Οι νεαρές ελιές ξεραίνονται πάνω στο κλαδί και μετά πέφτουν. Η πτώση του καρπού οφείλεται στην ξηρασία;
Γενικά, η καλοκαιρινή ξηρασία, από τον Ιούλιο έως τον Σεπτέμβριο, γίνεται η μοναδική αιτία μείωσης της παραγωγικότητας της ελιάς, αλλά αυτό δεν συμβαίνει, δεδομένου ότι πληθώρα παραγόντων, συνδεδεμένων μεταξύ τους, παρεμβαίνουν στη μείωση της φωτοσυνθετικής ικανότητας της ελιάς, άρα της δυνατότητας θρέψης των ελιών, με αποτέλεσμα την πτώση του καρπού, ή τη μείωση της δυνατότητας συσσώρευσης λαδιού στην ελιά, για τους ίδιους λόγους.
Το μεσογειακό περιβάλλον χαρακτηρίζεται από ζεστά, ξηρά καλοκαίρια με υψηλή καθημερινή ακτινοβολία και ζήτηση εξάτμισης και σημαντικά μακροπρόθεσμα ελλείμματα εδάφους. Για να διατηρηθεί μια ισορροπία μεταξύ της προσφοράς και της ζήτησης νερού, η πιο άμεση αντίδραση των φυτών στην υδατική καταπόνηση είναι ο περιορισμός της διαπνοής των φύλλων με το κλείσιμο του στομίου. Ωστόσο, αυτό προκαλεί επίσης περιορισμό της διακυτταρικής συγκέντρωσης CO2, επιβραδύνοντας έτσι τη φωτοσύνθεση.
Ο στοματικός περιορισμός της φωτοσύνθεσης που προκαλείται από το στρες του νερού έχει μελετηθεί εκτενώς και είναι επί του παρόντος αποδεκτός ως ένας σημαντικός περιορισμός στην παραγωγικότητα των φυτών σε ξηρές περιοχές. Υπό σοβαρή καταπόνηση νερού, έχει επίσης αναφερθεί ανεπαρκής ρύθμιση της βιοχημικής ικανότητας αφομοίωσης CO2 με μείωση της μέγιστης ικανότητας καρβοξυλίωσης (V cmax), που δεν συνδέεται με το κλείσιμο του στομάχου.
Όλα αυτά επηρεάζουν και την κατανομή του αζώτου στα φύλλα. Κανονικά το άζωτο κατανέμεται κυρίως στα νεαρά φύλλα στις πιο ηλιόλουστες περιοχές, καθώς έχουν μεγαλύτερη φωτοσυνθετική ικανότητα από τα παλιά φύλλα ή σε σκιασμένες περιοχές. Σε περίπτωση όμως περιορισμών στη φωτοσύνθεση, η κατανομή του αζώτου μπορεί να γίνει λιγότερο προσανατολισμένη, με συνέπεια τη μείωση του δυναμικού της ελιάς.
Το στρες που προκαλείται από έλλειμμα εδάφους νερού και/ή υψηλή έλλειμμα πίεσης υδρατμών (VPD) θα μπορούσε να είναι ένας από τους κύριους παράγοντες που ευθύνονται για τις αποκλίσεις που συνήθως εντοπίζονται από τις θεωρητικές βέλτιστες τιμές κατανομής της φωτοσυνθετικής ικανότητας και του αζώτου των φύλλων στον θόλο ως λειτουργία μεγιστοποίησης της σύλληψης φωτός. Τα στομάχια των φύλλων ελιάς ανταποκρίνονται έντονα στο έλλειμμα νερού του εδάφους και ειδικότερα στην αυξημένη VPD, επομένως, το καλοκαίρι, όταν το VPD είναι υψηλό, εμφανίζεται συνήθως ο στοματικός περιορισμός της φωτοσύνθεσης.
Φτωχή περιεκτικότητα
Η μείωση της φωτοσυνθετικής ικανότητας της ελιάς, άμεσα συνδεδεμένη με την παραγωγικότητα, διότι η δυνατότητα θρέψης των καρπών που αναπτύσσονται και η επακόλουθη συσσώρευση λαδιού εξαρτάται από τη φωτοσύνθεση και επομένως εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και όχι μόνο άμεσα από την έλλειψη νερό.
Η απόδειξη είναι ότι οι ελαιώνες που εκτίθενται σε ηλιακή ακτινοβολία μόνο το πρωί έχουν γενικά μεγαλύτερη φωτοσυνθετική ικανότητα και μεγαλύτερη παραγωγικότητα. Σε αυτά τα ελαιόδεντρα, στην πραγματικότητα, όταν η κορυφή απορρόφησης ακτινοβολίας είναι η υψηλότερη, δηλαδή το πρωί, το έλλειμμα πίεσης υδρατμών (VPD) δεν ήταν αρκετά υψηλό ώστε να προκαλέσει κλείσιμο του στομίου. Εξ ου και η καλή φωτοσυνθετική δραστηριότητα και η ικανότητα θρέψης των φρούτων. Αντίθετα, η μέγιστη απορρόφηση ακτινοβολίας, σε ελαιώνες που εκτίθενται στο φως ειδικά το απόγευμα, συμπίπτει με την ημερήσια αιχμή της VPD, το κλείσιμο του στομίου και την ουσιαστική αναστολή ή μείωση της φωτοσύνθεσης. Αυτό είναι ένα σημαντικό στοιχείο, και για τους σκοπούς της γεωπονικής διαχείρισης των δύο ελαιώνων. Οι όγκοι του νερού άρδευσης και οι τυχόν επεξεργασίες θα πρέπει να λάβουν υπόψη αυτές τις διαφορές, με τον ελαιώνα που ακτινοβολείται το πρωί να έχει γενικά χαμηλότερες ανάγκες.
Υπάρχει μια θετική σχέση μεταξύ της περιεκτικότητας σε άζωτο των φύλλων τόσο με τη φωτοσυνθετική ικανότητα των φύλλων όσο και με την ημερήσια ολοκληρωμένη πυκνότητα κβαντικής ροής, αλλά μόνο την άνοιξη και όχι το καλοκαίρι. Τι σημαίνει αυτό; Ουσιαστικά σημαίνει ότι τα ελλείμματα νερού πηγών, που δεν αντισταθμίζονται επαρκώς με κατάλληλες γεωπονικές τεχνικές, μπορούν να προκαλέσουν μη κατά προτεραιότητα κατανομή αζώτου στα νεαρά φύλλα, με επακόλουθη μείωση της φωτοσυνθετικής ικανότητας το καλοκαίρι . Σε αυτές τις περιπτώσεις, λοιπόν, θα μπορούσε να είναι χρήσιμη η παρέμβαση με μια καλοκαιρινή διαφυλλική θεραπεία με άζωτο, αντισταθμίζοντας την ανισορροπία. Αυτός είναι ο λόγος, μεταξύ άλλων, για την υποτιθέμενη πείνα με άζωτο των νεαρών φύλλων ελιάς κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, με γενικό αποχρωματισμό: έλαβαν λιγότερο άζωτο από ό,τι χρειαζόταν την άνοιξη.
Η σχέση μεταξύ της φωτοσυνθετικής ικανότητας και της ανταλλαγής αερίων είναι καμπυλόγραμμη. Η θερμοκρασία των φύλλων επηρεάζει επίσης την ανταλλαγή αερίων με βέλτιστη θερμοκρασία 29 βαθμών. Οι κορυφές της θερμοκρασίας εμφανίζονται συνήθως τις κεντρικές ώρες της ημέρας, συνήθως το απόγευμα. Ως εκ τούτου, τα ελαιόδεντρα με έκθεση σε μέγιστη ακτινοβολία φωτός το απόγευμα, ακόμη και με την παρουσία εύλογης στάθμης νερού, θα μπορούσαν να υποφέρουν από βιοχημικό περιορισμό στη φωτοσυνθετική δραστηριότητα, ειδικά τις πιο ζεστές εβδομάδες. Συνιστάται λοιπόν η υιοθέτηση γεωπονικών στρατηγικών ώστε οι θερμοκρασίες αιχμής να είναι όσο το δυνατόν πιο σύντομες, μειώνοντας έτσι τους χρόνους κλεισίματος των στομικών. Επομένως, η υπερβολική άρδευση για την αύξηση της εξατμισοδιαπνοής ή η χρήση ανακλαστικών σκονών θα μπορούσε να είναι χρήσιμη για το σκοπό αυτό. Ομοίως, επαρκές κλάδεμα που μπορεί να προωθήσει μεγαλύτερη σκίαση.
Ο περιορισμός της φωτοσυνθετικής ικανότητας της ελιάς είναι επομένως συνάρτηση μιας πληθώρας παραγόντων που κατά καιρούς θα έχουν προτεραιότητα στη διαχείριση των φυσιολογικών περιορισμών.
Βιβλιογραφία
DIAZ‐ESPEJO, ANTONIO, Emilio Nicolas και Jose Enrique Fernandez. “Εποχική εξέλιξη των περιορισμών διάχυσης και της φωτοσυνθετικής ικανότητας σε ελιές υπό ξηρασία.” Plant, Cell & Environment 30.8 (2007): 922-933.
από το RT
Πηγή: teatronaturale.it
