρες που έκανε τον καύσωνα, θα δεις ότι δεν αυξήθηκαν τα σάκχαρά τους. Και αυτό είναι πρόβλημα για την ποιότητα του προϊόντος».
Στο σημείο αυτό, ο Γιώργος Δασκαλάκης μάς μετέφερε μία σημαντική ερευνητική διαπίστωση από την εποχή που ο ίδιος υπηρετούσε ως γεωπόνος-δημόσιος υπάλληλος στη Μεσαρά και συνεργαζόταν με άλλους επιστήμονες στον τομέα της αμπελουργίας.
«Ήμουν στις Αρχάνες και είχα το αμπέλι το δικό μου. Και έτρωγα έναν καμπανό το βράδυ. Την άλλη μέρα το πρωί ήμουνα στη Μεσαρά γιατί ήμουνα γεωπόνος εκεί. Πριν πάω στο γραφείο, λοιπόν, πήγαινα στο αμπέλι μου στα Καπαριανά και έπαιρνα ένα σταφύλι για να το φάω. Διαπίστωνα λοιπόν ότι, ενώ στις Αρχάνες το σταφύλι είχε άρωμα, στα Καπαριανά δεν είχε καμία ουσία. Ψαχνόμασταν τότε να δούμε τι φταίει. Έκανα μια μελέτη με την Πόπη Ρουμπελάκη στο Πανεπιστήμιο. Είχαμε βάλει μετεωρολογικό σταθμό στο αμπέλι το δικό μου. Και είχε κάνει δύο καύσωνες τότε και μετρούσαμε τις θερμοκρασίες. Το βράδυ δεν έπεφταν κάτω από τους 29 βαθμούς. Και τη μέρα ανέβαιναν στους 37 έως 39 βαθμούς. Όλες αυτές τις μέρες λοιπόν, σε ένα αμπέλι “σουπέριορ” που είχα εκεί, τα σταφύλια δεν έβαλαν καθόλου σάκχαρα. Όσο καιρό οι θερμοκρασίες είναι υψηλές, δεν κάνει φωτοσύνθεση το φυτό. Υπάρχει ένα ένζυμο που κάνει αυτή τη δουλειά. Πέρα του ό,τι δηλαδή η μεγάλη ζέστη θα προκαλέσει αφυδάτωση στη ρώγα και θα την ξεράνει. Δευτερευόντως η ποιότητα στο σταφύλι χαλάει. Γιατί άμα δεν κάνει σάκχαρα, δεν κάνει αρώματα, δεν κάνει χρώμα, δεν είναι τραγανό και γίνεται αυτή η ιστορία.
Έτσι, για παράδειγμα, η Μεσαρά δεν κάνει για ποιοτικό σταφύλι. Εγώ το 2000 αυτά έλεγα για τη Μεσαρά και διαμαρτύρονταν τότε οι παραγωγοί. Βλέπετε όμως τώρα ότι η αμπελουργία υποχωρεί στη Μεσαρά και αυξάνεται σε περιοχές όπου τα αμπέλια είναι ψηλά, “βλέπουν” τη θάλασσα και δεν έχουν θερμοκρασίες που ανεβαίνουν πολύ το καλοκαίρι».
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΟΙ ΑΜΠΕΛΟΥΡΓΟΙ
Οι εδαφο-κλιματικές συνθήκες και η καλή παραγωγή
Πώς όμως θα πρέπει να είναι οι εδαφο-κλιματικές συνθήκες για την παραγωγή ενός καλού σταφυλιού; Ο γνωστός γεωπόνος δίνει την εξής περιγραφή προς την εφημερίδα μας: «Για να είναι καλό το σταφύλι, πρέπει οι θερμοκρασίες να είναι γύρω στους 25 βαθμούς. Να μην ανεβαίνουν πάνω από 25 βαθμούς. Και να έχουμε και μια σχετική υγρασία στην ατμόσφαιρα για να μείνουν ανοιχτά τα “μάτια” να αναπνέουν. Αυτά τα δύο χρειάζονται για να κάνουμε καλό σταφύλι».
Και συνεχίζοντας, λέει ακόμη: «Ας δούμε, για παράδειγμα, την περιοχή των Βασιλειών και την περιοχή των Αρχανών. Αν πάρουμε τις μετρήσεις της θερμοκρασίας, βλέπουμε πού είναι η θερμοκρασία στους 29 βαθμούς. Και πού η θερμοκρασία ανεβαίνει πιο ψηλά. Και βλέπεις την κατάσταση σε ένα αμπέλι και τη συγκρίνεις με ένα γειτονικό.
Παίρνοντας αυτές τις μετρήσεις, βλέπεις ταυτόχρονα ότι τα σταφύλια στη μία περιοχή μπορεί να είναι πιο τραγανά και να έχουν ένα άρωμα, γιατί έκαναν πολλά σάκχαρα και υποστηρίχτηκαν. Η φιλοσοφία είναι αυτή. Έχω λοιπόν από τις έρευνες του παρελθόντος καταλήξει σε αυτό το βασικό συμπέρασμα: Έχουμε ας πούμε το μαρούλι. Την ώρα που αυτό φτιάχνει τα φύλλα του, θα πρέπει η φωτοσύνθεση να είναι όσο γίνεται καλύτερη. Δηλαδή θερμοκρασίες γύρω στους 25 βαθμούς και μία σχετική υγρασία.
Τα λάχανα στην Αγία Βαρβάρα, για παράδειγμα, είναι πολύ πιο νόστιμα από αυτά που καλλιεργούνται στην Κνωσσό. Άρα, οτιδήποτε παράγεται, αν εκείνη τη στιγμή που “φτιάχνεται” αυτό το προϊόν είναι οι συνθήκες πολύ ευνοϊκές για τη φωτοσύνθεση, θα έχεις ένα προϊόν που θα είναι ποιοτικό. Είναι κάτι που βγήκε από τη μελέτη που έκανα το 2000, αλλά κανένας δεν το είχε καταλάβει για να το υλοποιήσει. Στο αμπέλι μόνο βλέπω να εφαρμόζεται».
