Ο γνωστός Βασίλης Έξαρχος Γεωπόνος ΑΠΘ με Intergrade Master, μεταπτυχιακό στην Αειφορική Γεωργία και Υποψήφιος Διδάκτωρ Εδαφολογίας, μας ενημερώνει για το τόσο επίκαιρο και σημαντικό θέμα λόγω της κλιματικής αλλαγής, που είναι ο Λήθαργος της Ακτινιδιάς.
Το ακτινίδιο ανήκει στα φυλλοβόλα δένδρα. Ουσιαστικά πρόκειται για μια «στρατηγική» κάποιων φυτών που την δύσκολη περίοδο του χειμώνα προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις αντιξοότητες των καιρικών συνθηκών (χαμηλές θερμοκρασίες) ρίχνουν τα φύλλα, μειώνουν όλες τις λειτουργίες τους στις άκρως απαραίτητες και «κοιμούνται» (πέφτουν σε Λήθαργο) μέχρι την επερχόμενη άνοιξη που ξεκινάνε πάλι…
Η διαδικασία αυτή σαν τακτική επιβίωσης υπάρχει και στο ζωικό βασίλειο (π.χ. αρκούδα).
Επίσης εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι υπάρχουν και τα «αειθαλή» δένδρα (π.χ. ελιά) που είναι πιο «προσαρμοσμένα» (σκληραγωγημένα) και διατηρούν τα φύλλα και τις λειτουργίες όλο τον χρόνο…
Ο Λήθαργος της Ακτινιδιάς ξεκινάει από την πτώση των φύλλων (Δεκέμβριο) και τελειώνει με την έκπτυξη οφθαλμών (αρχές Απριλίου). Η «σηματοδότηση» (δηλ. η αντίληψη από το ακτινίδιο), για την έναρξη του Λήθαργου τον Δεκέμβριο, γίνεται με την πτώση της θερμοκρασίας και με τη μείωση της διάρκειας της ημέρας (φωτοπερίοδος).
Ενώ αντίθετα η «σηματοδότηση» για το σπάσιμο του Λήθαργου, έκπτυξη των οφθαλμών και έναρξη της βλαστικής περιόδου γίνεται τον Απρίλιο, ακριβώς με το αντίθετο, με την αύξηση της θερμοκρασίας και παράλληλη αύξηση της διάρκειας της ημέρας.
Το ακτινίδιο για να βγει με «επιτυχία» από την διαδικασία του Λήθαργου πρέπει να συμπληρώσει κάποιες ώρες ψύχους (0-7 βαθμούς Κεκλσίου), για κάποιες ώρες. Αυτές είναι για τις Πράσινες ποικιλίες τουλάχιστον 700-800 ώρες , ενώ για τις Κίτρινες τουλάχιστον 400-500 ώρες…
Για να καταλάβουμε την πολυπλοκότητα και την σοφία της φύσης το Ακτινίδιο (όπως και όλα τα φυλλοβόλα φυτά) έχει αναπτύξει μηχανισμό καταμέτρησης θερμοκρασιών…
Στην περίπτωση που δεν συμπληρωθούν αυτές οι ώρες (σύνηθες φαινόμενο τα τελευταία χρόνια, λόγω της κλιματικής αλλαγής) και δεν «κοιμηθεί» καλά το φυτό όπως λέει ο λαός μας, η έκπτυξη των οφθαλμών και η έναρξη της βλαστικής περιόδου θα γίνει…
Διότι η σηματοδότηση από την αύξηση της θερμοκρασίας και της διάρκειας της ημέρας τον Απρίλιο Υπερισχύει της μη κάλυψης των ωρών των χαμηλών θερμοκρασιών, που προαναφέραμε ΚΑΙ ΤΟ ΦΥΤΟ ΞΕΚΙΝΑΕΙ…
Οι συνέπειες της μη συμπλήρωσης των χαμηλών θερμοκρασιών του ληθάργου είναι: Η ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΚΑΡΠΩΝ ΤΟΥ ΑΚΤΙΝΙΔΙΟΥ.
Σίγουρα όμως, το ίδιο πρόβλημα με εμάς και ίσως σε περισσότερο βαθμό έχουν και οι βασικοί μας ανταγωνιστές (Ν. Ζηλανδία, Ιταλία κ.α.).
Κάποιες περιοχές της Ελλάδας (που καλλιεργείται το Ακτινίδιο) έχουν μεγαλύτερο πρόβλημα με τους «ήπιους» χειμώνες και την συμπλήρωση των ωρών.
Σύμφωνα πάντα με τον κ. Έξαρχο, το πρόβλημα είναι αρκετά σοβαρό, εάν συνεχιστεί η κλιματική αλλαγή…
Το αισιόδοξο μήνυμα είναι ότι (όπως όλα τα φυτά στην φύση), τα Ακτινίδια «Εγκλιματίζονται» (μαθαίνουν να ζουν) στις συνθήκες αυτές, όπου μπορεί σταδιακά το φυτό να απαιτεί για το «ομαλό» σπάσιμο του Λήθαργου λιγότερες ώρες ψύχους. Έτσι για να μετριαστεί η κατάσταση και για να συνεχίσει να παράγει χωρίς μεγάλα προβλήματα…
Αυτός άλλωστε είναι ο μηχανισμός «επιβίωσης» των φυτών στην φύση και ο τρόπος διατήρησης της βιοποικιλότητας.
Δυστυχώς, δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι άμεσα επ΄ αυτού. Μπορούμε έμμεσα όμως να δράσουμε, κρατώντας σε υψηλό επίπεδο την υγεία και την ζωτικότητα του φυτού. Το γεγονός αυτό «συνδέεται» έμμεσα με το πρόβλημα του ατελούς Λήθαργου και σίγουρα θα μετριάσει τις αρνητικές επιπτώσεις…
Ως γνωστόν και από άλλα άρθρα μας, την «υγεία» του φυτού την πετυχαίνουμε κάνοντας την «σωστή» στιγμή όλες τις καλλιεργητικές φροντίδες (όπως αραίωμα, κλάδεμα, ρίπερ κ.α.) Επίσης το επιθυμητό αποτέλεσμα επιτυγχάνεται και με το ορθολογικό πότισμα, με την ισορροπημένη λίπανση καθώς επίσης με την έγκαιρη φυτοπροστασία.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΙΜΠΟΝΙΔΗΣ
