Συζήτηση στη βουλή για το πρόγραμμα αντιχαλαζικής προστασίας μεταξύ Σταμενίτη – Τζάκρη.

“O ΕΛΓΑ προχώρησε στην προκήρυξη ανοικτού διεθνούς διαγωνισμού για τη μίσθωση συστημάτων υλικών, φυσικά με αυξημένες απαιτήσεις ποιοτικά και ποσοτικά και με μεγαλύτερο κόστος λόγω της επέκτασης, με προϋπολογισμό 64 εκατομμύρια ευρώ, τετραπλάσιο απ’ αυτό της προηγούμενης περιόδου. Είναι κονδύλιο που εξασφαλίσαμε. Οι περιοχές είναι δεδομένο ότι επεκτείνονται. Έγινε, λοιπόν, η απαραίτητη διαβούλευση υποβολής σχολίων, αιτήματα παράτασης. Υπήρξε έντονο ενδιαφέρον από τις συμμετέχοντες εταιρείες, εν δυνάμει αναδόχους, και εισακούστηκαν πολλά από τα αιτήματα με τεχνικές και οικονομικές βελτιώσεις και παροχή εύλογου χρόνου παράτασης. Σας απαντώ για τη δήλωση από πλευράς ΕΛΓΑ ότι υπήρχε ενδιαφέρον. Το δείχνουν τα σχόλιά τους και τα αιτήματα για παράταση. Δεν ήταν μια αυθαίρετη εκτίμηση του οργανισμού, αλλά προέκυψε από την ανταπόκριση των εταιρειών. Δυστυχώς, όμως, δεν υποβλήθηκε καμία προσφορά για το έργο και ο διαγωνισμός κηρύχθηκε άγονος. Πιθανότητα υπαρκτή όταν μιλάμε για δημόσιους διαγωνισμούς σε μια ελεύθερη αγορά! Το γιατί δεν υπήρξαν τελικές προσφορές δεν το γνωρίζουμε. Αυτό το ξέρουν οι ενδιαφερόμενοι. Εμείς δεν έχουμε καμία απολύτως γνώση γι’ αυτό. Από εμάς εξαρτάται η διασφάλιση μέσω του φορέα που εκδίδει την προκήρυξη της τήρησης της νομιμότητας σε εναρμόνιση με το Εθνικό και Ενωσιακό Δίκαιο και τις σχετικές αποφάσεις θεσμικών φορέων, της απόλυτης διαφάνειας, της δημιουργίας συνθηκών ελεύθερου ανταγωνισμού, της προάσπισης των συμφερόντων του Ελληνικού Δημοσίου, προϋποθέσεις που διασφαλίσαμε στο ακέραιο. Δεν μείναμε, όμως, με σταυρωμένα χέρια. Προκηρύξαμε δεύτερο διαγωνισμό, με τις εξής διαφορές, για μεγαλύτερη ευελιξία και ταχύτητα. Όχι μέχρι το 2029 αυτή τη φορά, αλλά για το 2025, και με δυνατότητα παράτασης ενός ακόμα χρόνου. Όχι για την επιθυμητή έκταση των 11,4 εκατομμυρίων στρεμμάτων, αλλά για 5,2 στρέμματα του προηγούμενου προγράμματος και με μια επέκταση σε όμορες περιοχές της τάξης του ενός εκατομμυρίου στρεμμάτων.

Επομένως, δεν θα τον έλεγα αυτό τον διαγωνισμό «κουτσουρεμένο», γιατί είναι κατά τι ένα εκατομμύριο στρέμματα παραπάνω από τον προηγούμενο που υπήρχε σύμβαση, με λιγότερους περιοριστικούς όρους για διευκόλυνση των εν δυνάμει δικαιούχων, χωρίς να διακινδυνεύσει φυσικά το αντικείμενο του έργου, και με αυξημένο οικονομικό όφελος κατά έτος. Και παράλληλα, οργανώνουμε και ετοιμάζουμε τον μεγάλο διαγωνισμό για πέντε χρόνια και με έντεκα εκατομμύρια στρέμματα.

Ωστόσο, ο μικρός -ας τον πούμε έτσι- διαγωνισμός κηρύχθηκε κι αυτός άγονος, γιατί υποβλήθηκαν προσφορές μόνο για τα μέρη Γ΄ και Δ΄ του διαγωνισμού, δηλαδή για την προμήθεια του ιωδιούχου αργύρου, κοινώς τα φυσίγγια, και την προμήθεια υλικών ραδιοβόλισης, ενώ δεν υποβλήθηκαν καθόλου προσφορές για τα πτητικά μέσα και για τα ραντάρ. Επομένως, το έργο δεν θα μπορούσε να υλοποιηθεί. Το γιατί -επαναλαμβάνω και πάλι- το γνωρίζουν οι εν δυνάμει συμμετέχοντες. Εμείς –επαναλαμβάνω- κάναμε το πιο ελκυστικό τεχνικά και οικονομικό.
Στη δευτερολογία μου θα σας πω τις ενέργειες που κάνουμε και θα κάνουμε, ώστε να μη μείνει κανένας παραγωγός απροστάτευτος, όπως ακριβώς κάνουμε από το 2019 μέχρι σήμερα”, τόνισε στη βουλή ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Διονύσης Σταμενίτης, απαντώντας σε ερώτηση της Θεοδώρας Τζάκρη, ανεξάρτητης βουλευτού Πέλλας.

“Προφανώς ως νομικός θα ξέρετε ότι δεν μπορεί να παραταθεί μία συγκεκριμένη σύμβαση η οποία είχε παραταθεί ήδη. Ή δεν ξέρετε τον διαγωνισμό ή επιμελώς αποφεύγετε να το αναφέρετε. Μετά τον άγονο διαγωνισμό και πάλι αντιδράσαμε άμεσα με συγκεκριμένα μέτρα και βήματα. Απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού για εκκίνηση διαδικασίας διαπραγμάτευσης μέσω της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων, στην οποία θα κληθούν να καταθέσουν προσφορές οι εταιρείες που εκδήλωσαν ενδιαφέρον μέσω της διαβούλευσης των προηγούμενων δύο διαγωνισμών. Μετά την έγκριση από την ανωτέρω αρχή θα συγκροτηθεί από τον ΕΛΓΑ Επιτροπή Διαπραγμάτευσης, όπως προβλέπεται”, κατέληξε ο ΥφΑΑΤ Διονύσης Σταμενίτης.

Αναλυτικά η συζήτηση από τα επίσημα πρακτικά της βουλής έχει ως εξής:

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Πλακιωτάκης): Συνεχίζουμε τώρα με την ένατη με αριθμό 752/31-3-2025 επίκαιρη ερώτηση πρώτου κύκλου της ανεξάρτητης Βουλευτού Νομού Πέλλας κ. Θεοδώρας Τζάκρη προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με θέμα: «Χωρίς χαλαζική προστασία θα μείνουν το 2025 τεράστιες εκτάσεις στη βόρεια Ελλάδα».

Κυρία Τζάκρη, έχετε τον λόγο.

ΘΕΟΔΩΡΑ ΤΖΑΚΡΗ: Κύριε Υπουργέ, το Εθνικό Πρόγραμμα Αγροτικής Προστασίας με εναέρια μέσα εφαρμόζεται στις περιοχές της βόρειας Ελλάδας από το 1981, δηλαδή τα τελευταία σαράντα τέσσερα χρόνια. Κάθε χρόνο ξεκινάει στις 20 Μαρτίου η έναρξη της εφαρμογής του προγράμματος αυτού και αποβλέπει στη μείωση των χαλαζοπτώσεων και ως εκ τούτου στη μείωση των επιπτώσεων από τις χαλαζοπτώσεις στην αγροτική παραγωγή.

Σύμφωνα δε με τις εξαγγελίες σας, τις δικές σας εξαγγελίες, μας είχατε πει ότι φέτος αυτό το πρόγραμμα θα είναι διευρυμένο, το πρόγραμμα δηλαδή για την περίοδο 2025-2029, και σε άλλες περιοχές της Βορείου Ελλάδας, και πιο συγκεκριμένα της δυτικής Μακεδονίας -θα έμπαιναν δηλαδή οι Νομοί Κοζάνης, Φλώρινας και Καστοριάς- αλλά και προς την περιοχή της ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης -θα έμπαινε η Καβάλα, η Ξάνθη, η Κομοτηνή, η Ροδόπη- και βεβαίως και στην περιοχή της κεντρικής Μακεδονίας -θα εντάσσονταν η Χαλκιδική και οι παραμεθόριες ορεινές περιοχές της Πέλλας-, ώστε το πρόγραμμα αυτό να είναι όντως πιο διευρυμένο.

Το πρόγραμμα αυτό έληγε 20-9-2024, και παρά το γεγονός ότι επισημαίνονταν από όλους τους εμπλεκόμενους υπηρεσιακούς παράγοντες ότι καθυστερούσατε στην προκειμένη διαδικασία, ότι υπήρχαν καθυστερήσεις και ότι, εν πάση περιπτώσει, δεν θα προλαβαίνατε την έναρξη της επόμενης αντιχαλαζικής περιόδου με εναέρια μέσα που γίνεται, όπως σας είπα ήδη, 20 Μαρτίου κάθε χρονιάς, εσείς βγάλατε στη διαβούλευση του διαγωνισμού στις 31 Αυγούστου του 2024, και, μάλιστα, δώσατε και δύο παρατάσεις στο πρόγραμμα αυτό, επειδή, δήθεν, υπήρχε τεράστιο ενδιαφέρον από την πλευρά των αναδόχων. Και το αποτέλεσμα είναι ο διαγωνισμός στις 31-12-2024 να αποβεί άγονος, χωρίς την κατάθεση προσφοράς από ούτε έναν ανάδοχο. Κύριε Υπουργέ, στη συνέχεια ο ΕΛΓΑ ήρθε στις 27 Φεβρουαρίου και έβγαλε έναν καινούργιο διαγωνισμό -που βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη- για ένα συν ένα χρόνια στα όρια του παλιού προγράμματος, για να μη χαθούν και τα δεδομένα του 2024. Δηλαδή, έχουμε έναν διαγωνισμό που βρίσκεται σε εξέλιξη, που δεν είναι διευρυμένος, που δεν περιλαμβάνει τις καινούργιες περιοχές, και που κανείς δεν ξέρει ούτε καν πότε θα ξεκινήσει αυτό το κουτσουρεμένο πρόγραμμα γιατί είναι μια διαγωνιστική διαδικασία χρονοβόρα, η οποία διαρκεί τουλάχιστον τρεις μήνες.

Σήμερα, κύριε Υπουργέ, έχουμε 7 Απριλίου, και τα πράγματα δεν έχουν εξελιχθεί καθόλου καλά ως τώρα. Ξέρετε πολύ καλά ότι από τον παγετό που σημειώθηκε στις 19, στις 20 και στις 21 Μαρτίου, σε όλες τις περιοχές της βόρειας Ελλάδας έχουμε ήδη τεράστιες ζημιές στις καλλιέργειες γιατί είχαμε θερμοκρασίες μείον 6 βαθμούς Κελσίου για πολλές ώρες. Έχουμε τεράστια ζημία στα πυρηνόκαρπα και γενικά στις δενδρώδεις καλλιέργειες.

Σήμερα έχουμε στις περιοχές της βόρειας Ελλάδας χιονοπτώσεις. Περιμένουμε αύριο και μεθαύριο χαμηλές θερμοκρασίες και παγετούς. Και δεν ξέρουμε ακόμη πώς θα εξελιχθεί και το φαινόμενο της ανθόπτωσης και της καρπόπτωσης, ώστε να έχουμε το τελικό, αν θέλετε, καταστροφικό αποτέλεσμα του παγετού που εξελίχθηκε ήδη, που σίγουρα θα έχει τεράστιες δυσμενείς οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις στις περιοχές που ήδη σας ανέφερα.

Ξέρετε, επίσης, ότι οι καιρικές συνθήκες είναι ήδη άστατες. Είχαμε μεγάλο χαλάζι στην Παναγίτσα. Είχαμε τεράστιο χαλάζι στο Πολύκαστρο την προηγούμενη εβδομάδα. Είχαμε, επίσης, χαλάζι τεράστιο στην περιοχή της Ελασσόνας την προηγούμενη Παρασκευή με τεράστιες ζημιές στις δενδρώδεις καλλιέργειες. Και ξέρετε, αν ήδη στον παγετό που έχουμε, προσθέσουμε και το χαλάζι -αφού οι αγρότες παραμένουν ακάλυπτοι και τελείως απροστάτευτοι γιατί δεν υπάρχει πρόγραμμα εναέριας χαλαζικής προστασίας-, τότε μιλάμε ότι φέτος, πριν καν ξεκινήσει η παραγωγή, θα καταστραφεί το 100% της αγροτικής παραγωγής.

Και αν προσθέσουμε τους κινδύνους που υπάρχουν λόγω της κλιματικής κρίσης και τα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αγρότες μας εξαιτίας του αυξημένου κόστους παραγωγής -έχουμε τεράστια ακρίβεια στα εφόδια, στα αγροεφόδια, στα φάρμακα, στα λιπάσματα, στους σπόρους, έχουμε τεράστια ακρίβεια στο αγροτικό πετρέλαιο, έχουμε τεράστια ακρίβεια στο ρεύμα- τότε μιλάμε για μια ολοσχερή καταστροφή, κύριε Υπουργέ.

Σε αυτό φέρει τεράστια ευθύνη και η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και εσείς προσωπικά, γιατί διαχειριστήκατε το θέμα αυτό με επικοινωνιακούς όρους. Δηλαδή, εσείς λέγατε: «Διπλασιάζουμε τα στρέμματα και τετραπλασιάζουμε το κονδύλι του προγράμματος και φτάνουμε το 1,5 εκατομμύριο ευρώ προϋπολογισμό του προγράμματος για την περίοδο 2025-2029». Και στη συνέχεια τι είχαμε; Τεράστιες καθυστερήσεις! Η προκήρυξη του διαγωνισμού έπρεπε να έχει γίνει, κύριε Υπουργέ, όχι στις 31-12-2024, έπρεπε να έχει γίνει, τουλάχιστον, έναν χρόνο πίσω.

Λέγατε για τους αναδόχους του προγράμματος, ότι έχουμε τεράστιο ενδιαφέρον. Και φτάσαμε στο να μην έχει κατατεθεί προσφορά από κανέναν. Επίσης, οι όροι του πρώτου διαγωνισμού σάς καταδεικνύονταν από όλους τους ενδιαφερόμενους ότι είναι ασύμφοροι. Από εκεί που δεν ξέραμε ποιον να πρωτοδιαλέξουμε, τελικά δεν υπήρξε κανένας ενδιαφερόμενος.
Και το ζητούμενο βέβαια είναι, κύριε Υπουργέ, τι θα κάνετε από τούδε και στο εξής, πώς θα διασφαλιστεί η χαλαζική προστασία τεράστιων εκτάσεων σε όλη τη βόρεια Ελλάδα, όταν ο διαγωνισμός έγινε μόλις στις 27 Φεβρουαρίου του 2025 και ξέρουμε πάρα πολύ καλά ότι οι διαδικασίες είναι χρονοβόρες, τουλάχιστον τριών μηνών και ίσως περισσότερο.
Κύριε Υπουργέ, περιμένω από εσάς να ακούσω τις απαντήσεις σας.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Πλακιωτάκης): Ευχαριστούμε την κυρία Τζάκρη.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, γίνεται γνωστό στο Σώμα ότι από τα άνω δυτικά θεωρεία παρακολουθούν τη συνεδρίαση, αφού ενημερώθηκαν για την ιστορία του κτιρίου και τον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας της Βουλής και ξεναγήθηκαν στην έκθεση της Αίθουσας «Ελευθέριος Βενιζέλος», τριάντα μαθήτριες και μαθητές και τρεις συνοδοί εκπαιδευτικοί από το 3ο Δημοτικό Σχολείο Νέας Αλικαρνασσού.

Η Βουλή σάς καλωσορίζει.

(Χειροκροτήματα από όλες τις πτέρυγες της Βουλής)

Θα απαντήσει ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ο κ. Διονύσιος Σταμενίτης.

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΤΑΜΕΝΙΤΗΣ (Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε. Κυρία συνάδελφε, θα πω κάτι έξω από την ερώτησή σας. Προφανώς, γνωρίζετε το πρόγραμμα «Γαία – Απόλλων» για φωτοβολταϊκά στο χωράφι, που είναι η μεγαλύτερη παρέμβαση για μειωμένο κόστος ηλεκτρικού ρεύματος. Και το έχουν αυτό οι Έλληνες παραγωγοί και όχι οι Ευρωπαίοι. Και φυσικά, έχετε ακούσει και για την κατάργηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης, που η δική σας κυβέρνηση το κατήργησε. Εμείς επαναφέρουμε την επιστροφή του ειδικού φόρου κατανάλωσης, την οποία ο ΣΥΡΙΖΑ, όταν ήσασταν τότε, το κατήργησε: 150 εκατομμύρια στους παραγωγούς. Άρα, λοιπόν, όσον αφορά το κόστος παραγωγής οι παρεμβάσεις μας είναι συγκεκριμένες και με πραγματικά αποτελέσματα. Όσον αφορά το συγκεκριμένο που μας ρωτάτε, είμαστε η Κυβέρνηση που, ούσα σε ανοιχτή επικοινωνία με τα προβλήματα και τις ανάγκες του αγροτικού κόσμου, ανταποκρίθηκε στα αιτήματα των παραγωγών και των φορέων, αλλά και στις νέες κλιματολογικές και κλιματικές συνθήκες και πήρε την απόφαση να διπλασιάσει την έκταση εφαρμογής του προγράμματος χαλαζιακής προστασίας με εναέρια μέσα από τα περίπου 55,2 στρέμματα, που ήταν για την περίοδο 2019 – 2024, στα 11,4 εκατομμύρια στρέμματα για την περίοδο 2025 – 2029, για να καλυφθούν και νέες περιοχές, Χαλκιδική, Ξάνθη, και άλλες περιοχές της Θεσσαλίας, όπως ακριβώς περιγράφονται στην πρόσκληση. Συγκεκριμένα, ο ΕΛΓΑ προχώρησε στην προκήρυξη ανοικτού διεθνούς διαγωνισμού για τη μίσθωση συστημάτων υλικών, φυσικά με αυξημένες απαιτήσεις ποιοτικά και ποσοτικά και με μεγαλύτερο κόστος λόγω της επέκτασης, με προϋπολογισμό 64 εκατομμύρια ευρώ, τετραπλάσιο απ’ αυτό της προηγούμενης περιόδου. Είναι κονδύλιο που εξασφαλίσαμε. Οι περιοχές είναι δεδομένο ότι επεκτείνονται.

Έγινε, λοιπόν, η απαραίτητη διαβούλευση υποβολής σχολίων, αιτήματα παράτασης. Υπήρξε έντονο ενδιαφέρον από τις συμμετέχοντες εταιρείες, εν δυνάμει αναδόχους, και εισακούστηκαν πολλά από τα αιτήματα με τεχνικές και οικονομικές βελτιώσεις και παροχή εύλογου χρόνου παράτασης. Σας απαντώ για τη δήλωση από πλευράς ΕΛΓΑ ότι υπήρχε ενδιαφέρον. Το δείχνουν τα σχόλιά τους και τα αιτήματα για παράταση. Δεν ήταν μια αυθαίρετη εκτίμηση του οργανισμού, αλλά προέκυψε από την ανταπόκριση των εταιρειών.

Δυστυχώς, όμως, δεν υποβλήθηκε καμία προσφορά για το έργο και ο διαγωνισμός κηρύχθηκε άγονος. Πιθανότητα υπαρκτή όταν μιλάμε για δημόσιους διαγωνισμούς σε μια ελεύθερη αγορά! Το γιατί δεν υπήρξαν τελικές προσφορές δεν το γνωρίζουμε. Αυτό το ξέρουν οι ενδιαφερόμενοι. Εμείς δεν έχουμε καμία απολύτως γνώση γι’ αυτό.

Από εμάς εξαρτάται η διασφάλιση μέσω του φορέα που εκδίδει την προκήρυξη της τήρησης της νομιμότητας σε εναρμόνιση με το Εθνικό και Ενωσιακό Δίκαιο και τις σχετικές αποφάσεις θεσμικών φορέων, της απόλυτης διαφάνειας, της δημιουργίας συνθηκών ελεύθερου ανταγωνισμού, της προάσπισης των συμφερόντων του Ελληνικού Δημοσίου, προϋποθέσεις που διασφαλίσαμε στο ακέραιο. Δεν μείναμε, όμως, με σταυρωμένα χέρια. Προκηρύξαμε δεύτερο διαγωνισμό, με τις εξής διαφορές, για μεγαλύτερη ευελιξία και ταχύτητα. Όχι μέχρι το 2029 αυτή τη φορά, αλλά για το 2025, και με δυνατότητα παράτασης ενός ακόμα χρόνου. Όχι για την επιθυμητή έκταση των 11,4 εκατομμυρίων στρεμμάτων, αλλά για 5,2 στρέμματα του προηγούμενου προγράμματος και με μια επέκταση σε όμορες περιοχές της τάξης του ενός εκατομμυρίου στρεμμάτων.

Επομένως, δεν θα τον έλεγα αυτό τον διαγωνισμό «κουτσουρεμένο», γιατί είναι κατά τι ένα εκατομμύριο στρέμματα παραπάνω από τον προηγούμενο που υπήρχε σύμβαση, με λιγότερους περιοριστικούς όρους για διευκόλυνση των εν δυνάμει δικαιούχων, χωρίς να διακινδυνεύσει φυσικά το αντικείμενο του έργου, και με αυξημένο οικονομικό όφελος κατά έτος. Και παράλληλα, οργανώνουμε και ετοιμάζουμε τον μεγάλο διαγωνισμό για πέντε χρόνια και με έντεκα εκατομμύρια στρέμματα.

Ωστόσο, ο μικρός -ας τον πούμε έτσι- διαγωνισμός κηρύχθηκε κι αυτός άγονος, γιατί υποβλήθηκαν προσφορές μόνο για τα μέρη Γ΄ και Δ΄ του διαγωνισμού, δηλαδή για την προμήθεια του ιωδιούχου αργύρου, κοινώς τα φυσίγγια, και την προμήθεια υλικών ραδιοβόλισης, ενώ δεν υποβλήθηκαν καθόλου προσφορές για τα πτητικά μέσα και για τα ραντάρ. Επομένως, το έργο δεν θα μπορούσε να υλοποιηθεί. Το γιατί -επαναλαμβάνω και πάλι- το γνωρίζουν οι εν δυνάμει συμμετέχοντες. Εμείς –επαναλαμβάνω- κάναμε το πιο ελκυστικό τεχνικά και οικονομικό.
Στη δευτερολογία μου θα σας πω τις ενέργειες που κάνουμε και θα κάνουμε, ώστε να μη μείνει κανένας παραγωγός απροστάτευτος, όπως ακριβώς κάνουμε από το 2019 μέχρι σήμερα.

Σας ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Πλακιωτάκης): Κι εμείς ευχαριστούμε τον κ. Σταμενίτη. Κυρία Τζάκρη, έχετε τον λόγο.

ΘΕΟΔΩΡΑ ΤΖΑΚΡΗ: Το πρόγραμμα αυτό, όπως ήδη σας είπα, εφαρμόζεται από το 1981 και εσείς, αντί να πηγαίνετε μπροστά, πηγαίνετε πίσω. Δεν χωράει καμία δικαιολογία και γι’ αυτό δεν τολμήσατε να ψελλίσετε ούτε καν μία, γιατί είστε αδικαιολόγητοι τελείως. Το καινούριο στοιχείο που εισφέρατε ξέρετε ποιο είναι; Ότι και ο καινούριος διαγωνισμός στις 27 Φεβρουαρίου του 2025, φέτος, απέβη κι αυτός άγονος. Δηλαδή, τι μου είπατε πριν από λίγο; Ότι για λόγους που δεν μπορεί να κατανοήσει κανένας, αυτή τη στιγμή τεράστιες εκτάσεις στη βόρεια Ελλάδα παραμένουν απροστάτευτες από το χαλάζι. Το χαλάζι είναι ο πιο συνήθης κίνδυνος, πολλώ δε μάλλον αυτή την περίοδο που διάγουμε. Και όχι μάλιστα μόνο την περίοδο, όπως φανταζόμουν εγώ, για ένα τρίμηνο, την περίοδο Μάρτιος – Μάιος, άντε και Ιούνιος, που θα έβγαινε ο μικρός διαγωνισμός, όπως τον αναφέρατε, αλλά τελείως ακάλυπτοι την περίοδο που μιλάμε τώρα. Κύριε Υπουργέ, εγώ έχω αρχίσει και σκέφτομαι ότι συμβαίνουν και άλλα πράγματα. Είτε ότι ο ΕΛΓΑ εργαλειοποιεί τους άγονους διαγωνισμούς, όπως μας είπατε τώρα, για να οδηγήσει –όλα είναι ικανά με την Κυβέρνησή σας- στο ενδεχόμενο να σταματήσει το πρόγραμμα αυτό, που ήδη σας είπα ότι εφαρμόζεται σαράντα τέσσερα χρόνια, είτε ότι πραγματικά ο ΕΛΓΑ δεν είναι σε θέση να συντάξει έναν σωστό διαγωνισμό, με τεχνικές προδιαγραφές και όρους που θα οδηγήσουν ο διαγωνισμός αυτός να καταστεί γόνιμος όποτε κι αν διενεργηθεί. Και δυστυχώς, και στις δύο περιπτώσεις οι αγρότες μας θα υποστούν τεράστιες αρνητικές συνέπειες. Γιατί, όπως σας είπα ήδη, είναι τελείως απροστάτευτοι. Ήδη έχουν συμβεί πολύ σημαντικές ζημιές και υπάρχουν και πολλοί ορατοί κίνδυνοι.

Ο πρωτογενής τομέας -το γνωρίζετε καλύτερα από εμένα- και στην Πέλλα και στην Ημαθία αποτελεί την κύρια πηγή εισοδήματος των κατοίκων. Συμμετέχει ο πρωτογενής τομέας της οικονομίας με περισσότερο από 50% στο ΑΕΠ των τοπικών αυτών κοινωνιών. Και ήδη οι άνθρωποι αυτοί, ενώ έχουν προχωρήσει σε όλες τις καλλιεργητικές εργασίες, έχουν κάνει κλαδέματα, ραντίσματα, αυτή τη στιγμή έχουν υποστεί μια πολύ σημαντική ζημιά. Και μας λέτε ότι φέτος δεν θα υπάρξει τίποτα, δεν θα υπάρξει «λέπι» στην κυριολεξία από αγροτική παραγωγή, δε θα υπάρξει «πούπουλο», θα καταστραφούν τα πάντα, ότι δεν υπάρχει καμία προστασία.

Να σας πω και κάτι άλλο; Για μένα, κύριε Υπουργέ, προτεραιότητα έχει η προστασία της παραγωγής με κάθε τρόπο, ιδιαίτερα όταν φέτος ξεκινήσαμε άσχημα, όπως σας είπαμε. Αλλά, πρωτίστως πρέπει να καλυφθούν οι ζημιές από το χαλάζι.

Θα σας πω κατ’ αρχάς ότι δεν υπάρχει πλέον ούτε μικρός διαγωνισμός, καθώς κηρύχθηκε και αυτός άγονος. Θεωρώ ότι η πλέον ενδεδειγμένη λύση -δεν ξέρω τι είναι αυτό που θα μου πείτε- ήταν να παραταθεί τη δεδομένη στιγμή, όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα, στο 2025 και το προηγούμενο πρόγραμμα και στη συνέχεια να προχωρήσει γρήγορα ο διαγωνισμός για το νέο διευρυμένο πρόγραμμα και να εφαρμοστεί από το 2026.

Και κάτι τελευταίο. Θα ήθελα να ρωτήσω κάτι σχετικά με το πρόγραμμα της βροχής, κύριε Υπουργέ, γιατί ο ΕΓΛΑ αναφέρει από το 2014 ότι επιθυμεί να εφαρμόσει τα προγράμματα της βροχής.
Γιατί μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει τίποτα απολύτως, όταν μάλιστα τα προβλήματα λειψυδρίας κατά τους καλοκαιρινούς μήνες σε ορισμένες περιοχές είναι ιδιαίτερα έντονα;

Και κάτι άλλο, για να κλείσουμε, και ελπίζω να μην μου το πείτε. Ακούω από εδώ και από εκεί ότι σκοπεύετε, κατά τη συνήθη πρακτική της Κυβέρνησής σας, να προβείτε σε απευθείας ανάθεση σε ανάδοχο, επειδή ακριβώς έχουν καταστεί άγονοι και οι δύο διαγωνισμοί. Κοιτάξτε: Μην προχωρήσετε σε αυτό. Δεν πρόκειται για ένα μικρό πρόγραμμα. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα 20 εκατομμυρίων. Σας είπα ποια είναι η ενδεδειγμένη λύση. Κύριε Υπουργέ, οι τεράστιες καθυστερήσεις σάς επισημάνθηκαν νωρίς από τους υπηρεσιακούς παράγοντες, όπως γνωρίζω πολύ καλά. Παρά το γεγονός ότι σας επισημάνθηκαν κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης η διόρθωση των όρων και των τεχνικών προδιαγραφών του διαγωνισμού και του ίδιου του προϋπολογισμού τους, εσείς δεν προχωρήσατε σε αυτό. Θεωρώ ότι αν προβείτε πραγματικά σε απευθείας ανάθεση, μάλλον αυτός ήταν ο αρχικός σας σκοπός, κατά τη συνήθη πρακτική της Κυβέρνησής σας, όπως ήδη σας είπα.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Πλακιωτάκης): Παρακαλώ, κύριε Υπουργέ, έχετε τον λόγο.

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΤΑΜΕΝΙΤΗΣ (Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε. Συνεχίζω, κυρία συνάδελφε. Προφανώς ως νομικός θα ξέρετε ότι δεν μπορεί να παραταθεί μία συγκεκριμένη σύμβαση η οποία είχε παραταθεί ήδη. Ή δεν ξέρετε τον διαγωνισμό ή επιμελώς αποφεύγετε να το αναφέρετε. Μετά τον άγονο διαγωνισμό και πάλι αντιδράσαμε άμεσα με συγκεκριμένα μέτρα και βήματα. Απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού για εκκίνηση διαδικασίας διαπραγμάτευσης μέσω της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων, στην οποία θα κληθούν να καταθέσουν προσφορές οι εταιρείες που εκδήλωσαν ενδιαφέρον μέσω της διαβούλευσης των προηγούμενων δύο διαγωνισμών. Μετά την έγκριση από την ανωτέρω αρχή θα συγκροτηθεί από τον ΕΛΓΑ Επιτροπή Διαπραγμάτευσης, όπως προβλέπεται.

Εδώ οφείλω να αναφέρω και κάτι ακόμα, δηλαδή ότι με τις ενέργειες της Κυβέρνησης υλοποιείται το πρόγραμμα «ΑΙΓΙΣ» από το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας. Στο πλαίσιο του προγράμματος θα εγκατασταθούν επτά μετεωρολογικά ραντάρ, στα οποία θα προστεθούν δύο ραντάρ που θα αποκτήσει ο ΕΛΓΑ μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης. Αυτά θα αποτελούν ένα ενιαίο σύστημα διαχείρισης που θα χρησιμοποιείται στο σύνολό του για προειδοποιήσεις και πρόληψη, οπότε στο εγγύς μέλλον δεν θα υφίσταται η ανάγκη μίσθωσης ραντάρ και ξέρετε πάρα πολύ καλά τι σημαίνει αυτό για τους διαγωνισμούς αυτούς. Δεν συνεχίζω άλλο σ’ αυτό. Αυτό σημαίνει σίγουρα μείωση σε οικονομικό και διοικητικό κόστος για τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα ενός μόνιμου πλέον συστήματος.

Κυρία συνάδελφε, ναι, δεν ξεκίνησε το πρόγραμμα στις 20 Μαρτίου, όπως άλλες χρονιές. Αυτό δεν ήταν στο χέρι μας να το αποφύγουμε. Να είστε σίγουρη και εσείς, αλλά και οι παραγωγοί ότι που μας ακούνε, ότι «τρέχουμε» τις διαδικασίες για να πετύχουμε τη μέγιστη προστασία από το χαλάζι, το οποίο άλλωστε σύμφωνα με τα στατιστικά μετεωρολογικά δεδομένα, γίνεται συχνότερο και εντονότερο και προκαλεί περισσότερες ζημιές μετά τις 20 Μαΐου, όταν είναι και ζημιογόνο αίτιο, γιατί το χαλάζι στο οποίο αναφερθήκατε ήταν σε στάδιο ανθοφορίας που δεν καλύπτεται από τον ΕΛΓΑ.

Παράλληλα, κάνουμε και άλλα πράγματα που ενδιαφέρουν τον παραγωγό και αφορούν τον ΕΛΓΑ. Πρώτον, αναθεωρείται το θεσμικό πλαίσιο ενός άκρως επιτυχημένου μέτρου, του 5 1.1 για επενδύσεις σε επίγεια μέσα προστασίας από χαλάζι, βροχή και παγετό. Θα προβλέπεται επέκταση και σε νέες καλλιέργειες και η νέα πρόσκληση θα δημοσιευτεί ως το καλοκαίρι. Θα μεσολαβήσει προφανώς προδημοσίευση.

Δεύτερον, αναμορφώνεται το γεωργοασφαλιστικό πλαίσιο. Ο ΕΛΓΑ και ο Κανονισμός Ασφάλισης εκσυγχρονίζονται για να συμβαδίζουν με τις νέες κλιματικές συνθήκες και παράλληλα να διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα και τη φερεγγυότητα του οργανισμού, ο οποίος –θυμίζω- τα τελευταία χρόνια καλείται να καταβάλει αποζημιώσεις διπλάσιες των εσόδων του από τις ασφαλιστικές εισφορές. Πάνω από 1,6 δισ. οι αποζημιώσεις κατά τα έτη διακυβέρνησής μας και το 50% να καλύπτεται από τον κρατικό προϋπολογισμό με πρωτοβουλία των κυβερνήσεων Κυριάκου Μητσοτάκη.

Σας θυμίζω ότι εμείς δώσαμε 800 εκατομμύρια στον ΕΛΓΑ και σας θυμίζω ότι η δική μας Κυβέρνηση πληρώνει μία φορά και μάλιστα εντός δώδεκα μηνών από την εκδήλωση της ζημιάς, ενώ η δική σας κυβέρνηση πλήρωνε δεκαοκτώ μήνες σε τρεις δόσεις το 70%, το 20% και το 10%. Οι παραγωγοί ξέρουν και κρίνουν. Τρίτον, στελέχωση του ΕΛΓΑ για πρώτη φορά με εκατόν είκοσι άτομα με συμβάσεις ορισμένου χρόνου 1+1 έτος, πλήρης ψηφιοποίηση των διαδικασιών του εκτιμητικού έργου και αναβάθμιση των συστημάτων του και εκατόν έντεκα προσλήψεις μόνιμου προσωπικού, οι οποίες θα ολοκληρωθούν εντός του ’25. Έτσι, λοιπόν, οι γεωργικές ασφαλίσεις από το ’26 και μετά θα έχουν μια πλήρως νέα εικόνα.

Παγετός του ’25, κάτι που θίξατε σε αρκετά σημεία. Κάναμε αμέσως συντονισμό και άμεσες ενέργειες για τη στήριξη των παραγωγών, που είναι τα κύρια συστατικά του σχεδιασμού που ήδη εφαρμόζαμε. Περιλαμβάνει οριοθέτηση πληγεισών περιοχών, γρήγορες εκτιμήσεις και πρόσληψη εκατόν εβδομήντα ατόμων, εποχικών οκτάμηνης διάρκειας.

Κοιτάξτε: Οι παραγωγοί μάς γνωρίζουν καλά, γνωρίζουν και εμάς, γνωρίζουν και τα πεπραγμένα τα δικά σας. Επομένως, γι’ αυτό ακριβώς μας εμπιστεύονται. Όπως πράξαμε από το 2019 και μετά και στον παγετό του ’21 και στις μεγάλες καταστροφές του ’23 και όποτε χρειάστηκε, αυτή η Κυβέρνηση ήταν παρούσα και ενίσχυσε τους παραγωγούς. Έτσι ακριβώς θα πράξουμε και στο παγετό του ’25 και προφανώς το πρόγραμμα χαλαζιακής προστασίας, το οποίο θα επεκταθεί σε περιοχές και στην Πέλλα και στην Αλμωπία και στην Έδεσσα, που δεν υπήρχε καμία απολύτως προστασία, θα ξεκινήσει και θα επεκταθεί, συμπληρώνοντας το δίχτυ προστασίας που στήνουμε για την πρωτογενή παραγωγή.

Σας ευχαριστώ.

Newsroom Agronewsbomb