Εδώ και 7.000 χρόνια το ελαιόλαδο έχει γίνει βασικό συστατικό της μεσογειακής διατροφής και σήμερα αποτελεί την κινητήρια δύναμη μιας παγκόσμιας βιομηχανίας αξίας 3 δισ. δολαρίων.
Στο Λίβανο, τα ελαιόδεντρα είναι, κατά μέσο όρο, 150 ετών και καταλαμβάνουν σχεδόν το ένα τέταρτο της γεωργικής έκτασης της χώρας.
Η νέα έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο Nature Plants, παρουσιάζει δεδομένα 5.400 ετών που συλλέχθηκαν στην πόλη Τύρος του Λιβάνου. Διαπιστώνει ότι η παραγωγή ελιάς συνδέεται στενά με τη θερμοκρασία εδώ και χιλιάδες χρόνια και αποκαλύπτει ότι η βέλτιστη θερμοκρασία για την ανάπτυξη της ελιάς είναι 16,9C.
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι οι ελιές που παράγονταν στην Τύρο ήταν “περιζήτητες” στην αρχαιότητα για την “υψηλή διατροφική τους αξία και την εκλεπτυσμένη γεύση τους”, χάρη στο ξηρό κλίμα της πόλης. Ωστόσο, προειδοποιούν ότι η άνοδος της θερμοκρασίας θα έχει “επιζήμιες συνέπειες” στην ανάπτυξη των ελαιόδεντρων μέχρι τα μέσα του αιώνα – ειδικά στις νότιες περιοχές της χώρας, οι οποίες θα γίνουν “πολύ ζεστές” για τη βέλτιστη ανθοφορία και καρποφορία.
Τα ελαιόδεντρα “αποτελούν σημαντικό μέρος της λιβανέζικης πολιτιστικής κληρονομιάς”, δίνοντας “μια αίσθηση ενότητας και ανήκειν σε μια κατά τα άλλα πολιτικά κατακερματισμένη χώρα”, λέει στο Carbon Brief ένας Λιβανέζος επιστήμονας, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.
Προειδοποιεί ότι οι αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην παραγωγή ελιάς θα επηρεάσουν αρνητικά τον πολιτισμό και την οικονομία της χώρας, σε μια εποχή που “και τα δύο είναι ζωτικά αναγκαία”.
Καλλιέργεια της ελιάς
Η ελιά είναι ένα από τα παλαιότερα καλλιεργούμενα είδη στον κόσμο. Η ελιά εξημερώθηκε για πρώτη φορά πριν από περίπου 7.000 χρόνια στη Λεβαντίνη -μια περιοχή που γενικά ορίζεται ότι περιλαμβάνει τον σημερινό Λίβανο, τη Συρία, το Ιράκ, την Παλαιστίνη, το Ισραήλ και την Ιορδανία- και γρήγορα έγινε η ραχοκοκαλιά του εμπορίου και των συναλλαγών από τη Μεσόγειο μέχρι το δυτικό Ιράν.
Το εμπόριο ελαιολάδου άνθισε κατά την Εποχή του Χαλκού, γύρω στο 3300-1200 π.Χ., και οι ελιές σύντομα έγιναν σύμβολο ειρήνης και πνευματικότητας – έχοντας πολιτιστική σημασία σε αρχαίες κοινωνίες από την Αίγυπτο έως την Ελλάδα. Ακόμα και σήμερα, οι συνεδριάσεις των Ηνωμένων Εθνών πραγματοποιούνται κάτω από μια σημαία με δύο κλαδιά ελιάς ως σύμβολο ειρήνης (pdf).
Σήμερα, το ελαιόλαδο είναι στενά συνδεδεμένο με τη μεσογειακή διατροφή και η παραγωγή του κινεί μια παγκόσμια βιομηχανία αξίας 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Ο Λίβανος είναι ένας μικρός παίκτης στην παγκόσμια αγορά ελαιολάδου, καθώς αντιπροσωπεύει λιγότερο από το 1% της παγκόσμιας παραγωγής. Ωστόσο, η ελαιοκαλλιέργεια αποτελεί βασικό τομέα για την οικονομία του Λιβάνου και είναι υπεύθυνη για το 7% του γεωργικού ΑΕΠ του. Τα ελαιόδεντρα της χώρας είναι κατά μέσο όρο 150 ετών, καλύπτουν σχεδόν το ένα τέταρτο της γεωργικής επιφάνειας της χώρας και φροντίζονται από περίπου 170.000 Λιβανέζους αγρότες.
Πηγή: carbonbrief.org
