Η παραγωγή βαμβακιού στην Ελλάδα για τη σεζόν 2023/24 εκτιμάται σε 970.000 δέματα, μειωμένη κατά 33% σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο, λόγω των σημαντικών βροχοπτώσεων που προκάλεσαν εκτεταμένες πλημμύρες -Daniel και Elias- στην Κεντρική Ελλάδα στις αρχές Σεπτεμβρίου 2023.
Την σεζόν 2024/25, δηλαδή την επερχόμενη, η στρεμματική έκταση βαμβακιού προβλέπεται να κυμανθεί στα 2 εκατ. στρέμματα με βάση την υπόθεση ότι οι αγρότες θα επιλέξουν να σπείρουν λιγότερο βαμβάκι ως απάντηση στις μειωμένες εμπορικές τιμές. Οι αποδόσεις αναμένεται να είναι υψηλότερες. Η παραγωγή προβλέπεται σε 1,1 εκατ. μπάλες. Η Ελλάδα είναι σημαντικός εξαγωγέας βαμβακιού. Η Τουρκία ήταν ο κύριος προορισμός στο ΜΥ 2022/23, αντιπροσωπεύοντας το 48% των συνολικών εξαγωγών, σημειώνει σε έκθεση που δημοσίευσε στις 3 Απριλίου, το υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ, USDA.
Παραγωγή
Η παραγωγή βαμβακιού στην Ελλάδα για το ΜΥ 2023/24 εκτιμάται σε 970.000 δέματα, μειωμένη κατά 33% σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο, λόγω των σημαντικών βροχοπτώσεων που προκάλεσαν εκτεταμένες πλημμύρες στην Κεντρική Ελλάδα στις αρχές Σεπτεμβρίου 2023. Η Θεσσαλία στην Κεντρική Ελλάδα κατέγραψε 900.000 στρέμματα σπαρμένα με βαμβάκι, τα οποία αντιστοιχούν στο 35% της συνολικής ελληνικής έκτασης βαμβακιού. Μετά τις κακοκαιρίες, η μισή από τη σπαρμένη έκταση (περίπου 400.000 στρέμματα) καταστράφηκε ολοσχερώς. Επιπλέον, αναφέρθηκαν προβλήματα ποιότητας (αποχρωματισμός) λόγω της υψηλής υγρασίας κατά τη διάρκεια της συγκομιδής.
Η έκταση του 2024/25 προβλέπεται να μειωθεί περαιτέρω σε περίπου 2.000.000 στρέμματα, με βάση την υπόθεση ότι οι αγρότες θα επιλέξουν να σπείρουν λιγότερο βαμβάκι λόγω της μείωσης των τιμών την περασμένη χρονιά. Οι αποδόσεις αναμένεται να είναι υψηλότερες. Η παραγωγή προβλέπεται σε 1,1 εκατομμύρια δέματα. Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων χορήγησε στους βαμβακοπαραγωγούς δύο ειδικές απαλλαγές για μυκητοκτόνα, τρεις για ακαρεοκτόνα, τρεις για εντομοκτόνα και τέσσερις για ζιζανιοκτόνα για χρήση εντός του Μαρτίου και του Δεκεμβρίου 2023.
Μετά τις μαζικές πλημμύρες του Σεπτεμβρίου 2023 που έπληξαν την Κεντρική Ελλάδα, σχεδόν το 40% των εκκοκκιστών ανέφεραν εκτεταμένες ζημιές στον εξοπλισμό τους. Οι ελληνικές εκκοκκιστικές εταιρείες διαθέτουν υψηλή παραγωγική δυναμικότητα, καθώς οι περισσότερες εκκοκκιστικές μονάδες κατασκευάστηκαν τη δεκαετία του 1990, αλλά η παραγωγή βαμβακιού έχει μειωθεί σημαντικά από τότε. Σχεδόν το 80% είναι ιδιωτικές, ενώ οι υπόλοιπες είναι συνεταιρισμοί, αναφέρει η έκθεση.
Η οικονομική κρίση στην Ελλάδα επηρέασε αρνητικά την αγορά βαμβακιού, δημιουργώντας μεγαλύτερο κίνδυνο και αβεβαιότητα. Χωρίς βοήθεια από τις τράπεζες, πολλοί εκκοκκιστές και συνεταιρισμοί δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά να αποθηκεύσουν τα αποθέματά τους. Τα εκκοκκιστήρια γενικά δεν συνάπτουν συμβόλαια με τους καλλιεργητές αλλά ανταγωνίζονται μεταξύ τους για την αγορά της σοδειάς.
Χρήση
Η αύξηση του ενεργειακού κόστους στην Ελλάδα το 2022 έπληξε σκληρά τη βιομηχανία και τα νοικοκυριά, αλλά ο πληθωρισμός μετριάστηκε το 2023 και αναμένεται να μειωθεί σταδιακά το 2024 και το 2025. Σύμφωνα με την Ελληνική Ένωση Κλωστοϋφαντουργίας, τα έσοδα αυξήθηκαν κατά 15,1% για το 2022, σε αξία 985,3 εκατ. ευρώ, και σταθεροποιήθηκαν προς τα προ της πανδημίας επίπεδα. Σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Ελληνικών Βιομηχανιών, η πανδημία επηρέασε επίσης τον κλάδο της κλωστοϋφαντουργίας. Επιπλέον, η μειωμένη ζήτηση από τους τελικούς καταναλωτές έτοιμων ενδυμάτων-ενδυμάτων στις δυτικές αγορές μείωσε περαιτέρω την χρήση. Οι εξαγωγές βαμβακερών νημάτων το 2023 μειώθηκαν κατά 21,9%, κυρίως λόγω της μειωμένης ζήτησης από τη Γερμανία, την Ελβετία και τη Γαλλία, ενώ οι εισαγωγές μειώθηκαν κατά 5,7% με κύριους προμηθευτές την Τουρκία, τη Βουλγαρία και την Ινδία.
Η χρήση των εγχώριων κλωστηρίων ανέρχεται περίπου στο 10% της παραγωγής εκκοκκισμένου προϊόντος και το υπόλοιπο εξάγεται. Η προσφορά εκκοκκισμένου βαμβακιού είναι κατακερματισμένη. Τα περισσότερα κλωστήρια είναι προσανατολισμένα στις εξαγωγές λόγω της ζήτησης από τις ξένες αγορές. Περίπου το 55% της παραγωγής βαμβακόσπορου προορίζεται για έλαιο ή διατηρείται για σπόρους. Το βαμβακέλαιο χρησιμοποιείται παραδοσιακά σε βιομηχανίες παραγωγής τροφίμων και σνακ ή μετατρέπεται σε βιοντίζελ.
Εμπόριο
Η Ελλάδα είναι σημαντικός εξαγωγέας βαμβακιού, σημειώνει το USDA. Ελλείψει ισχυρής εγχώριας ζήτησης, οι εξαγωγές παραμένουν ο κατεξοχήν δίαυλος για την ελληνική παραγωγή νήματος. Το 2024/25, οι εξαγωγές προβλέπεται να αυξηθούν κατά περίπου 8%. Οι εξαγωγές εκκοκκισμένου βαμβακιού κατά το ΜΥ 2022/23 μειώθηκαν κατά 6,7% λόγω της χαμηλότερης ζήτησης από την Τουρκία, τον κύριο προορισμό του ελληνικού βαμβακιού. Στις 6 Φεβρουαρίου 2023, η επαρχία Gaziantep στη νοτιοανατολική Τουρκία επλήγη από έναν από τους ισχυρότερους σεισμούς του αιώνα. Η επαρχία βρίσκεται στο κέντρο της περιοχής παραγωγής βαμβακερού νήματος και κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων της Τουρκίας. Παρά την τραγωδία, ο κλάδος βρίσκεται ήδη στο δρόμο της ανάκαμψης. Η Τουρκία αντιπροσωπεύει το 48,1% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών, ακολουθούμενη από την Αίγυπτο (20%), το Πακιστάν (14,2%) και την Ινδονησία (5,6%). Γενικά, μόνο μικρές ποσότητες βαμβακιού εισάγονται για ανάμειξη από την ελληνική κλωστική βιομηχανία.
Πολιτική
Το μέλλον του τομέα του βαμβακιού στην Ελλάδα συνδέεται άμεσα με το καθεστώς επιδοτήσεων και την εφαρμογή της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ). Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων υπέβαλε το στρατηγικό σχέδιο της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την υποβολή αίτησης στήριξης στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής 2023-2027. Σύμφωνα με την ΚΑΠ, η κατανομή των άμεσων ενισχύσεων που προορίζονται για τη συνδεδεμένη στήριξη εξαρτάται από τις επιλογές των κρατών μελών. Οι βασικές πτυχές της νέας ΚΓΠ περιλαμβάνουν την εισαγωγή μιας προσέγγισης επικεντρωμένης στα αποτελέσματα και μια αυξημένη περιβαλλοντική εστίαση σε σύγκριση με την προηγούμενη πολιτική. Η ενισχυμένη αιρεσιμότητα συγχωνεύει την πολλαπλή συμμόρφωση με τις απαιτήσεις περιβαλλοντικής πληρωμής (υποχρεωτική).
Επιπλέον, η συμμόρφωση των γεωργών με τα οικολογικά συστήματα που καθορίζονται σε επίπεδο κράτους μέλους είναι προαιρετική. Η ειδική ενίσχυση για το βαμβάκι είναι μια συνδεδεμένη ενίσχυση που χορηγείται ανά στρέμμα επιλέξιμης έκτασης βαμβακιού. Η έκταση είναι επιλέξιμη μόνο εάν βρίσκεται σε ελληνική γεωργική γη που έχει εγκριθεί για την παραγωγή βαμβακιού, έχει σπαρεί με πιστοποιημένες ποικιλίες και έχει συγκομιστεί υπό κανονικές συνθήκες καλλιέργειας, λέει το USDA. Το βαμβάκι θα εξακολουθήσει να λαμβάνει την ειδική στήριξη που θεσπίστηκε σύμφωνα με τη συνθήκη προσχώρησης της Ελλάδας στην ΕΕ του 1979. Η εθνική εγγυημένη έκταση για την ειδική στήριξη για το βαμβάκι είναι 2.500.000 στρέμματα με συνολικό ετήσιο προϋπολογισμό 183,5 εκατ. ευρώ. Οι ειδικοί όροι για να είναι κανείς επιλέξιμος να λάβει αυτή τη συνδεδεμένη στήριξη καθορίζονται ετησίως με απόφαση.
Newsroom Agronewsbomb
