Περίπου 200.000 τόνους από τους 150.000 που ήτανε την προηγούμενη χρονιά, αναμένεται η φετινή παραγωγή με αναμενόμενες επιπτώσεις και στις τιμές, επισημαίνει ο διευθυντής του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τυποποίησης Ελαιολάδου (ΣΕΒΙΤΕΛ) Γιώργος Οικονόμου. Προσθέτει ότι η Ελλάδα καταναλώνει με το ζόρι μαζί με την αυτοκατανάλωση των παραγωγών 80 – 90.000.
«Το τυποποιημένο έχει πέσει αρκετά σε χαμηλά επίπεδα. Είναι στο λιανικό εμπόριο περίπου στις 30.000 τόνους. Είναι 50.000 τόνοι το τυποποιημένο που εξάγεται και από εκεί και πέρα είναι η αυτοκατανάλωση των παραγωγών».
Ο ίδιος επισήμανε τους κινδύνους από την εκτεταμένη χρήση παράνομων φυτοπροστατευτικών προιόντων που επιλέγουν πολλοί παραγωγοί προκειμένου να περιορίσουν τις απώλειες τους και έχουν βρεθεί σε ελέγχους σε χύμα ελαιόλαδο. Υπενθυμίζει τον ξεχασμένο εδώ και μια 20ετία νόμο για την απαγόρευση διακίνησης του ελαιολάδου στον τενεκέ των 16 λίτρων που άνθησε τα τελευταία χρόνια ξανά, με την άνοδο της τιμής του. Όπως επίσης και τον νόμο για την υποχρεωτική διάθεση του ελαιολάδου στα τραπέζια των εστιατορίων με την μορφή εμφιαλωμένου μπουκαλιού, που επίσης έχει ξεχαστεί από τις αρμόδιες αρχές.
Οι κερδισμένοι της ανόδου της τιμής
Προφανώς είναι οι παραγωγοί – περίπου 600.000 οικογένειες – και καλώς ως ένα σημείο, γιατί πραγματικά το επίπεδο των τιμών που είχε διαμορφωθεί τα προηγούμενα χρόνια ήταν μάλλον αρκετά χαμηλό για να καλύψει τις ανάγκες τους και τα κόστη τους, αλλά βέβαια έφτασε σε ένα σημείο που είναι πρωτοφανές, σε ένα επίπεδο που άγγιξε κάποιες περιπτώσεις και τα 10€ που δεν είχε ξανασυμβεί.
Η αγορά δεν θέλει ούτε τα 3€ το κιλό, ούτε βέβαια και τα 10 για να μπορεί να έχει μια ισορροπία και να μπορεί και ο καταναλωτής, που είναι ο τελικός βασιλιάς στην χρήση αυτού του υγρού χρυσού να μπορεί και αυτός να ανταποκρίνεται σύμφωνα με τις οικονομικές του δυνατότητες.
Κενό πληροφόρησης
Η αλήθεια είναι ότι δυστυχώς υπάρχει ένα κενό στο θέμα της πληροφόρησης, σε αντίθεση με τους Ισπανούς, οι οποίοι ξέρουνε κάθε εβδομάδα πόση είναι η παραγωγή τους. Είναι ένα θέμα που και στο ελαιόλαδο, όπως και άλλα αγροτικά προϊόντα, η χώρα μας υστερεί. Έχουμε ζητήσει από τα αρμόδια υπουργεία να μπει ένα σύστημα ιχνηλάτησης όλης της αγοράς, έτσι ώστε να έχουμε πλήρη στοιχεία από το ελαιοτριβείο μέχρι τους επόμενους κρίκους, δηλαδή τους εμπόρους, τους διακινητές, τους τυποποιητές. Δυστυχώς, αυτό ακόμα δεν έχει συμβεί. Ελπίζουμε να γίνει μέσα στον επόμενο χρόνο.
Τα ελαιοτριβεία είναι περίπου 2000, οπότε είναι ένας ελεγχόμενος αριθμός. Θα μπορούσε κανείς ξεκινώντας από κει και βέβαια τώρα που έχουμε και όλη τη διαδικασία με την ηλεκτρονική τιμολόγηση ή με το δελτίο αποστολής που πρόσφατα θεσπίστηκε. Είμαστε λίγο πριν στο να υπάρξει αυτή η ιχνηλασιμότητα του τομέα, έτσι ώστε να ξέρουμε και ακριβώς πόσες ποσότητες παρήχθησαν και από εκεί και πέρα, πόσες ποσότητες συνέχισαν στην διαδρομή της αγοράς. Γιατί μην ξεχνάμε ότι μια ποσότητα παραμένει στα χέρια των ελαιοπαραγωγών, οι οποίοι είτε το διακινούν μόνοι τους εκτός αγοράς, είναι η μαύρη διακίνηση, είτε είναι η αυτοκατανάλωση τους.
Παράνομη διακίνηση σε τενεκέδες
Εδώ και 20 περίπου χρόνια με κανονισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και με εθνική διάταξη είναι απαγορευμένη η συσκευασία πάνω από 5 λίτρα. Το λίτρο είναι η μονάδα όγκου, όπως ξέρουμε. Οπότε από κιλό, που είναι μονάδα βάρους, όταν βγαίνει ένα ελαιόλαδο από τα ελαιοτριβεία ή το παίρνει κάποιος παραγωγός στο σπίτι του μπαίνει σε ένα περιέκτη και πλέον είμαστε σε μια διαδικασία όγκου και άρα τα 5 λίτρα είναι η μέγιστη ποσότητα.
Τα 16 κιλά ή 17,4 λίτρα και ο λεγόμενος «τενεκές» θα πρέπει να βγει από το λεξιλόγιό μας για να μπορούμε να συνεννοούμαστε, γιατί δεν είναι ωραίο να μιλάμε για ανώνυμο προϊόν, ένα προϊόν το οποίο δεν έχει κανείς έλεγχο του τι περιέχει μέσα εν έτει 2024, όπως δεν παίρνουμε μια ασπιρίνη χύμα από το περίπτερο από το φαρμακείο δεν θα πρέπει να διανοηθούμε πως αγοράζουμε ένα χύμα ελαιόλαδο.
Ένα προϊόν το οποίο έχει 26 παραμέτρους φυσικοχημικές για να χαρακτηριστεί σαν εξαιρετικό παρθένο, ή σκέτο παρθένο και το παίρνει κανείς ελαφρά τη καρδία, επειδή του το πρότεινε κάποιος συγγενής, κάποιος φίλος και θεωρεί ότι είναι κάτι καλό, ότι είναι κάτι καλύτερο από το επώνυμο τυποποιημένο, που με ασφάλεια θα πάρει από το σούπερ μάρκετ.
Είναι η μαύρη οικονομία, η παραοικονομία και σύμφωνα με μελέτες που έχουμε κάνει στο παρελθόν 6 στα 10 δείγματα αυτής της κατηγορίας, να το πούμε τα ελαιόλαδα, τα οποία είναι ανώνυμα, είναι είτε νοθευμένα είτε είναι εκτός προδιαγραφών, δηλαδή ενώ ο καταναλωτής το πληρώνει σαν εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, που είναι η ανώτερη ποιοτική κατηγορία, δυστυχώς είτε είναι προηγούμενης περιόδου, άρα έχει υποβαθμιστεί, είτε είναι νοθευμένο με σπορέλαια, με χρωστικές ουσίες για να πάρει το χρώμα που ο καταναλωτής αναγνωρίζει σαν το χρώμα του ελαιολάδου.
Το εξαφανισμένο φιαλίδιο από τα τραπέζια
Για το ελαιόλαδο προσπαθήσαμε να το πετύχουμε, πείθοντας το 2015 την τότε πολιτική ηγεσία να μπει σε κάθε τραπέζι ένα φιαλίδιο με ελαιόλαδο σε συσκευασία μη ανοιγόμενη, μη επαναχρησιμοποιούμενη, 10 ml – 20 ml, να είναι πάνω στο τραπέζι, έτσι ώστε να αντικαταστήσει το γνωστό λαδομπούκαλο, και το λάδι – ξύδι, που όταν το βλέπει κανείς σε μια παραλιακή ταβέρνα και το βαράει ο ήλιος, δεν ξέρει ποιο είναι το λάδι και ποιο είναι το ξύδι. Και δυστυχώς, είναι δυσφήμιση στους εκατομμύρια τουρίστες, που βάζουνε αυτό το υγρό που μόνο ελαιόλαδο δεν είναι, που είναι και επικίνδυνο. Αυτό λοιπόν το μέτρο δυστυχώς δεν περπάτησε γιατί μεσολάβησε ο κόβιντ, υπήρξαν κάποια προβλήματα και η οικονομική κρίση και στη μαζική εστίαση και ίσως η πολιτεία δεν θέλησε να πιέσει επαρκώς τους φίλτατους εστιάτορες. Εξακολουθεί και είναι νόμος.
Κατά καιρούς κάποιοι υπουργοί, όπως ο προηγούμενος της ανάπτυξης, ο Κώστας Σκρέκας έκανε μια κινητοποίηση. Πέσανε κάποια πρόστιμα, είναι 500€ το κάθε πρόστιμο. Αλλά όλα εξαρτώνται και από εμάς τους ίδιους τους καταναλωτές. Όταν πηγαίνουμε σε μια ακριβή ψαροταβέρνα να φάμε ένα λαβράκι ή κάτι ακριβότερο, κάνουμε ένα λογαριασμό 100€ και δεν μας φέρνουν να ελαιόλαδο, το οποίο θα προσθέσει στην γεύση αυτού του πιάτου ή και στη σαλάτα μας ή και στη φέτα, τότε φταίμε και εμείς που δεν γινόμαστε απαιτητικοί. Βέβαια, αυτό προϋποθέτει γνώση και εκπαίδευση και σε εμάς τους καταναλωτές. Αλλά και οι ίδιοι οι εστιάτορες θα πρέπει να δουν ότι ένα καλό ελαιόλαδο θα προκαλέσει μια δεύτερη παραγγελία στα χόρτα, μια δεύτερη παραγγελία στη σαλάτα, αν μπει ένα καλό ελαιόλαδο στο πρώτο πιάτο.
Είναι το παράδειγμα στην Ισπανία που με το που κάθεται κανείς σε ένα εστιατόριο του φέρνουν ένα πιατάκι με 5-10 ελιές, σήμα κατατεθέν της ελαιοπαραγωγής τους και βέβαια το χρεώνουν στο κουβέρ. Το ίδιο λέμε κι εμείς και αυτό επιδιώκαμε με αυτή τη διάταξη, αναφέρομαι στις επαγγελματικές οργανώσεις που πιέσαμε το τότε υπουργείο να το θεσπίσει. Και σε αυτή την απόφαση είχε συναινέσει και η ΠΟΕΣΕ, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εστιατορικών και Συναφών Επαγγελμάτων. Ο Πρόεδρος, ο Γιώργος Καββαθάς είχε βοηθήσει στο να περάσει αυτή η διάταξη, η οποία όμως ακόμα, όπως είπα, δεν έχει απόλυτη εφαρμογή.
Η φετινή παραγωγή και η τυποποίηση
Περίπου 200.000 τόνους από τους 150 που ήτανε την προηγούμενη χρονιά, αναμένεται η φετινή παραγωγή. Εμείς καταναλώνουμε με το ζόρι μαζί με την αυτοκατανάλωση των παραγωγών 80 – 90.000. Το τυποποιημένο έχει πέσει αρκετά σε χαμηλά επίπεδα. Είναι στο λιανικό εμπόριο περίπου στις 30.000 τόνους. Είναι 50.000 τόνοι το τυποποιημένο που εξάγεται και από εκεί και πέρα είναι η αυτοκατανάλωση των παραγωγών. Ωστόσο, θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στην ποιότητα, γιατί εκεί είναι πολύ σημαντικό και ουσιαστικό να δώσουμε βαρύτητα όλοι και κυρίως οι ελαιοπαραγωγοί μας, ο πρωτογενής τομέας, στην ποιότητα του παραγόμενου ελαιόλαδου για να διατηρήσουμε τη φήμη μας.
Μολυσμένα με φυτοπροστατευτικά
Υπάρχουν δυστυχώς κάποια μηνύματα, που χτυπάνε καμπανάκι. Έχουμε χρήση κάποιων φυτοπροστατευτικών ουσιών που είναι απαγορευμένες και κακώς κυκλοφορούν παράνομως μέσα από κάποια κανάλια και κάποια κυκλώματα, ίσως και κάποιων γεωπόνων που θα πρέπει να είναι λίγο πιο προσεκτικοί. Το θέμα είναι ότι κάποιοι ελαιοπαραγωγοί παρασύρονται στη λογική του να προστατεύσουν την παραγωγή τους και χρησιμοποιούν απαγορευμένες ουσίες, οι οποίες δυστυχώς ανιχνεύονται, γιατί περνάνε στο ελαιόλαδο -εννοώ ουσίες στην καταπολέμηση ασθενειών, όπως ο δάκος κλπ- στα λιόδεντρα τους και οι οποίες αυτές ανιχνεύονται μέσα από τις σύγχρονες πλέον τεχνικές που υπάρχουν. Έχουν υπάρξει και περιπτώσεις που στο εξωτερικό έχουν επιστραφεί παρτίδες ακριβώς λόγω της ανίχνευσης τέτοιων ουσιών.
Έχουμε περιστατικά πρόσφατα. Είναι εν γνώση και του υπουργείου. Γίνεται μια προσπάθεια να ενημερωθούν όλοι οι εμπλεκόμενοι από τους γεωπόνους, από τα καταστήματα, που διακινούν τέτοιες ουσίες και κυρίως στους ελαιοπαραγωγούς. Το ποσοστό δεν είναι πολύ μεγάλο, αλλά αρκεί και ένα μικρό ποσοστό για να δυσφημίσει αυτό που εμείς θέλουμε να διατηρήσουμε, το ότι το ελληνικό ελαιόλαδο είναι το υγρό χρυσάφι και είναι το θείο δώρο και είμαστε μια από τις χώρες που υπερέχει ποιοτικά. Δεν είναι τυχαίο ότι οι Ιταλοί έμποροι έρχονται κάθε χρόνο και αγοράζουνε σημαντικές ποσότητες και τις αναμειγνύουν με τα δικά τους. Αυτό σημαίνει ότι αναγνωρίζουν ότι το ελληνικό ελαιόλαδο έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, το φρουτώδες, το πικρό, το πικάντικο και υπάρχουν περιοχές με πολύ υψηλά στοιχεία και σε πολυφαινόλες και σε άλλες ουσίες που προσδίδουν και στα δικά τους τα φλατ λάδια κάτι το διαφορετικό. Αυτό θα πρέπει να το διατηρήσουμε. Είναι εθνική υπόθεση, εθνικό χρέος και για αυτό παλεύουμε τόσα χρόνια.
Η πλήρης απομαγνητοφώνηση του διευθυντή του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τυποποίησης Ελαιολάδου (ΣΕΒΙΤΕΛ) είναι η εξής:
Γεια σου Γιώργο, καλώς ήρθες.
Γ. Οικονόμου
Γεια σου Νίκο, σε ευχαριστώ πολυ.
Ν. Φιλιππίδης
Ασχολείσαι 42 χρόνια με το ελαιόλαδο; Είναι τόσα χρόνια η θέση σου στο ΣΕΒΙΤΕΛ;
Γ. Οικονόμου
Τόσο, ακριβώς. Είμαι από το δημοτικό.
Ν. Φιλιππίδης
Την κατάσταση αυτήν της ξαναδεί, που βιώσαμε την τελευταία τριετία;
Γ. Οικονόμου
Έχει συμβεί και άλλες φορές. Η αλήθεια είναι ότι το ελαιόλαδο, μάλλον η ελιά είναι ένα προΐόν, είναι μια φυτική παραγωγή, που έχει τις επιπτώσεις του, όπως όλη η αγροτική παραγωγή. Κατά συνέπεια, υπάρχουν κάποιες περίοδοι που η τιμή ανεβαίνει υπέρμετρα ή πέφτει, οπότε δεν μπορούμε να πούμε ότι ήταν κάτι που μας εξέπληξε. Αυτό που δυσχέρανε την υπόθεση είναι ότι το φαινόμενο αυτό συνέβη σε όλη την Μεσόγειο, ξεκινώντας από την Ισπανία, η οποία είναι η πρώτη σε παραγωγή χώρα και βεβαίως η επίπτωση ήταν και στη γειτονική Ιταλία και η χώρα μας άντεξε ένα χρόνο έχοντας καλή παραγωγή, αλλά τα τελευταία δύο χρόνια μας άγγιξε και εμάς η κλιματική κρίση, αν θέλετε, η κλιματική αλλαγή, με αποτέλεσμα οι μειωμένη παραγωγή να δημιουργήσει και αυτή την αύξηση στην τιμή παραγωγού.
Ν. Φιλιππίδης
Άρα, για να καταλάβουμε στους κερδισμένους δεν είναι οι παραγωγοί;
Γ. Οικονόμου
Προφανώς είναι οι παραγωγοί και καλώς ως ένα σημείο, γιατί πραγματικά το επίπεδο των τιμών που είχε διαμορφωθεί τα προηγούμενα χρόνια ήταν μάλλον αρκετά χαμηλό για να καλύψει τις ανάγκες τους και τα κόστη τους, αλλά βέβαια έφτασε σε ένα σημείο που είναι πρωτοφανές, σε ένα επίπεδο που άγγιξε κάποιες περιπτώσεις και τα 10€ που δεν είχε ξανασυμβεί. Η αγορά δεν θέλει ούτε τα 3€ το κιλό, ούτε βέβαια και τα 10 για να μπορεί να έχει μια ισορροπία και να μπορεί και ο καταναλωτής, που είναι ο τελικός βασιλιάς στην χρήση αυτού του υγρού χρυσού να μπορεί και αυτός να ανταποκρίνεται σύμφωνα με τις οικονομικές του δυνατότητες.
Ν. Φιλιππίδης
Μισό λεπτό, στα 3€ είχαμε την γκρίνια των παραγωγών, στα 10€ οι παραγωγοί, οι οποίοι δεν είναι λίγοι, είναι πολλοί και εισόδημα έχουν πολλοί Έλληνες. Πόσοι περίπου;
Γ. Οικονόμου
Περίπου 600.000 οικογένειες.
Ν. Φιλιππίδης
600.000 οικογένειες μας περιγράφεις ότι έχουν εισόδημα κοντά στο 1,5 εκατομμύριο συμπολίτες μας, εμμέσως ή αμέσως μαζί με τα παιδιά τους, όλα τα μέλη της οικογένειας.
Γ. Οικονόμου
Ναι, συνέβη για εκείνη την χρονική περίοδο που η τιμή εκτοξεύτηκε και βέβαια δεν ήτανε όλη αυτή η ποσότητα στα χέρια των παραγωγών, γιατί κάποιοι είχανε πουλήσει την παραγωγή τους λίγους μήνες νωρίτερα. ΄Ηταν και ένα φαινόμενο που διήρκησε περίπου 5 μήνες, οπότε δεν μπορεί κανείς να πει ούτε για κερδοσκοπία ούτε για υπέρμετρη κερδοφορία κάποιου κρίκου της αλυσίδας, οπότε ότι συνέβη συνέβη εκείνη τη χρονική περίοδο. Ήταν ένα φαινόμενο διεθνές. Τώρα τείνουμε σε μια εξισορρόπηση, έτσι ώστε να επανέλθει η κατάσταση στην προτέρα φάση της.
Ν. Φιλιππίδης
Το ερώτημα είναι ότι, θα σου έλεγα ότι δεν έχουμε ασφαλή στοιχεία και ψάχνοντας να βρω λίγο κάποια εικόνα, πώς είναι η παραγωγή τώρα στην Ελλάδα πρέπει να σου πω ότι δυσκολεύτηκα πάρα πολύ να καταλάβω. Έχουμε ακριβή στοιχεία;
Γ. Οικονόμου
Η αλήθεια είναι ότι δυστυχώς υπάρχει ένα κενό στο θέμα της πληροφόρησης, σε αντίθεση με τους Ισπανούς, οι οποίοι ξέρουνε κάθε εβδομάδα πόση είναι η παραγωγή τους. Είναι ένα θέμα που και στο ελαιόλαδο, όπως και άλλα αγροτικά προϊόντα, η χώρα μας υστερεί. Έχουμε ζητήσει από τα αρμόδια υπουργεία να μπει ένα σύστημα ιχνηλάτησης όλης της αγοράς, έτσι ώστε να έχουμε πλήρη στοιχεία από το ελαιοτριβείο μέχρι τους επόμενους κρίκους, δηλαδή τους εμπόρους, τους διακινητές, τους τυποποιητές. Δυστυχώς, αυτό ακόμα δεν έχει συμβεί. Ελπίζουμε να γίνει μέσα στον επόμενο χρόνο.
Ν. Φιλιππίδης
Ναι, μου κάνει εντύπωση, γιατί είναι υποχρεωτικό να περάσει από το ελαιοτριβείο. Ένα ελαιοτριβείο για να λειτουργήσει φαντάζομαι ότι χρειάζεται κάποια αδειοδότηση. Τα στοιχεία και ο έλεγχος επί των στοιχείων θα είναι πάρα πολύ απλό θεωρητικά για να έχουμε ακριβή δεδομένα.
Γ. Οικονόμου
Σωστά, και τα ελαιοτριβεία είναι περίπου 2000, οπότε είναι ένας ελεγχόμενος αριθμός. Θα μπορούσε κανείς ξεκινώντας από κει και βέβαια τώρα που έχουμε και όλη τη διαδικασία με την ηλεκτρονική τιμολόγηση ή με το δελτίο αποστολής που πρόσφατα θεσπίστηκε. Είμαστε λίγο πριν στο να υπάρξει αυτή η ιχνηλασιμότητα του τομέα, έτσι ώστε να ξέρουμε και ακριβώς πόσες ποσότητες παρήχθησαν και από εκεί και πέρα, πόσες ποσότητες συνέχισαν στην διαδρομή της αγοράς. Γιατί μην ξεχνάμε ότι μια ποσότητα παραμένει στα χέρια των ελαιοπαραγωγών, οι οποίοι είτε το διακινούν μόνοι τους εκτός αγοράς, είναι η μαύρη διακίνηση, είτε είναι η αυτοκατανάλωση τους.
Ν. Φιλιππίδης
Η αλήθεια είναι μέσα στην παράλογη συζήτηση την οποία είχαμε την τελευταία τριετία ήταν να βλέπουμε τα ρεπορτάζ και άνθρωποι να μιλούν ανοιχτά για το πόσο στοιχίζει, ποιο είναι το κόστος ενός τενεκέ ελαιόλαδου 20 λίτρων ή 15 λίτρων. Είναι νόμιμη αυτή η διακίνηση;
Γ. Οικονόμου
Εδώ και 20 περίπου χρόνια με κανονισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και με εθνική διάταξη είναι απαγορευμένη η συσκευασία πάνω από 5 λίτρα. Το λίτρο είναι η μονάδα όγκου, όπως ξέρουμε. Οπότε από κιλό, που είναι μονάδα βάρους, όταν βγαίνει ένα ελαιόλαδο από τα ελαιοτριβεία ή το παίρνει κάποιος παραγωγός στο σπίτι του μπαίνει σε ένα περιέκτη και πλέον είμαστε σε μια διαδικασία όγκου και άρα τα 5 λίτρα είναι η μέγιστη ποσότητα. Τα 16 κιλά ή 17,4 λίτρα και ο λεγόμενος «τενεκές» θα πρέπει να βγει από το λεξιλόγιό μας για να μπορούμε να συνεννοούμαστε, γιατί δεν είναι ωραίο να μιλάμε για ανώνυμο προϊόν, ένα προϊόν το οποίο δεν έχει κανείς έλεγχο του τι περιέχει μέσα εν έτει 2024, όπως δεν παίρνουμε μια ασπιρίνη χύμα από το περίπτερο από το φαρμακείο δεν θα πρέπει να διανοηθούμε πως αγοράζουμε ένα χύμα ελαιόλαδο. Ένα προϊόν το οποίο έχει 26 παραμέτρους φυσικοχημικές για να χαρακτηριστεί σαν εξαιρετικό παρθένο, ή σκέτο παρθένο και το παίρνει κανείς ελαφρά τη καρδία, επειδή του το πρότεινε κάποιος συγγενής, κάποιος φίλος και θεωρεί ότι είναι κάτι καλό, ότι είναι κάτι καλύτερο από το επώνυμο τυποποιημένο, που με ασφάλεια θα πάρει από το σούπερ μάρκετ.
Ν. Φιλιππίδης
Άρα, αυτοί που μιλάνε για 16κιλο τενεκέ στην ουσία περιγράφουν ένα εμπόριο παράνομο.
Γ. Οικονόμου
Ακριβώς, είναι η μαύρη οικονομία, η παραοικονομία και σύμφωνα με μελέτες που έχουμε κάνει στο παρελθόν 6 στα 10 δείγματα αυτής της κατηγορίας, να το πούμε τα ελαιόλαδα, τα οποία είναι ανώνυμα, είναι είτε νοθευμένα είτε είναι εκτός προδιαγραφών, δηλαδή ενώ ο καταναλωτής το πληρώνει σαν εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, που είναι η ανώτερη ποιοτική κατηγορία, δυστυχώς είτε είναι προηγούμενης περιόδου, άρα έχει υποβαθμιστεί, είτε είναι νοθευμένο με σπορέλαια, με χρωστικές ουσίες για να πάρει το χρώμα που ο καταναλωτής αναγνωρίζει σαν το χρώμα του ελαιολάδου.
Ν. Φιλιππίδης
Γίνονται έλεγχοι; Εγώ προσωπικά έχω χρόνια να ακούσω ότι πιάσανε ποσότητες ελαιόλαδου νοθευμένου ή πωλούνταν παράτυπα.
Γ. Οικονόμου
Γίνονται έλεγχοι. Η αλήθεια είναι ότι όσο το δυνατόν μπορεί να κάνει ο ΕΦΕΤ κάποιους ελέγχους, αλλά ο ΕΦΕΤ έχει μόλις 110 κλιμάκια ελέγχου για να ελέγξει σε όλη τη χώρα ότι κινείται και για όλα τα προΐόντα. Άρα λοιπόν, μόνο μετά από καταγγελία μπορεί να ενεργήσει κανείς και συνήθως δεν φτάνουν οι καταγγελίες σε αυτό το επίπεδο.
Ν. Φιλιππίδης
Το θέμα είναι ότι όταν κάνει ένα προΐόν 3 και μετά κάνει 10 το κίνητρο για να παρανομήσει κάποιος είναι πολύ μεγάλο.
Γ. Οικονόμου
Πολύ σωστά και ειδικά αν το συγκρίνει κανείς με τα σπορέλαια τα οποία είναι στο 1/10 της τιμής, δηλαδή ένα ηλιέλαιο έχει περίπου 1,5 ευρώ.
Ν. Φιλιππίδης
Που είναι η πιο απλή πρόσμειξη.
Γ. Οικονόμου
Ακριβώς. Αλλά από εκεί και πέρα επαφίεται στον Έλληνα καταναλωτή, εφόσον βεβαίως φροντίσουμε όλοι να τον εκπαιδεύσουμε και να τον ενημερώσουμε, έτσι ώστε να είναι πιο προσεκτικός, να ξέρει ποιο είναι το συμφέρον του και να φροντίσει να κάνει τις επιλογές που τον διασφαλίζουν. Το ίδιο συμβαίνει και στο μέλι, το ίδιο συμβαίνει και στο κρασί. Τώρα τελευταία το κρασί έχει φύγει από την ανώνυμη νταμιτζάνα και έχει πάει σε μπουκάλια. Και αυτό θα πρέπει να το δούμε σφαιρικά.
Ν. Φιλιππίδης
Πώς το κατάφερε το κρασί και δεν μπορεί να το καταφέρει το λάδι;
Γ. Οικονόμου
Ίσως γιατί υπάρχουν κάποιες επιχειρήσεις οι οποίες λίγο πιο οργανωμένα είδαν τον οίνο. Υπήρξε και μια εθνική στρατηγική για τον τομέα, η οποία χρηματοδοτήθηκε και από τα συναρμόδια υπουργεία, πράγμα που δεν έχει γίνει δυστυχώς για τον ελαιοκομικό τομέα. Και βέβαια, ο καταναλωτής πλέον έχει πειστεί ότι πηγαίνοντας στην ταβέρνα θα επιλέξει ένα κρασί που θα του συστήσει ο σομελιέ που θα είναι κάτι που θα δέσει με το συγκεκριμένο πιάτο που θα επιλέξει. Είναι κάτι που και για το ελαιόλαδο προσπαθήσαμε να το πετύχουμε, πείθοντας το 2015 την τότε πολιτική ηγεσία να μπει σε κάθε τραπέζι ένα φιαλίδιο με ελαιόλαδο σε συσκευασία μη ανοιγόμενη, μη επαναχρησιμοποιούμενη, 10 ml – 20 ml, να είναι πάνω στο τραπέζι, έτσι ώστε να αντικαταστήσει το γνωστό λαδομπούκαλο, και το λάδι – ξύδι, που όταν το βλέπει κανείς σε μια παραλιακή ταβέρνα και το βαράει ο ήλιος, δεν ξέρει ποιο είναι το λάδι και ποιο είναι το ξύδι. Και δυστυχώς, είναι δυσφήμιση στους εκατομμύρια τουρίστες, που βάζουνε αυτό το υγρό που μόνο ελαιόλαδο δεν είναι, που είναι και επικίνδυνο. Αυτό λοιπόν το μέτρο δυστυχώς δεν περπάτησε γιατί μεσολάβησε ο κόβιντ, υπήρξαν κάποια προβλήματα και η οικονομική κρίση και στη μαζική εστίαση και ίσως η πολιτεία δεν θέλησε να πιέσει επαρκώς τους φίλτατους εστιάτορες.
Ν. Φιλιππίδης
Αυτό είναι νόμος, όμως, του κράτους.
Γ. Οικονόμου
Εξακολουθεί και είναι νόμος. Κατά καιρούς κάποιοι υπουργοί, όπως ο προηγούμενος της ανάπτυξης, ο Κώστας Σκρέκας έκανε μια κινητοποίηση. Πέσανε κάποια πρόστιμα, είναι 500€ το κάθε πρόστιμο. Αλλά όλα εξαρτώνται και από εμάς τους ίδιους τους καταναλωτές. Όταν πηγαίνουμε σε μια ακριβή ψαροταβέρνα να φάμε ένα λαβράκι ή κάτι ακριβότερο, κάνουμε ένα λογαριασμό 100€ και δεν μας φέρνουν να ελαιόλαδο, το οποίο θα προσθέσει στην γεύση αυτού του πιάτου ή και στη σαλάτα μας ή και στη φέτα, τότε φταίμε και εμείς που δεν γινόμαστε απαιτητικοί. Βέβαια, αυτό προϋποθέτει γνώση και εκπαίδευση και σε εμάς τους καταναλωτές. Αλλά και οι ίδιοι οι εστιάτορες θα πρέπει να δουν ότι ένα καλό ελαιόλαδο θα προκαλέσει μια δεύτερη παραγγελία στα χόρτα, μια δεύτερη παραγγελία στη σαλάτα, αν μπει ένα καλό ελαιόλαδο στο πρώτο πιάτο. Είναι το παράδειγμα στην Ισπανία που με το που κάθεται κανείς σε ένα εστιατόριο του φέρνουν ένα πιατάκι με 5-10 ελιές, σήμα κατατεθέν της ελαιοπαραγωγής τους και βέβαια το χρεώνουν στο κουβέρ. Το ίδιο λέμε κι εμείς και αυτό επιδιώκαμε με αυτή τη διάταξη, αναφέρομαι στις επαγγελματικές οργανώσεις που πιέσαμε το τότε υπουργείο να το θεσπίσει. Και σε αυτή την απόφαση είχε συναινέσει και η ΠΟΕΣΕ, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εστιατορικών και Συναφών Επαγγελμάτων. Ο Πρόεδρος, ο Γιώργος Καββαθάς είχε βοηθήσει στο να περάσει αυτή η διάταξη, η οποία όμως ακόμα, όπως είπα, δεν έχει απόλυτη εφαρμογή.
Ν. Φιλιππίδης
Εγώ προσωπικά όλο το καλοκαίρι δεν συνάντησα σε κανένα εστιατόριο κλειστό μπουκαλάκι.
Γ. Οικονόμου
Ναι, και κανείς δεν θα είχε αντίρρηση να του χρεώσει 2€ ή 3 και ό,τι περισσέψει από το μπουκαλάκι να το πάρει σπίτι του.
Ν. Φιλιππίδης
Μα δε ρωτήθηκα.
Γ. Οικονόμου
Ναι, δυστυχώς. Και φαντάζεστε, είμαστε η τρίτη ελαιοπαραγωγός χώρα και όταν δεν έχουμε να διαφημιστούμε στους τουρίστες, όπως αντίστοιχα γίνεται με το κρασί μας που είναι ένα τρόφιμο που μπαίνει πάνω στο τραπέζι και το ελαιόλαδό μας είναι στην κουζίνα ή κάτω από το νεροχύτη, πόση διαφορά, πόση αξία δίνεις στη μία περίπτωση και πόση στην άλλη.
Ν. Φιλιππίδης
Επειδή τώρα πολλοί θα αναρωτηθούν, μιλάς τόση ώρα, εγώ σε ρωτάω και εσύ απαντάς και δεν μας έχεις πει ποια θα είναι η τιμή του ελαιολάδου φέτος και θα χρειαστεί να σε κάνω λίγο μάντη, ελπίζω καλών πραγμάτων, αν και κατάλαβα ότι όπου και να μπει η τιμή κάποιος θα είναι χαμένος.
Γ. Οικονόμου
Νομίζω ότι δεν θα πρέπει να σταθούμε πολύ στην τιμή. Πρώτον, γιατί δεν είναι εύκολο κανείς να γίνει μάντης. Το σίγουρο είναι ότι εφόσον είμαστε σε μια οικονομία της προσφοράς και της ζήτησης, με δεδομένο ότι η παραγωγή προβλέπεται σχεδόν διπλάσια από την περσινή, για την Ελλάδα μιλάω και ξεκινάει αντίστοιχα
Ν. Φιλιππίδης
Πόσο περίπου σε τόνους;
Γ. Οικονόμου
Περίπου 200.000 τόνους από τους 150 που ήτανε την προηγούμενη χρονιά.
Ν. Φιλιππίδης
Κι εμείς πόσο καταναλώνουμε;
Γ. Οικονόμου
Καταναλώνουμε με το ζόρι μαζί με την αυτοκατανάλωση των παραγωγών 80 – 90.000. Το τυποποιημένο έχει πέσει αρκετά σε χαμηλά επίπεδα. Είναι στο λιανικό εμπόριο περίπου στις 30.000 τόνους. Είναι 50.000 τόνοι το τυποποιημένο που εξάγεται και από εκεί και πέρα είναι η αυτοκατανάλωση των παραγωγών. Ωστόσο, θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στην ποιότητα, γιατί εκεί είναι πολύ σημαντικό και ουσιαστικό να δώσουμε βαρύτητα όλοι και κυρίως οι ελαιοπαραγωγοί μας, ο πρωτογενής τομέας, στην ποιότητα του παραγόμενου ελαιόλαδου για να διατηρήσουμε τη φήμη μας. Υπάρχουν δυστυχώς κάποια μηνύματα, που χτυπάνε καμπανάκι. Έχουμε χρήση κάποιων φυτοπροστατευτικών ουσιών που είναι απαγορευμένες και κακώς κυκλοφορούν παράνομως μέσα από κάποια κανάλια και κάποια κυκλώματα, ίσως και κάποιων γεωπόνων που θα πρέπει να είναι λίγο πιο προσεκτικοί. Το θέμα είναι ότι κάποιοι ελαιοπαραγωγοί παρασύρονται στη λογική του να προστατεύσουν την παραγωγή τους και χρησιμοποιούν απαγορευμένες ουσίες, οι οποίες δυστυχώς ανιχνεύονται, γιατί περνάνε στο ελαιόλαδο -εννοώ ουσίες στην καταπολέμηση ασθενειών, όπως ο δάκος κλπ- στα λιόδεντρα τους και οι οποίες αυτές ανιχνεύονται μέσα από τις σύγχρονες πλέον τεχνικές που υπάρχουν. Έχουν υπάρξει και περιπτώσεις που στο εξωτερικό έχουν επιστραφεί παρτίδες ακριβώς λόγω της ανίχνευσης τέτοιων ουσιών.
Ν. Φιλιππίδης
Σε τι ποσοστά συμβαίνει αυτό και έχουμε περιστατικά πρόσφατα;
Γ. Οικονόμου
Έχουμε περιστατικά πρόσφατα. Είναι εν γνώση και του υπουργείου. Γίνεται μια προσπάθεια να ενημερωθούν όλοι οι εμπλεκόμενοι από τους γεωπόνους, από τα καταστήματα, που διακινούν τέτοιες ουσίες και κυρίως στους ελαιοπαραγωγούς. Το ποσοστό δεν είναι πολύ μεγάλο, αλλά αρκεί και ένα μικρό ποσοστό για να δυσφημίσει αυτό που εμείς θέλουμε να διατηρήσουμε, το ότι το ελληνικό ελαιόλαδο είναι το υγρό χρυσάφι και είναι το θείο δώρο και είμαστε μια από τις χώρες που υπερέχει ποιοτικά. Δεν είναι τυχαίο ότι οι Ιταλοί έμποροι έρχονται κάθε χρόνο και αγοράζουνε σημαντικές ποσότητες και τις αναμειγνύουν με τα δικά τους. Αυτό σημαίνει ότι αναγνωρίζουν ότι το ελληνικό ελαιόλαδο έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, το φρουτώδες, το πικρό, το πικάντικο και υπάρχουν περιοχές με πολύ υψηλά στοιχεία και σε πολυφαινόλες και σε άλλες ουσίες που προσδίδουν και στα δικά τους τα φλατ λάδια κάτι το διαφορετικό. Αυτό θα πρέπει να το διατηρήσουμε. Είναι εθνική υπόθεση, εθνικό χρέος και για αυτό παλεύουμε τόσα χρόνια.
Ν. Φιλιππίδης
Γιατί δεν τα έχουμε καταφέρει; Έχεις καταλήξει μετά από τόσα χρόνια, γιατί δεν έχουμε καταφέρει να δημιουργήσουμε ένα ισχυρό brand; Η ελιά είναι αυτή τη στιγμή συνυφασμένη πάρα πολύ με την ελληνική διατροφή. Το ελαιόλαδο είναι περισσότερο με την ιταλική. Ελάχιστοι γνωρίζουν ότι η Ελλάδα παράγει πολύ και ποιοτικό λάδι.
Γ. Οικονόμου
Με αυτό το παράπονο θα αποχωρήσω από τον τομέα σε λίγο καιρό. Υπάρχουν πολλοί λόγοι που πρέπει κανείς να τους αναλύσει. Αυτό που είπα λίγο πριν, ότι δεν έχουμε εθνική στρατηγική, κινούμαστε αποσπασματικά με πάρα πολλά συναρμόδια υπουργεία. Βεβαίως, υπάρχει πολύ μικρός κλήρος, άρα δεν έχουμε μεγάλους παραγωγούς για να φροντίσουν την παραγωγή τους. Δεν έχουμε συνεταιρισμούς. Αυτό το μοντέλο χάθηκε μετά τη δεκαετία του ‘80, οι συνεταιρισμοί πλέον μάλλον σε πολύ μεγάλο βαθμό απέτυχαν. Λίγοι που μείνανε έχουν εξαγοραστεί από ιδιώτες. Αυτό έχει δημιουργήσει κάποιο πρόβλημα και στους ελαιοπαραγωγούς, οι οποίοι χρειάζονται μια στήριξη, χρειάζονται μια καθοδήγηση. Από κει και πέρα είναι και η εύκολη λύση του ότι έρχονται εδώ και παίρνουν τα πανωτόκια μας, οι Ιταλοί και τελευταία και οι Ισπανοί. Άρα λοιπόν, το εύκολο είναι ότι πουλάμε το λάδι, δεν το εξάγουμε. Μάλλον μας το εισάγουν. Το να εξάγεις είναι μια πολύ δύσκολη διαδικασία και κοπιώδης. Οπότε η εύκολη λύση είναι ότι το λάδι φεύγει.
Ν. Φιλιππίδης
Σε ένα βυτίο, που μπαίνει σε ένα πλοίο.
Γ. Οικονόμου
Ακριβώς, και έτσι βγάζει κάποιος ένα μεροκάματο και δεν πάει για περισσότερα. Είναι κρίμα αυτό. Θα πρέπει να υπάρξουν ισχυρές δομές. Θα πρέπει να έχουμε σοβαρές εταιρείες.
Ν. Φιλιππίδης
Μου κάνει κάτι εντύπωση. Εσύ εκπροσωπείς τον ΣΕΒΙΤΕΛ, που είναι οι καλές εταιρείες τυποποίησης. Για ποιο λόγο να μην επενδύσουν να μην βγούνε, όπως κάνουν οι Ιταλοί και εδώ εγχωρίως, να μην έχουν τα μεταφορικά των Ιταλών, να το τυποποιήσουν και να πάρουν το ρίσκο της εξαγωγής ελληνικού επώνυμου ελαιολάδου, οι μεγάλοι και βλέπουμε μόνο με τους μικρούς με τα ακριβά μπουκαλάκια;
Γ. Οικονόμου
Είναι ένα θέμα, υπάρχουν και οι ικανότεροι από μένα να το αναλύσουν. Το σίγουρο είναι ότι υπάρχει ένας αθέμιτος ανταγωνισμός από το ανώνυμο χύμα, το οποίο έχουμε προσπαθήσει δεκαετίες σαν σύνδεσμος να το καταπολεμήσουμε. Δυστυχώς, χωρίς τα αποτελέσματα που θα περιμέναμε και αυτό είναι, αν θέλετε, και ένας από τους λόγους που μεγάλες εταιρείες πολυεθνικές απεχώρησαν από τον τομέα. Σηματοδοτεί κάτι αυτό. Όταν προσπαθείς να χτίσεις μια αγορά της τάξεως των 20.000 τόνων και το χύμα είναι στο επίπεδο των 60.000 τόνων δηλαδή είναι μεγάλη η απόσταση και ο ανταγωνισμός είναι αδυσώπητος. Οπότε θα έπρεπε να υπάρχει μια προστασία. Θα έπρεπε να υπάρχουν απαγορεύσεις σε όλους αυτούς που κάνουνε τη μαύρη διακίνηση, έτσι ώστε να υπάρξει η δυνατότητα να υπάρχει κερδοφορία από αυτές τις εταιρείες, τις σοβαρές και όχι μόνο από τις μεγάλες. Εμείς θα χαρούμε να αναδειχθούν και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, πράγμα που έχει γίνει για τη τελευταία δεκαετία. Υπάρχουν, όπως είπες, εταιρίες με καταπληκτικές συσκευασίες, με πολύ καλή ποιότητα, με προσπάθεια να τοποθετήσουν τα προϊόντα τους σε δύσκολες αγορές, όπως είναι της Αμερικής και του Καναδά, της Αυστραλίας, της Βόρειας Ευρώπης. Χρειάζεται η βοήθεια και από την πολιτεία.
Ν. Φιλιππίδης
Γιώργο, με την εμπειρία τόσων ετών, θα ήθελα την άποψη σου σε σχέση με το πού πάει γεωργία και ο διατροφικός τομέας. Είσαι αισιόδοξος; Είσαι απαισιόδοξος; Θα πάμε χειρότερα, θα πάμε καλύτερα τα επόμενα χρόνια;
Γ. Οικονόμου
Θα έπρεπε να είμαστε αισιόδοξοι. Οφείλουμε να είμαστε αισιόδοξοι, γιατί ο αγροδιατροφικός τομέας είναι κάτι απολύτως απαραίτητο για όλες τις χώρες, πόσο μάλλον για τη χώρα μας, που είναι μια χώρα που ως μεσογειακή τη λούζει ο ήλιος, το φοβερό κλίμα που έχουμε και είναι αδιανόητο να κάνουμε εισαγωγή, λεμόνια από το Ισραήλ ή πατάτες από την Τουρκία και σε λίγο ελαιόλαδο από άλλες χώρες. Άρα λοιπόν, οφείλουμε να είμαστε αισιόδοξοι. Αυτό που χρειάζεται είναι ένας συντονισμός, στρατηγική σε όλους τους βασικούς τομείς, στήριξη της πολιτείας και κυρίως να λειτουργήσουν οι συλλογικότητες. Είτε είναι οι συλλογικότητες στον πρωτογενή τομέα, οι συνεταιρισμοί με τις οργανώσεις τους και κυρίως οι διεπαγγελματικές οργανώσεις, που είναι ένας νέος σχετικά θεσμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο οποίος κάθετα θα μπορούσε να διαχειρίζεται κάθε τομέα και στις χώρες που έχει σοβαρά λειτουργήσει έχει φέρει αποτελέσματα. Άρα λοιπόν, εάν συμβούν αυτά, τότε η παραγωγή κάτω από μια εκπαίδευση και μια καθοδήγηση και βέβαια και πιστοποίηση, γιατί όχι; Δηλαδή, όπως οφείλει να είναι πιστοποιημένη μια κομμώτρια, γιατί όχι και ένας παραγωγός. Να μην μπαίνουν μόνο πιστοποιητικά για τη βιολογική γεωργία, μόνο για να πάρουν μια επιχορήγηση. Θα πρέπει κανείς να είναι στον τομέα του απόλυτα ενημερωμένος και διαρκώς ενεργός και θα πρέπει να πάψουμε να είμαστε αγρότες του καφενείου και να περιμένουμε τους αλλοδαπούς για να έρθουν να μαζέψουν τους καρπούς που παράγει η γη μας.
Ν. Φιλιππίδης
Ο καταναλωτής όμως θέλει στις πόλεις, δίψα για ένα προϊόν σε μια καλή ανταγωνιστική τιμή, και μην πω και ο ίδιος ο παραγωγός κανονικά θα πρέπει να επιδιώκει το ίδιο, για να το κάνει εξαγωγή και να σταθεί δίπλα σε άλλα προϊόντα. Αυτό δεν το έχουμε καταφέρει μετά από τόσα χρόνια. Δηλαδή να δημιουργήσουμε ένα προΐόν, τα λεμόνια προφανώς βρίσκονται πάνω στα δέντρα και σπάνε τα κλαδιά. Το έβλεπα όλο το καλοκαίρι και στο σούπερ μάρκετ που πήγαινα πωλούσαν λεμόνια Αργεντινής, γιατί προφανώς ήταν φθηνότερα από το να τα μαζέψουν από το δέντρο.
Γ. Οικονόμου
Οφείλουμε να είμαστε ανταγωνιστικοί και στο επίπεδο των τιμών, διαφορετικά απλά θα υφιστάμεθα όλο αυτό το κλίμα που μόλις περιέγραψες. Και ποιότητα και ανταγωνιστικότητα και παραγωγικότητα σε όλους τους τομείς. Και βεβαίως, από εκεί και πέρα θα πρέπει όλοι να σηκώσουμε τα μανίκια. Δεν γίνεται αλλιώς. Εάν περιμένουμε κάποια μαγική συνταγή από κάποιον άλλον, δεν πρόκειται να έρθει ποτέ. Μόνοι μας θα πρέπει να ενεργούμε.
Ν. Φιλιππίδης
Ευχαριστώ θερμά Γιώργος οικονόμου.
Γ. Οικονόμου
Να σαι καλά.
Πηγή: ot.gr
