Στοιχεία για τους ελέγχους στο μέλι και την παραβατικότητα παρέσχε στη βουλή την Δευτέρα ο ΥφΑΑΤ Σταύρος Κελέτσης, απαντώντας σε σχετική ερώτηση.
Διαβάστε αναλυτικά τη συζήτηση από τα επίσημα πρακτικά της βουλής:
Θα συνεχίσουμε με την πέμπτη επίκαιρη ερώτηση του πρώτου κύκλου με αριθμό 754/23-2-2024 του Βουλευτή Λάρισας της Κ.Ο. «ΝΙΚΗ» κ. Γεωργίου Ρούντα προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με θέμα: «Ανάγκη Υποστήριξης της Μελισσοκομίας στην Ελλάδα».
Θα απαντήσει ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, κ. Σταύρος Κελέτσης.
Ορίστε, κύριε συνάδελφε, έχετε τον λόγο για δύο λεπτά.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΟΥΝΤΑΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κύριε Υφυπουργέ, βλέποντας τις διαμαρτυρίες των Ελλήνων αγροτών διαπιστώνουμε και πάλι την ανάγκη αλλαγής του αγροδιατροφικού μοντέλου με σκοπό την επάρκεια, την ανάδειξη τοπικών προϊόντων και την εξασφάλιση της μοναδικής τους ταυτότητας, αλλά και τη σύνδεση της τοπικής παραγωγής με τον τουρισμό.
Το ελληνικό μέλι, όπως και πολλά άλλα ελληνικά προϊόντα, είναι κορυφαίο σε ποιότητα χάρη στην εξαιρετική ελληνική χλωρίδα, το έδαφος και λόγω του εύκρατου κλίματος. Είναι εμπλουτισμένο από μέταλλα, ιχνοστοιχεία και ένζυμα της μέλισσας που είναι πολύ ευεργετικά για τον ανθρώπινο οργανισμό. Έτσι, ενώ έχουμε μια υπερτροφή την οποία θα έπρεπε να διαφυλάξουμε ανόθευτη ως κόρη οφθαλμού, ο Έλληνας μελισσοκόμος, δυστυχώς, αφήνεται να προσπαθεί μόνος του στον παγκόσμιο ανταγωνισμό, χωρίς βοήθεια από το κράτος.
Τα περισσότερα θέματα τα οποία απασχολούν τους μελισσοκόμους μπορούν να επιλυθούν χωρίς οικονομικό κόστος, αλλά απαιτείται πολιτική βούληση για ουσιαστική στήριξη του κλάδου. Αναφέρω επιγραμματικά τα σημαντικότερα, όπως οι ελληνοποιήσεις εισαγόμενων μελιών, η μεγάλη αύξηση του κόστους παραγωγής, οι περιορισμοί στην ελεύθερη μετακίνηση στο δάσος το οποίο αποτελεί χώρο εργασίας φυσικά, η υπερβολική χρήση φυτοφαρμάκων σε καλλιέργειες.
Ενδεικτικά οι προτάσεις των Ελλήνων μελισσοκόμων είναι οι εξής: Καθιέρωση χρήσης τοπωνυμίων και πιστοποίηση του εγχώριου προϊόντος, απόδοση του ελληνικού σήματος σε μελισσοκόμους, ένταξη νέων κατηγοριών αμιγώς ελληνικών μελιών, δημιουργία μελισσοκομικών πάρκων, χρηματοδότηση φυσικής διαδικασίας και άλλα.
Ερωτάται ο κύριος Υπουργός: Σε ποιες ενέργειες άμεσες, αλλά φυσικά και νομοθετικά, σκοπεύει να προβεί το Υπουργείο για την επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες μελισσοκόμοι και για την ικανοποίηση των προτάσεών τους, ώστε να έχουμε ανάπτυξη του εν λόγω τομέα και άμεσο οικονομικό αποτύπωμα στο αγροτικό μας ΑΕΠ και ισοζύγιο;
Και δεύτερον: Ποιους ελέγχους έκανε το Υπουργείο σας για τον εντοπισμό νοθευμένων εισαγόμενων και τι κυρώσεις επιβλήθηκαν;
Ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Βασίλειος Βιλιάρδος): Ευχαριστούμε πολύ τον κ. Ρούντα.
Παρακαλώ πολύ, κύριε Υπουργέ, έχετε τρία λεπτά για την πρωτολογία σας.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΕΛΕΤΣΗΣ (Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κύριε συνάδελφε, πράγματι τα προβλήματα των μελισσοκόμων, έτσι όπως τα περιγράψατε στην ερώτησή σας, είναι υπαρκτά και μάλιστα είχαμε την ευκαιρία πριν από λίγες ημέρες, την ημέρα που είχε οριστεί ως ημέρα κινητοποίησης των Ελλήνων μελισσοκόμων, να τα συζητήσουμε με την αντιπροσωπεία τους, με τους εκπροσώπους τους στο Υπουργείο μας.
Πρέπει να σας πω ότι η συνάντηση αυτή έγινε μέσα σε ένα πολύ καλό κλίμα συνεργασίας και συνεννόησης. Συμφωνήσαμε σε πολλά πράγματα και ζητήσαμε και από τους ίδιους συγκεκριμένες προτάσεις, τις οποίες και δεσμεύτηκαν ότι θα μας καταθέσουν προκειμένου να τις λάβουμε υπόψη στη χάραξη της πολιτικής μας.
Πρέπει να σας πω ότι ο τομέας της μελισσοκομίας έχει ενταχθεί στο στρατηγικό σχέδιο της νέας ΚΑΠ 2023-2027 με ειδικό πρόγραμμα συγχρηματοδοτούμενων τομεακών παρεμβάσεων και μάλιστα είναι συγχρηματοδοτούμενες κατά 50% από την Ευρωπαϊκή Ένωση και 50% από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Ο προϋπολογισμός για τα τομεακά προγράμματα της μελισσοκομίας 2023-2027 ανέρχεται συνολικά στα 61.626.450 ευρώ, δηλαδή 12.325.000 περίπου ευρώ ετησίως.
Μεταξύ των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο τομέας της μελισσοκομίας είναι βέβαια το πρόβλημα των ελληνοποιήσεων και το πρόβλημα της «νοθείας» του μελιού. Ήδη τα τελευταία χρόνια έχει γίνει προσπάθεια με αυστηροποίηση των διατάξεων που εισήχθησαν με τον ν. 4691/2020. Βασική, όμως, προϋπόθεση για την επιτυχία στον έλεγχο και την καταπολέμηση αυτών των φαινομένων είναι η πλήρης ψηφιακή αποτύπωση της αλυσίδας παραγωγής, εμπορίας και διακίνησης μελιού και η διασύνδεσή της με το Εθνικό Ηλεκτρονικό Μητρώο.
Πράγματι, πρέπει να σας πω ότι πλέον είμαστε έτοιμοι στο Υπουργείο, χάρη στη δουλειά που έγινε τα προηγούμενα έτη και την οποία συνεχίσαμε και έχει ήδη δημιουργηθεί η ψηφιακή πλατφόρμα και το ηλεκτρονικό μητρώο παραγωγών μελιού, σε συνδυασμό με την ατομική ψηφιακή μελισσοκομία ταυτότητα και πλέον παρέχεται η τεχνική δυνατότητα για τη συστηματική εποπτεία των εισαγωγών και την παρακολούθηση της αγοράς μελιού. Έχουμε, λοιπόν, στα χέρια μας ένα λειτουργικό καθοριστικό εργαλείο για τη δημιουργία μηχανισμών ιχνηλασιμότητας και την τήρηση και καταγραφή του ισοζυγίου παραγωγής μελιού.
Επιπλέον, όπως ήδη θα έχετε ενημερωθεί, έχουμε ανακοινώσει και ήδη στο προηγούμενο Υπουργικό Συμβούλιο παρουσιάστηκε από τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Αυγενάκη το νέο θεσμικό πλαίσιο που ετοιμάζουμε, το οποίο θα πάρει το δρόμο προς τη Βουλή, με τη μορφή σχεδίου νόμου, σχετικά με τους ελέγχους στα τρόφιμα. Μεταξύ αυτών είναι και το μέλι βέβαια.
Φυσικά με το που θα έρθει στην Επιτροπή της Βουλής με πολλή χαρά περιμένουμε και από την πλευρά σας τις δικές σας προτάσεις, προκειμένου να τις ενσωματώσουμε στο νέο πλαίσιο, εάν πράγματι είναι εποικοδομητικές και χρήσιμες. Σε μισό λεπτό τελειώνω, κύριε Πρόεδρε.
Σε ό,τι αφορά τους ελέγχους πρέπει να πούμε ότι ο βασικός ελεγκτικός μηχανισμός του Υπουργείου μας είναι ο ΕΦΕΤ. Σύμφωνα με τον ΕΦΕΤ οι έλεγχοι, από το 2019 μέχρι το 2023 που έχουμε στοιχεία, ήταν εκατόν ογδόντα ένας σε εγκαταστάσεις μελιού. Βρέθηκαν είκοσι τρεις περιπτώσεις για τις οποίες υπήρξε παραβατικότητα και εισήγηση επιβολής προστίμου ως εξής, δώδεκα είχαν παραπλανητική επισήμανση ή διαφήμιση, τέσσερις ανεπαρκή ή μη εφαρμογή της νομοθεσίας και ένας χωρίς καταχώριση. Επιπλέον είχαμε τετρακόσιους ελέγχους σε εγκαταστάσεις συσκευασίας επιχειρήσεων χονδρικής και λιανικής, όπου παρατηρήθηκαν σαράντα πέντε μη συμμορφώσεις και παραπλάνηση και έξι σε νοθεία.
Από την πλευρά της ΑΑΔΕ επίσης γίνεται έλεγχος για το ίδιο χρονικό διάστημα, από το 2019 ως το 2023. Πάρθηκαν από την ΑΑΔΕ, δηλαδή από το Χημείο του κράτους, οκτακόσια οκτώ δείγματα, εκ των οποίων εκατόν ενενήντα επτά ήταν μη συμμορφούμενα γενικά προς την ισχύουσα νομοθεσία και τριάντα μία περιπτώσεις, δηλαδή ένα ποσοστό 3,8%, χαρακτηρίστηκαν ως νοθευμένα λόγω της παρουσίας εξωγενών σακχάρων. Στις αντίστοιχες περιπτώσεις επιβλήθηκαν τα σχετικά πρόστιμα.
Θα καταθέσω, κύριε Πρόεδρε, για τα Πρακτικά τις αναφορές του ΕΦΕΤ και της ΑΑΔΕ σχετικά με τους ελέγχους αυτούς για να υπάρχουν στα Πρακτικά και να μπορεί ο συνάδελφος να έχει πρόσβαση σε αυτούς.
(Στο σημείο αυτό ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Σταύρος Κελέτσης καταθέτει για τα Πρακτικά τα προαναφερθέντα έγγραφα, τα οποία βρίσκονται στο αρχείο του Τμήματος Γραμματείας της Διεύθυνσης Στενογραφίας και Πρακτικών της Βουλής)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Βασίλειος Βιλιάρδος): Ευχαριστούμε πολύ τον κ. Κελέτση. Κύριε συνάδελφε, έχετε τον λόγο για τρία λεπτά για τη δευτερολογία σας.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΟΥΝΤΑΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε. Αξιότιμε κύριε Υπουργέ, πριν από οτιδήποτε, έχω μια απορία: Τελικά η Κυβέρνηση πιστεύει ότι θα λύσει όλα τα προβλήματα της χώρας με την ψηφιακή μετάβαση; Μου κάνει εντύπωση δηλαδή.
Ωραία όλα αυτά που λέτε, ότι συζητήσατε σε καλό κλίμα συνεργασίας, ότι υπήρχε μια καλή διάθεση, όλα αυτά τα ωραία πράγματα που λέτε, οι έλεγχοι, τα στατιστικά. Όμως ξέρετε τι αποδεικνύεται; Ότι το πρόβλημα είναι υπαρκτό. Γιατί αν όντως είχατε κινηθεί, και η Κυβέρνηση η δική σας και όλες οι απελθούσες κυβερνήσεις όπως θα έπρεπε, δεν θα ήταν εδώ έξω οι μελισσοκόμοι πριν λίγο καιρό να φωνάζουν και να διεκδικούν δίκαια τα αιτήματά τους. Δεν θα υπήρχε αυτή η κατάσταση. Άρα μιλάμε για μέτρα μελλοντικά και αβέβαια και για μέτρα τα οποία ενδεχομένως ισχύουν αυτή τη στιγμή και δεν επαρκούν.
Ξέρετε, μου έκανε εντύπωση το ψήφισμα το οποίο κατατέθηκε στη Βουλή των Ελλήνων από τους μελισσοκόμους με αριθμό πρωτοκόλλου 907 στις 22-2-2024. Είναι ψήφισμα της Ομοσπονδίας Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδος και της Πανελλήνιας Συντονιστικής Επιτροπής Μελισσοκόμων, που γράφει ότι στη Λάρισα, 20 Ιανουαρίου 2024, συναντήθηκαν και συνήλθαν υπό το βάρος των χρόνιων προβλημάτων που καταστρέφουν τη μελισσοκομία.
Ξέρετε πώς καταλήγει; Καταλήγει λέγοντας ότι απαιτείται η πολιτική βούληση για τη λήψη αποφάσεων που θα λειτουργήσουν ευεργετικά για τον άνθρωπο, το περιβάλλον και την εθνική οικονομία. Προφανώς όλα αυτά είναι ευχολόγια. Ωραία τα λέτε, στην πράξη όμως μάλλον αποδεικνύεται ότι δεν γίνεται τίποτα.
Τα αιτήματά τους για χρηματοδότηση, για εκσυγχρονισμό θεσμικού πλαισίου, για τις ελληνοποιήσεις, για τα προϊόντα κυψέλης, έπρεπε να φτάσουν οι άνθρωποι σε αυτό το σημείο, σε αυτό το επίπεδο, να φτάσουν εδώ έξω για να επιλυθούν ή τουλάχιστον να γίνει μια συνάντηση;
Πριν πω για τις ελληνοποιήσεις, ένα σημείο που μου έκανε εντύπωση στο ψήφισμα που διάβασα είναι ότι λέει πως δεν έχει δεν έχει εκδοθεί ερμηνευτική εγκύκλιος από το 1934 για το τι είναι δημόσιος δρόμος. Είναι δυνατόν; Το ψήφισμα στη δεύτερη παράγραφο το γράφει. Θα σας το καταθέσω στα Πρακτικά.
Σε ό,τι αφορά τις ελληνοποιήσεις θα σας πω ότι το σύνολο σχεδόν των εισαγόμενων μελιών από εισαγωγείς ως γνωστόν είναι νοθευμένο, επειδή υπάρχει ελλιπής νομοθεσία, και πηγαίνει στα σούπερ μάρκετ και βαφτίζεται ότι είναι ελληνικό και έτσι πουλιέται.
Με σχετική μελέτη της Κομισιόν, την οποία θα σας την καταθέσω κι αυτή στα Πρακτικά να διαβάσετε τι λέει, τα έτη 2021-2022 έγιναν τριακόσιοι είκοσι συντονισμένοι έλεγχοι σε δεκαπέντε ευρωπαϊκά κράτη, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδος. Δεν μιλάμε για παλιά, μιλάμε για το 2021-2022. Και διαπιστώθηκε ότι το 46% στο σύνολο των δειγμάτων της Ευρώπης ήταν μη κανονικά ή νοθευμένα. Στην Ελλάδα, λέει, διαπιστώθηκε ότι εισήχθησαν επτακόσιοι τόνοι μελιού από την Κίνα και το Ηνωμένο Βασίλειο. Είναι δυνατόν να συμβαίνει αυτό το πράγμα;
Ενδεικτικά επίσης να σας αναφέρω -το καταθέτω κι αυτό στα Πρακτικά- το μέλι μανούκα –αν το προφέρω σωστά κιόλας- παράγεται, λέει, στη Νέα Ζηλανδία και την Αυστραλία, μισό κιλό κοστίζει 95 ευρώ. Τι το ιδιαίτερο έχει αυτό που δεν έχει το ελληνικό; Γιατί δηλαδή πρέπει ο Έλληνας μελισσοκόμος να αφεθεί στην τύχη του να καταστραφεί και η Ελληνίδα μάνα γη, που μπορεί να σώσει αυτήν τη στιγμή την κατάσταση στη χώρα, αφήνεται στη τύχη της;
Σας παρακαλώ πάρα πολύ να αφουγκραστείτε πραγματικά αυτούς τους ανθρώπους που διαμαρτυρήθηκαν έξω, τους μελισσοκόμους, και να τους βοηθήσετε το συντομότερο δυνατό, γιατί είναι η τελευταία ελπίδα που έχουμε.
Ευχαριστώ.
(Στο σημείο αυτό ο Βουλευτής κ. Γεώργιος Ρούντας καταθέτει για τα Πρακτικά τα προαναφερθέντα έγγραφα, τα οποία βρίσκονται στο αρχείο του Τμήματος Γραμματείας της Διεύθυνσης Στενογραφίας και Πρακτικών της Βουλής)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Βασίλειος Βιλιάρδος): Ευχαριστούμε πολύ τον κ. Ρούντα.
Κύριε Υφυπουργέ, έχετε τον λόγο για τρία λεπτά.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΕΛΕΤΣΗΣ (Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Κύριε συνάδελφε, πρώτα απ’ όλα είπα ότι τα προβλήματα της μελισσοκομίας είναι υπαρκτά. Αλλά αναφέρθηκα στα δύο ερωτήματα τα οποία θέσατε, που είχαν να κάνουν με τον έλεγχο των ελληνοποιήσεων και με τους ελέγχους που έχουν γίνει το τελευταίο διάστημα στη μελισσοκομία.
Δεν αναφέρθηκα καθόλου -αν και θα έπρεπε να το κάνω, αλλά και λόγω και της έλλειψης χρόνου- στα προγράμματα τα οποία υπάρχουν. Σας είπα ότι ειδικά για τη νέα περίοδο τρέχουν τομεακά προγράμματα. Είναι ο μόνος τομέας στο κομμάτι της κτηνοτροφίας η μελισσοκομία που υπάρχουν τομεακά πρόγραμμα και σας είπα ότι είναι ύψους 61 εκατομμυρίων ευρώ για την περίοδο αυτή.
Επιπλέον πρέπει να σας πω ότι πάρα πολλά χρήματα εξασφαλίζονται και για τη μελισσοκομία μέσα από τα διάφορα προγράμματα γενικότερα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, που έχουν να κάνουν με τα σχέδια βελτίωσης, με την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Σε όλα αυτά είναι δικαιούχοι και οι μελισσοκόμοι, αυτοί που είναι οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, και έχουν πρόσβαση σε όλα αυτά, είτε αφορούν τις επιχειρήσεις τους και την αναβάθμιση, είτε αφορούν τον εκσυγχρονισμό, είτε αφορούν τη μεταποίηση, που μπορούν και εκεί να συμμετέχουν σε αυτά τα προγράμματα.
Να σας πω επίσης ότι με τις τελευταίες μεγάλες καταστροφές που είχαμε εξαιτίας της κλιματικής κρίσης, τόσο στη Θεσσαλία όσο και στον Έβρο, αλλά και σε άλλες περιοχές της χώρας -στη Θεσσαλία είχαμε τις πλημμύρες, στον Έβρο και σε άλλες περιοχές είχαμε τις πυρκαγιές- η μελισσοκομία της χώρας υπέστη ένα πολύ σημαντικό τραύμα.
Όμως οι αντιδράσεις μας ως Υπουργείο ήταν άμεσες. Για τη Θεσσαλία, όπου καταστράφηκαν, σύμφωνα με την καταγραφή του ΕΛΓΑ, εκατόν δεκατρείς χιλιάδες μελισσοσμήνη και κυψέλες, δόθηκαν ήδη 5 εκατομμύρια ευρώ μόνο για μελισσοκομία ως προκαταβολή για αποζημίωση αυτών των ανθρώπων και στον Έβρο, όπου κάηκαν χίλια εξακόσια έξι μελισσοσμήνη και κυψέλες, καταβλήθηκαν 200 χιλιάδες ευρώ ως προκαταβολή. Η ολοκλήρωση της καταβολής όλης της αποζημίωσης θα γίνει, όπως έχουμε δεσμευτεί, μέχρι τον Ιούνιο.
Επιπλέον, από το γεωργικό αποθεματικό, τόσο στη Θεσσαλία όσο και στον Έβρο, δόθηκε στους μελισσοκόμους 15 ευρώ ανά κυψέλη προκειμένου να εξασφαλίσουν μελισσοτροφή και το ίδιο μέτρο θα επεκταθεί στη Ροδόπη, τη Φθιώτιδα και τη Ρόδο. Αυτά τα νούμερα τα δίνω απλώς για να αποδείξω το ενδιαφέρον της πολιτείας και τη φροντίδα, προκειμένου να υπάρξουν άμεσες αποκαταστάσεις των ανθρώπων που επλήγησαν και είναι μελισσοκόμοι στο κομμάτι της μελισσοκομίας.
Επιπλέον να πω ότι το μέτρο 5.2, το οποίο αφορά την αποκατάσταση με 100% κάλυψη, του ζωικού κεφαλαίου στη Θεσσαλία και στον Έβρο αφορά και την μελισσοκομία. Δηλαδή οι μελισσοκόμοι που καταστράφηκαν θα έχουν τη δυνατότητα με κάλυψη 100% να αποκαταστήσουν τα μελισσοσμήνη και τις κυψέλες τους.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Βασίλειος Βιλιάρδος): Ευχαριστούμε πολύ, κύριε Υπουργέ.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΕΛΕΤΣΗΣ (Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Εντάξει, κύριε Πρόεδρε. Επαναλαμβάνω με κάλυψη 100% επιπλέον από την αποζημίωση που ήδη πήραν. Σας ευχαριστώ πολύ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Βασίλειος Βιλιάρδος): Για χρηματοδότηση δεν είπατε τίποτα ως συνήθως, αλλά δεν πειράζει.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΕΛΕΤΣΗΣ (Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Κύριε Πρόεδρε, είπα ότι υπάρχουν τομεακά προγράμματα μέχρι το 2027 ύψους 31.600 ευρώ. Είναι χρηματοδότηση.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Βασίλειος Βιλιάρδος): Ευχαριστώ πολύ. Με καλύψατε. Ευχαριστώ για την απάντηση.
