Το ποώδες αυτό φυτό αρχίζει και προσελκύει το ενδιαφέρον των αγροτών ειδικά στη βόρεια Ελλάδα.
Συμβάσεις με παραγωγούς για καλλιέργεια καμελίνας αρχίζουν και υπογράφονται στη βόρεια Ελλάδα, όπου και καλλιεργείται κυρίως δοκιμαστικά το εν λόγω είδος.
Μια από τις περιοχές όπου υπογράφονται συμβάσεις αυτή την περίοδο είναι οι Σέρρες. Όπως εξηγεί μιλώντας στο Agronewsbomb ο κ. Στέργιος Γκιργκίρης από την Αγροφυλλίδα: “στη βόρεια Ελλάδα το έχουμε συναντήσει και τα προηγούμενα έτη. Στις Σέρρες το καλλιεργούμε φέτος για πρώτη φορά και θα δούμε πώς θα πάει, περισσότερο το βάζουμε δοκιμαστικά δηλαδή. Κάνουμε συμβάσεις με παραγωγούς και ήδη έχουμε κλείσει για 1.000 στρέμματα περίπου. Η καμελίνα μπαίνει ως cover crop στην περιοχή μας την περίοδο του φθινοπώρου ως το Δεκέμβριο και παράγει ένα καρπό ο οποίος προορίζεται για παραγωγή βιοκαυσίμου για αεροπλάνα. Τα σύμβόλαια που κάνουμε είναι με τιμή στα 47,5 λεπτά το κιλό συν ΦΠΑ, η δε συγκομιδή γίνεται το Μάιο”.
Αναφορικά με τις αποδόσεις ο κ. Γκιργκίρης μας λέει ότι αγγίζουν τα 150 με 200 κιλά το στρέμμα. Σύμφωνα με τον ίδιο: “είναι ιδανική καλλιέργεια ως cover crop καθώς μετά μπορεί κάλλιστα ο παραγωγός να βάλει στο ίδιο χωράφι ενσίρωμα, ηλίανθο κ.ά.”
Η καμελίνα μπορεί να ενταχθεί και σε οικολογικό σχήμα, δίνοντας 60 ευρώ το στρέμμα. Σημειωτέον ότι μπαίνει σε ξηρικά χωράφια, είναι γενικά εύκολη καλλιέργεια, χωρίς ανάγκη για μεγάλες εισροές. Τέλος, συγκομίζεται με κομπίνα που φέρει ειδικό μαχαίρι.
Αναλυτικά στοιχεία για την καλλιέργεια
Η καλλιέργεια της καμελίνας (Camelina sativa) κερδίζει ολοένα και περισσότερο ενδιαφέρον στην Ευρώπη, καθώς συνδυάζει περιβαλλοντικά, οικονομικά και αγρονομικά οφέλη. Πρόκειται για μια ανθεκτική και πολυχρηστική καλλιέργεια που μπορεί να αξιοποιηθεί στη βιομηχανία τροφίμων, καλλυντικών, βιοκαυσίμων και ζωοτροφών. Ας δούμε αναλυτικά τα χαρακτηριστικά της καλλιέργειας, τις ανάγκες της, τα πλεονεκτήματα, και τις προοπτικές της στην ευρωπαϊκή γεωργία.
Η καμελίνα, γνωστή και ως “ψευδοκράμβη”, είναι ένα ψυχρόφιλο φυτό της οικογένειας των Σταυρανθών (Brassicaceae). Καλλιεργείται εδώ και χιλιάδες χρόνια στην Ευρώπη, ιδιαίτερα σε περιοχές όπως η Σκανδιναβία και η Κεντρική Ευρώπη. Η καλλιέργεια υποχώρησε κατά τον 20ό αιώνα λόγω της επικράτησης άλλων καλλιεργειών, αλλά τα τελευταία χρόνια ανακάμπτει λόγω των ευέλικτων εφαρμογών της και της ανθεκτικότητάς της σε δυσμενείς συνθήκες.
2. Καλλιεργητικές απαιτήσεις
Κλίμα και έδαφος
Η καμελίνα είναι φυτό ανθεκτικό στις χαμηλές θερμοκρασίες και στις ξηρασίες. Μπορεί να καλλιεργηθεί σε ποικίλες κλιματολογικές συνθήκες, κάτι που την καθιστά κατάλληλη για τις περισσότερες ευρωπαϊκές περιοχές.
Θερμοκρασία: Αναπτύσσεται καλά σε θερμοκρασίες μεταξύ 4°C και 30°C.
Έδαφος: Αν και προτιμά καλά στραγγιζόμενα εδάφη, είναι ανεκτική σε φτωχά, όξινα ή αλκαλικά εδάφη (pH 5.5-8.0).
Υγρασία: Χάρη στο βαθύ ριζικό της σύστημα, είναι ανθεκτική στην ξηρασία, γεγονός που την καθιστά κατάλληλη για περιοχές με χαμηλές βροχοπτώσεις.
Σπορά και Καλλιεργητικές Πρακτικές
Η καμελίνα σπέρνεται κυρίως την άνοιξη ή το φθινόπωρο, ανάλογα με την περιοχή. Η διαδικασία περιλαμβάνει:
Προετοιμασία εδάφους: Δεν απαιτεί εντατική κατεργασία του εδάφους, μειώνοντας το κόστος καλλιέργειας.
Σπορά: Ο σπόρος σπέρνεται σε βάθος 0.5-1 cm, με πυκνότητα 4-6 κιλά ανά εκτάριο.
Λίπανση και άρδευση: Η καλλιέργεια δεν έχει μεγάλες ανάγκες σε θρεπτικά στοιχεία και νερό. Συχνά, οι βασικές ποσότητες αζώτου και φωσφόρου επαρκούν για την ανάπτυξή της.
Ασθένειες και ζιζάνια: Είναι ανθεκτική σε πολλές ασθένειες και έντομα, αν και μπορεί να απαιτηθεί έλεγχος ζιζανίων κατά τα πρώτα στάδια ανάπτυξης.
Συγκομιδή
Η συγκομιδή γίνεται συνήθως 85-100 ημέρες μετά τη σπορά. Οι σπόροι της καμελίνας είναι μικροί, ελαφρώς ελαιώδεις και περιέχουν υψηλή συγκέντρωση ωφέλιμων λιπαρών οξέων.
3. Πλεονεκτήματα της καλλιέργειας
Περιβαλλοντικά Οφέλη
Μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος: Η καμελίνα απορροφά διοξείδιο του άνθρακα, βοηθώντας στη μείωση των εκπομπών.
Βιοποικιλότητα: Ενισχύει τη βιοποικιλότητα όταν καλλιεργείται ως ενδιάμεση καλλιέργεια ή σε περιοχές όπου οι μονοκαλλιέργειες κυριαρχούν.
Αναγέννηση εδαφών: Μπορεί να αξιοποιηθεί για τη βελτίωση υποβαθμισμένων εδαφών, καθώς δεν εξαντλεί τους πόρους του εδάφους.
Οικονομικά Οφέλη
Χαμηλό κόστος παραγωγής: Οι μειωμένες ανάγκες σε νερό, λιπάσματα και φυτοφάρμακα μειώνουν το κόστος καλλιέργειας.
Ευελιξία: Η καμελίνα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για παραγωγή βιοκαυσίμων, λιπαντικών, βιοδιασπώμενων πλαστικών, ακόμα και υψηλής ποιότητας ζωοτροφών.
Αγρονομικά Οφέλη
Συμβατότητα σε συστήματα αμειψισποράς: Βελτιώνει τη γονιμότητα του εδάφους και μειώνει την εμφάνιση ασθενειών και ζιζανίων σε επόμενες καλλιέργειες.
Ανθεκτικότητα: Έχει φυσική ανθεκτικότητα σε πολλά παθογόνα και παράσιτα.
4. Χρήσεις της καμελίνας
Α. Παραγωγή Βιοκαυσίμων
Το έλαιο της καμελίνας αποτελεί ιδανική πρώτη ύλη για βιοκαύσιμα, όπως η βιοντίζελ. Είναι φιλικό προς το περιβάλλον και οικονομικό, καθιστώντας την καμελίνα βασικό παράγοντα στη μετάβαση προς τη βιώσιμη ενέργεια.
Β. Βιομηχανία τροφίμων και ζωοτροφών
Τρόφιμα: Το έλαιο της καμελίνας είναι πλούσιο σε ω-3 λιπαρά οξέα και αντιοξειδωτικά, καθιστώντας το ιδανικό για διατροφική χρήση.
Ζωοτροφές: Η πρωτεΐνη των υπολειμμάτων της επεξεργασίας είναι πλούσια και υψηλής ποιότητας, υποστηρίζοντας την παραγωγή ζωοτροφών.
Γ. Καλλυντική και Φαρμακευτική Χρήση
Το έλαιο της καμελίνας χρησιμοποιείται σε προϊόντα περιποίησης του δέρματος και ως συστατικό σε φυσικά φάρμακα, χάρη στις αντιφλεγμονώδεις και ενυδατικές του ιδιότητες.
5. Προοπτικές καλλιέργειας στην Ευρώπη
Α. Υποστήριξη από Ευρωπαϊκές πολιτικές
Η Ευρωπαϊκή Ένωση προωθεί τη βιώσιμη γεωργία και την παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, γεγονός που ενισχύει την καλλιέργεια της καμελίνας. Η ένταξή της σε αγροπεριβαλλοντικά μέτρα προσφέρει επιδοτήσεις και οικονομικά κίνητρα.
Β. Δυνατότητες αγοράς
Η ζήτηση για βιώσιμα βιοκαύσιμα, οργανικά προϊόντα και πρωτεΐνες αυξάνεται συνεχώς, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες για τους καλλιεργητές. Επιπλέον, η καμελίνα μπορεί να αποτελέσει εναλλακτική σε παραδοσιακές ενεργειακές καλλιέργειες, όπως η κράμβη.
Γ. Επιδράσεις της κλιματικής αλλαγής
Η κλιματική αλλαγή δημιουργεί ανάγκη για ανθεκτικές καλλιέργειες, και η καμελίνα φαίνεται να προσαρμόζεται εξαιρετικά σε αυτές τις νέες συνθήκες.
6. Προκλήσεις και περιορισμοί
Παρά τα πλεονεκτήματά της, η καλλιέργεια της καμελίνας αντιμετωπίζει ορισμένες προκλήσεις:
Έλλειψη ενημέρωσης: Πολλοί αγρότες δεν γνωρίζουν τις δυνατότητες της καμελίνας.
Αγορά: Παρόλο που υπάρχουν προοπτικές, η αγορά δεν έχει ακόμα αναπτυχθεί πλήρως σε ορισμένες περιοχές.
Μηχανήματα: Η μικρή διάδοση της καλλιέργειας σημαίνει ότι δεν υπάρχουν πάντα εξειδικευμένα μηχανήματα για τη συγκομιδή.
Newsroom Agronewsbomb
