Κατά την επίσκεψη του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στην Κρήτη από τη Δευτέρα 13 μέχρι την Τετάρτη 15 Ιανουαρίου σε συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν τέθηκαν από το ΓΕΩΤΕΕ Παράρτημα Κρήτης θέματα που αφορούν την αγροτική ανάπτυξη.
Ο πρωτογενής τομέας αποτελεί για την Κρήτη πυλώνα της οικονομίας αλλά και του πολιτισμού και της παράδοσης. Αλλά η ανθεκτικότητα του στην Κρήτη δοκιμάζεται συνεχώς: Αυξημένο κόστος παραγωγής, τιμές πώλησης των προϊόντων δυσανάλογες του κόστους, δυσεύρετο εργατικό δυναμικό που εύκολα διαρρέει προς άλλους κλάδους εργασίας, θεσμικό πλαίσιο που δε βοηθά τους αγρότες, προβλήματα και ανασφάλεια λόγω της κλιματικής αλλαγής, πλαίσιο ενισχύσεων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ που δεν είναι σταθερό-ξεκάθαρο και αντί να παρέχει ενισχύσεις μάλλον παρέχει ανασφάλεια.
Πιο συγκεκριμένα:
Όσον αφορά τον ΟΠΕΚΕΠΕ είναι απαραίτητη η έγκαιρη ενημέρωση κάθε χρονιά και η τήρηση του χρόνου έναρξης και του θεσμικού πλαισίου που θα έχει ανακοινωθεί έγκαιρα για να αποφευχθούν τα προβλήματα που παρουσιάζονται κάθε χρόνο και προκαλούν ανασφάλεια, άγχος και τελικά ζημιά και απογοήτευση στον αγροτικό κόσμο.
Σε αυτό το κλίμα ασάφειας εμφανίζονται και κακές πρακτικές από ΚΥΔ που θα πρέπει ο ΟΠΕΚΕΠΕ να ελέγξει.
Όσον αφορά στις ενισχύσεις στην ελαιοκαλλιέργεια το ΓΕΩΤΕΕ ΠΚ έχει καταθέσει πρόταση τον ορισμό της παραδοσιακής καλλιέργειας (όχι υπέρπυκνης) ως οικολογικό σχήμα. Είναι γνωστό άλλωστε το θετικό αποτύπωμα άνθρακα της ελαιοκαλλιέργειας και η βιωσιμότητα και ανθεκτικότητα της καλλιέργειας στην Κρήτη μέσα στους αιώνες.
Τα προγράμματα του ΠΑΑ υποφέρουν από τα προβλήματα στις πλατφόρμες εργασίας (ΠΣΚΕ, ΟΠΣΧΕ), με αποτέλεσμα σε κάθε προκήρυξη να διαπιστώνονται καθυστερήσεις. Ταυτόχρονα, οι προκηρύξεις των δράσεων του ΠΑΑ, δεν είναι προσαρμοσμένες στις ανάγκες της αγροτικής ανάπτυξης αφού ο σχεδιασμός δίνει τη δυνατότητα για αποσπασματικές επενδύσεις και όχι ολοκληρωμένα σχέδια επενδύσεων. Προγράμματα επενδύσεων όπου, για παράδειγμα, μπορεί κάποιος να ενισχυθεί για θερμοκήπιο αλλά δε μπορεί να ενισχυθεί για το αρδευτικό του. Πρέπει να περιμένει άλλο πρόγραμμα για να κατασκευάσει αρδευτικό σύστημα και να ενισχυθεί για αυτό! Ιδιαίτερα στην Κρήτη όπου η εξοικονόμηση του νερού είναι προτεραιότητα είναι αναγκαίο να διαμορφωθούν τα προγράμματα έτσι ώστε να επιτρέπονται επενδύσεις εξοικονομήσεις ύδατος στα Σχέδια Βελτίωσης αλλά και να προκηρυχτούν ξανά δράσεις εξοικονόμησης ύδατος. Την προηγούμενη φορά στην προκήρυξη της δράσης για την εξοικονόμηση ύδατος έγιναν μόνο 20 αιτήσεις στην Κρήτη γεγονός που πρέπει να προβληματίσει.
Ελαιόλαδο
Η ναυαρχίδα των κρητικών προϊόντων πρέπει να προστατευτεί και να αντιμετωπιστούν προβλήματα όπως η αδυναμία εύρεσης εργατικού δυναμικού, κόστος παραγωγής, λειψυδρία. Είναι αναγκαία η αύξηση πιστώσεων για τη δακοκτονία για την κάλυψη του αυξημένου κόστους αμοιβών, για έρευνα και για χρήση νέων δραστικών ουσιών.
Θερμοκηπιακές καλλιέργειες
Όσον αφορά στο θεσμικό πλαίσιο αδειοδότησης στα θερμοκήπια, ένα κλάδο από τους πιο δυναμικούς. Ενώ το πλαίσιο της αδειοδότησης λειτουργούσε, το 2020 άλλαξε όλο το πλαίσιο με διαδικασίες παρόμοιες με άδειας δόμησης. Τα θερμοκήπια εξαιρούνται από άδειες δόμησης και οι έλεγχοι γίνονταν τόσα χρόνια από γεωπόνους της Περιφέρειας χωρίς προβλήματα. Η διαδικασία αδειοδότησης μπορεί να γίνεται από τις Περιφέρειες -ΔΑΟΚ και να γίνεται εγγραφή σε μητρώο όπως γίνεται με τις Γνωστοποιήσεις Λειτουργίας Κτηνοτροφικών Εκμεταλλεύσεων, οι οποίες καταχωρούνται και είναι διαθέσιμα όλα τα στοιχεία τους, συντεταγμένες, κλπ.
Αμπελοοινικός τομέας: Στήριξη του αμπελοοινικού τομέα με ολοκληρωμένη προσέγγιση και σχεδιασμό (πιστοποιημένο πολλαπλασιαστικό υλικό, έρευνα, στήριξη παραγωγών, κλπ).
Κτηνοτροφία: Στήριξη των κτηνοτρόφων με σχεδιασμό και προτάσεις προσαρμοσμένες στις συνθήκες του νησιού ώστε η κτηνοτροφία της Κρήτης να είναι βιώσιμη.
Μελισσοκομία: Στήριξη των μελισσοκόμων, τόσο για την παραγωγή όσο και την προστασία και ανάδειξη του κρητικού μελιού.
Ύδατα: Για το θέμα των υδάτων στην Κρήτη η άποψη του ΓΕΩΤΕΕ/ ΠΚ είναι ότι πρέπει να εφαρμοστούν όσα προβλέπονται στα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής, στις μελέτες και τις αποφάσεις των αρμόδιων υπηρεσιών. Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι έντονες στην Κρήτη κι ενώ έχουμε τόσα δεδομένα και προτάσεις από τις υπηρεσίες περιμένουμε ένα νέο σχέδιο από την Ολλανδική εταιρεία.
Αλιεία
Το πρόβλημα της παράνομης αλιείας και παράνομης πώλησης αλιευμάτων είναι εντονότατο, δημιουργώντας αθέμιτο ανταγωνισμό με τους επαγγελματίες αλιείς.
Έλεγχοι-επιθεωρητές αλιείας: Οι έλεγχοι θα πρέπει να γίνονται και στην αγορά-εμπόριο αλιευμάτων, όπου δε διενεργούνται και να πραγματοποιούνται από μικτά κλιμάκια με τη συμμετοχή Ιχθυολόγων.
Εισβολικά ξενικά (Λεσσεψιανά) είδη: Στην Κρήτη υπάρχει εντονότατη παρουσία ξενικών ειδών (λαγοκέφαλος, λεοντόψαρο, γερμανούς, κλπ). Ειδικά στην ανατολική Κρήτη πολλές φορές οι ψαριές αποτελούνται εξ ολοκλήρου από λαγοκέφαλους – απαγορευμένο κι επικίνδυνο είδος προς κατανάλωση! Η Περιφέρεια Κρήτης (Συμβούλιο Αλιείας) σε συνεργασία με το ΓΕΩΤΕΕ-Παράτημα Κρήτης έχει προτείνει και διεκδικεί αποζημιώσεις για τους επαγγελματίες αλιείς της Κρήτης, που αφορούν τόσο στην απώλεια αλιευτικού εισοδήματος, όσο και στη στοχευμένη εξαλίευση των ειδών των λαγοκέφαλων.
Προάσπιση του Αλιευτικού Τουρισμού: Ο Αλιευτικός Τουρισμός θεσπίστηκε ώστε να ενισχυθεί το αλιευτικό εισόδημα και να περιοριστεί η επαγγελματική αλιευτική δραστηριότητα. Παρόλα αυτά δε διενεργείται σύμφωνα με τα παραπάνω. Υπάρχει εντονότατος και παράνομος ανταγωνισμός από δραστηριότητες όπως τουριστικά σκάφη κλπ. Η Περιφέρεια Κρήτης (Συμβούλιο Αλιείας) σε συνεργασία με το ΓΕΩΤΕΕ-Παράρτημα Κρήτης έχει προτείνει τη διενέργεια ενημερώσεων (σεμινάρια – ημερίδες) για την πληρέστερη ενημέρωση των επαγγελματιών αλιέων και τη διάδοση καλών πρακτικών και στο πλαίσιο αυτό ήδη έχουν πραγματοποιηθεί μια σειρά από σεμινάρια σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα της Κρήτης για τους επαγγελματίες αλιείς της ΠΚ.
Ελλιμενισμοί: οξύ είναι πλέον και το πρόβλημα της εκτόπισης των επαγγελματικών αλιευτικών σκαφών από τους Λιμένες της Κρήτης (και από τα αλιευτικά καταφύγια), προκαλώντας έντονες τοπικές αντιπαραθέσεις αλλά και την αγανάκτηση των επαγγελματιών αλιέων.
Ενέργειες που θα προστατεύσουν τον πρωτογενή τομέα
-Προστασία της γης υψηλής παραγωγικότητας όπως προβλέπεται από την Ευρωπαϊκή νομοθεσία για την προστασία του εδάφους (μη ανανεώσιμος πόρος) αλλά και για την πρόσβαση των παραγωγών σε καλλιεργήσιμη γη σε τιμές αγροτεμαχίων και όχι μόνο οικοπέδων.
-Σύνταξη σχεδίου μεταφοράς ευπαθών αγροτικών προϊόντων σε περιόδους απεργίας ΠΝΟ.
-Προστασία των παραγωγών από αθέμιτο ανταγωνισμό και παράνομες πρακτικές. Συντονισμός των αρμόδιων κρατικών και περιφερειακών υπηρεσιών για πάταξη των ελληνοποιήσεων και του παραεμπορίου & Νομική κάλυψη των ελεγκτών.
-Αλλαγή του Κανονισμού του ΕΛΓΑ.
-Οργάνωση των παραγωγών σε ομάδες και συνεχής εκπαίδευση τους για παραγωγή ασφαλών -πιστοποιημένων τροφίμων.
Η Πρόεδρος της Δ.Ε. Παραρτήματος Κρήτης
Δρ. Άννα Δασκαλάκη
