Εφόσον δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί, δεν μπορεί να αξιοποιηθεί για τους ελέγχους.
Αναλυτικά η συζήτηση από τα επίσημα πρακτικά της βουλής:
Συνεχίζουμε τώρα με την ενδέκατη, τη με αριθμό 1136/17-6-2024 επίκαιρη ερώτηση δεύτερου κύκλου της Βουλευτού Αιτωλοακαρνανίας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας «ΠΑΣΟΚ- Κίνημα Αλλαγής» κ. Χριστίνας Σταρακά, προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με θέμα: «Αξιοποίηση Κτηματολογίου για τον έλεγχο των εκτάσεων».
Η κυρία Σταρακά έχει τον λόγο.
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΣΤΑΡΑΚΑ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κύριε Υφυπουργέ, αρχές του μήνα είδαμε ένα δημοσίευμα το οποίο και θα σας το καταθέσω στα Πρακτικά για το πολύπαθο ζήτημα της δήλωσης εκτάσεων στο ΟΣΔΕ, με στόχο τη νόμιμη διάθεση και τη λήψη επιδοτήσεων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Συγκεκριμένα το δημοσίευμα λέει, επώνυμη καταγγελία: «Χανιώτης είδε τα αγροτεμάχιά του να δηλώνονται στον ΟΠΕΚΕΠΕ από άλλους, ακόμη και από νεκρούς». Θα σας το καταθέσω. Ακόμη, μια φορά, λοιπόν, που εκτίθεται ο ΟΠΕΚΕΠΕ.
Ήδη από το 2019 εκτέθηκε ανεπανόρθωτα με το ζήτημα της παράνομης δήλωσης των εκτάσεων και ειδικά εκείνων των περιπτώσεων των απομακρυσμένων περιοχών, σε σχέση με την έδρα εκμετάλλευσης των δικαιούχων, με πρωταθλήτρια βέβαια περιοχή την Κρήτη, που είναι όλως τυχαίως η περιοχή που εκλέγεται ο απερχόμενος Υπουργός κ. Αυγενάκης, όπου χιλιάδες –στην κυριολεξία- δικαιούχοι του νησιού να μην έχουν αφήσει αδήλωτη βραχονησίδα του Αιγαίου και βουνό της Θράκης και της Μακεδονίας.
Το φαινόμενο αυτό αποτελεί τον πρωταρχικό λόγο που εκτέθηκε ανεπανόρθωτα η αξιοπιστία της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και του ΟΠΕΚΕΠΕ να καταβάλλει σύννομα τις ενισχύσεις, απογοητεύοντας τους πραγματικούς γεωργούς που μοχθούν καθημερινά και βλέπουν κυριολεκτικά εκατομμύρια ετησίως να λαμβάνονται από επιτήδειους από μη δικαιούχους πραγματικά.
Τον Ιούνιο του 2022, όπου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήρθε στη χώρα για τον καθιερωμένο έλεγχο, τι διαπίστωσε; Διαπίστωσε όλα αυτά τα προβλήματα, κατέγραψε το πρόβλημα και πρότεινε λύση, αλλά δύο χρόνια μετά καμία μα καμία ενέργεια δεν έγινε από το Υπουργείο και τον ΟΠΕΚΕΠΕ προς διόρθωση αυτού του φαινομένου, μένοντας πάντα στην ίδια αναποτελεσματική αλλά και χρονοβόρα διαδικασία των ελέγχων.
Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν η επιβολή καταλογισμού 288 εκατομμυρίων ευρώ πρόστιμα από την Ευρωπαϊκή Ένωση με μεγάλο κομμάτι να αφορά τα έτη 2020-2022. Το να τεθεί η διαπίστευση, επίσης, του Οργανισμού σε αναστολή με ορατό τον κίνδυνο αναστολής πληρωμών περίπου 3 δισεκατομμυρίων ετησίως. Επίσης, η απόμπευση των αρμοδίων υπηρεσιών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, αλλά και του ΟΠΕΚΕΠΕ και κάθε λογής ελεγκτικές και διωκτικές αρχές να ασχολούνται καθημερινά με το παραπάνω φαινόμενο όπως η ΣΔΟΕ, η Οικονομική Αστυνομία, η Εθνική Αρχή Διαφάνειας, τα Πταισματοδικεία, τα Ειρηνοδικεία, αλλά και η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία.
Όλα τα παραπάνω φαίνεται ότι δεν είναι αρκετά στην Κυβέρνηση και προτιμά να θέσει σε άμεσο κίνδυνο τις αγροτικές ενισχύσεις των Ελλήνων αγροτών από το επόμενο κιόλας έτος. Μια από τις ελάχιστες παρήγορες εξελίξεις είναι η αυξανόμενη ταχύτητα ολοκλήρωσης της κτηματογράφησης της χώρας με τις περιοχές είτε να ολοκληρώνουν είτε να αλλάζουν φάση κτηματογράφησης.
Εφόσον για άλλες περιπτώσεις γίνεται χρήση διασυνδέσεων με δεδομένα άλλων αρχών όπως είναι η ΑΑΔΕ, τα ληξιαρχεία κλπ., δεν αντιλαμβανόμαστε το λόγο για τον οποίο δεν εισάγεται μια αντίστοιχη διαδικασία οριζόντια με τα ψηφιακά δεδομένα του Κτηματολογίου. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήταν σαφής: δεν αρκεί ο έλεγχος με αλφαβητικά και αριθμητικά στοιχεία, απαιτείται ο έλεγχος με γεωγραφικά στοιχεία, δηλαδή με το Κτηματολόγιο.
Συνεπώς, αντί η Κυβέρνηση να εισάγει άμεσα τα στοιχεία του Κτηματολογίου στις διαδικασίες, κάτι που πλέον είναι τεχνολογικά απόλυτα εφικτό, τα αφήνει ως έχουν, ρισκάροντας το σύνολο των ενισχύσεων στους Έλληνες γεωργούς, μιας και η επαναλαμβανόμενη μη συμμόρφωση της χώρας μας οδηγεί σε αναστολή πληρωμών.
Ζητάμε, λοιπόν, άμεση συμμόρφωση με την κοινοτική νομοθεσία και τις παρατηρήσεις των ελεγκτικών οργάνων, άμεση κρίση διασύνδεσης των στοιχείων του ΟΣΔΕ με εκείνα του Κτηματολογίου, καθώς επίσης και τη διαφύλαξη των όσων απέμειναν και τη διασφάλιση των μελλοντικών ενισχύσεων στους αγρότες με τρόπο δίκαιο, διαφανή και αδιαμφισβήτητο.
Περιμένουμε, κύριε Υφυπουργέ, να μας απαντήσετε αν έχει γίνει κάποια πρόοδος εδώ και δύο χρόνια ως προς αυτά τα ζητήματα που σας προανέφερα.
Ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Πλακιωτάκης): Ευχαριστούμε την κυρία Σταρακά.
Τον λόγο έχει ο Υφυπουργός κύριος Σταμενίτης.
ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΤΑΜΕΝΙΤΗΣ (Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε. Κυρία συνάδελφε, σκοπός του Οργανισμού πληρωμών είναι η δίκαιη κατανομή των ενισχύσεων και παράλληλα η διασφάλιση των πόρων των ενωσιακών ταμείων. Στο πλαίσιο αυτό, διερευνώνται έλεγχοι σε διάφορα επίπεδα επιλεξιμότητας, νόμιμης κατοχής και χρήσης γης.
Σε ό,τι αφορά το θέμα της νόμιμης κατοχής και χρήσης της δηλωθείσας έκτασης προβλέπεται σαφώς και μάλιστα στο άρθρο 3 του εγγράφου καθοδήγηση της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δηλαδή της DG Agri, ότι κάθε κράτος-μέλος σχεδιάζει το δικό του σύστημα ελέγχου, υπό την προϋπόθεση ότι οι εν λόγω έλεγχοι προλαμβάνουν και αντιμετωπίζουν τυχούσες παρατυπίες.
Στο πλαίσιο αυτό, η χώρα μας απαιτεί την υποβολή παραστατικών νόμιμης κατοχής αγροτεμαχίων κατά την υποβολή της αίτησης και ο παραγωγός υποχρεούται να μπορεί να αποδείξει ανά πάσα στιγμή τη νόμιμη κατοχή και χρήση αγροτεμαχίου, για να δικαιούται και να λαμβάνει ενισχύσεις.
Παράλληλα, ο ΟΠΕΚΕΠΕ λαμβάνει υπ’ όψιν και αξιοποιεί όλα τα διαθέσιμα στοιχεία και τα στοιχεία του κράτους και τα αρχεία, πραγματοποιώντας διαρθρωτικούς ελέγχους και ενσωματώνοντας στο σύστημα αναγνώρισης αγροτεμαχίων.
Ενδεικτικά αναφέρω ΑΑΔΕ, ΑΤΑΚ και ιδιόκτητα ακίνητα, δασικοί χάρτες, απαλλοτριώσεις, αναδασώσεις, αναδασμοί, εποικιστικό αρχείο, κτηματολόγιο στις εκτάσεις του δημοσίου. Γιατί μόνο στις εκτάσεις του Δημοσίου; Διότι, όπως φαντάζομαι γνωρίζετε, το Κτηματολόγιο είναι ακόμα σε εξέλιξη. Ως τώρα το μεγαλύτερο ποσοστό ολοκλήρωσης αφορά αστικές περιοχές και προοδευτικά ολοκληρώνεται και για τις αγροτικές περιοχές. Δεδομένου ότι δεν έχει ακόμη οριστική μορφή, η πληροφορία που μπορεί να παρέχει δεν είναι ακόμη αξιοποιήσιμη. Αντίθετα, η χρήση της θα μπορούσε να προκαλέσει περαιτέρω προβλήματα και αδικίες. Όταν οριστικοποιηθεί, ο ΟΠΕΚΕΠΕ –που έτσι κι αλλιώς έχει την απαραίτητη τεχνογνωσία και υποδομή- θα το αξιοποιήσει πλήρως.
Ωστόσο, για να μη μένουν λανθασμένες εντυπώσεις, τονίζεται ότι το σύστημα αναγνώρισης αγροτεμαχίων LPIS του ΟΠΕΚΕΠΕ ήδη από το 2009 παρέχει, μεταξύ άλλων, όλες τις γεωχωρικές πληροφορίες που αφορούν στις εκτάσεις και στα αγροτεμάχια που δηλώνονται στις αιτήσεις πληρωμής. Το LPIS της χώρας μας είναι εγκεκριμένο και πιστοποιημένο, υποστηρίζει πλήρως τις πληρωμές και διασφαλίζει την αρτιότητα τους. Οι εν λόγω γεωχωρικές πληροφορίες χρησιμοποιούνται εκτός των άλλων και για την απόδειξη της κατοχής αγροτεμαχίων σε περιπτώσεις όπως επικαλύψεις αγροτεμαχίων και καταγγελίες.
Απ’ όλα τα παραπάνω προκύπτει ότι το σύστημα ελέγχων της χώρας μας σε ό,τι αφορά τη νόμιμη κατοχή και χρήση αγροτεμαχίων είναι από τα πιο αξιόπιστα και ολοκληρωμένα μεταξύ των κρατών μελών και αντιμετωπίζει με μεγάλη αποτελεσματικότητα τυχούσες μεμονωμένες προσπάθειες εξαπάτησης από πλευράς παραγωγών, που δυστυχώς δεν μπορούν με οποιοδήποτε σύστημα να εξαλειφθούν πλήρως. Πέραν αυτού, εννοείται ότι επικαιροποιείται και βελτιώνεται συνεχώς με την ενσωμάτωση προοδευτικά όλων των στοιχείων και εργαλείων που είναι κάθε φορά διαθέσιμα.
Στη δευτερολογία μου θα αναφερθώ στα υπόλοιπα της ερώτησής σας.
Ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Πλακιωτάκης): Κι εμείς ευχαριστούμε τον κύριο Υπουργό.
Κυρία Σταρακά, έχετε τον λόγο για τη δευτερολογία σας.
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΣΤΑΡΑΚΑ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε. Κύριε Υφυπουργέ, πραγματικά με εκπλήξατε. Στην ουσία, μας είπατε ένα ευχολόγιο αυτή τη στιγμή και τόσο ωραία λόγια ακούσαμε, που όλα αυτά που μας είπατε οδήγησαν και στην επιτήρηση. Με συγχωρείτε, αλλά με την απάντησή σας είναι σαν να κλείνετε το μάτι στους καταπατητές, τους οποίους σας καταγγείλαμε και σας αναφέραμε.
Προς ενημέρωσή σας, θα καταθέσω μαζί με το δημοσίευμα –γιατί στην ουσία δεν μου απαντήσατε σε αυτό το θέμα που συγκεκριμένα έθεσα- και εικόνες από την πορεία της κτηματογράφησης της χώρας μέσα από το «gov.gr», όπου φαίνεται ότι η συντριπτική πλειοψηφία είτε ολοκληρώθηκε είτε είναι σε ανάρτηση, δηλαδή ένα στάδιο πριν γίνει η λειτουργία και φαίνεται πάρα πολύ καθαρά από τις συγκεκριμένες εικόνες.
Πριν ενάμιση μήνα τέθηκε σε λειτουργία ο νέος χάρτης του Κτηματολογίου, όπου φαίνεται για κάθε ακίνητο η φάση κτηματογράφησής του μαζί με πολλές ακόμα πληροφορίες. Συνεπώς, δεν αποτελεί καμία δικαιολογία η μη ολοκλήρωση της κτηματογράφησης της χώρας. Είναι εμφανές το πόσο έχει προχωρήσει. Σε κάθε περίπτωση, μπορούν άμεσα και με ασφάλεια να λαμβάνονται οι σχετικές πληροφορίες ακόμη και ως ενδείξεις για τις περιοχές προανάρτησης ή ανάρτησης, με σκοπό να οδηγηθούν σε περαιτέρω έλεγχο.
Και ερωτώ: Τι σας εμποδίζει λοιπόν να κάνετε χρήση των κτηματολογικών υπηρεσιών για τον έλεγχο των εκτάσεων; Είμαστε πάρα πολύ συγκεκριμένοι σε αυτό που ρωτάμε. Εφόσον αυτό εφαρμοστεί, θα αποτελέσει και παράδειγμα προς τους απανταχού επίδοξους και επιτήδειους μη πραγματικά δικαιούχους, με αποτέλεσμα το πρόβλημα να λυθεί οριστικά και να μην χάνουν ενισχύσεις οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι, που κυριολεκτικά μοχθούν καθημερινά για να εξασφαλίσουν, αν μη τι άλλο, τη διατροφική μας επάρκεια.
Εν έτει 2024, κύριε Υφυπουργέ, είναι ανεπίτρεπτο να δημοσιεύονται ακόμα περιστατικά και περιπτώσεις καταπάτησης εκτάσεων ιδιωτών και δημοσίων, με σκοπό την παράνομη καταβολή ενισχύσεων. Οι κοινοτικοί κανονισμοί υποδεικνύουν την αξιοποίηση, χρήση και εκμετάλλευση όλων των δεδομένων των εθνικών αρχών προς διαφύλαξη των οικονομικών συμφερόντων της ένωσης και για την πρόληψη της απάτης.
Εδώ η χρήση του Κτηματολογίου θα υπηρετήσει τη σωστή διαχείριση των ενισχύσεων και τη βελτίωση της αξιοπιστίας του ΟΠΕΚΕΠΕ, που βρίσκεται ήδη σε αυστηρή επιτήρηση. Θα είναι η αρχή, κύριε Υφυπουργέ, μιας νέας πολιτικής που μπορεί να μας αποδείξει ότι τόσο το Υπουργείο όσο και ο ΟΠΕΚΕΠΕ αρχίζουν να μεταμελούν τουλάχιστον για τις αμαρτίες του παρελθόντος και νοιάζονται για τα πραγματικά προβλήματα.
Ελπίζω να μην χρειαστεί να επανέλθω με δεύτερη επίκαιρη γι’ αυτό το συγκεκριμένο ζήτημα και εύχομαι να λυθεί άμεσα.
Επίσης, θα ήθελα να με πληροφορήσετε εάν θα ολοκληρωθούν οι υπόλοιπες πληρωμές στις 30 Ιουνίου, όπως είπατε ότι είναι η deadline, και αν θα δώσετε στη δημοσιότητα –που με προηγούμενο ερώτημά μου έχω καταθέσει- τι πληρώθηκε, σε ποιους πληρώθηκε και τι δεν πληρώθηκε.
Σας ευχαριστώ πολύ.
(Στο σημείο αυτό η Βουλευτής κ. Χριστίνα Σταρακά καταθέτει για τα Πρακτικά τα προαναφερθέντα έγγραφα, τα οποία βρίσκονται στο Αρχείο του Τμήματος Γραμματείας της Διεύθυνσης Στενογραφίας και Πρακτικών της Βουλής)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Πλακιωτάκης): Κι εμείς ευχαριστούμε.
Παρακαλώ, κύριε Υπουργέ, έχετε τον λόγο.
ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΤΑΜΕΝΙΤΗΣ (Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Επαναλαμβάνω ότι σας απάντησα συγκεκριμένα και με συγκεκριμένα επιχειρήματα, όσον αφορά το θέμα του Κτηματολογίου.
Κι εσείς επιβεβαιώνετε ότι η ανάρτηση δεν είναι οριστικοποίηση. Άρα λοιπόν δεν μπορεί να χρησιμοποιείται κάτι που είναι αναρτημένο και δεν έχει οριστικοποιηθεί. Και στην περιοχή τη δική σας υπάρχουν πάρα πολλές εκκρεμότητες με τον όρο «αγνώστου ιδιοκτήτη». Φανταστείτε για έναν παραγωγό, ο οποίος είναι ιδιοκτήτης ενός αγροτεμαχίου, το Κτηματολόγιο –για τον οποιονδήποτε λόγο- να έχει χαρακτηρίσει το αγροτεμάχιο «αγνώστου ιδιοκτήτη». Θα είχε μπει σε πάρα πολλές περιπέτειες. Όμως οι παραγωγοί δεν χάνουν τα χρήματα και οι έλεγχοι γίνονται συγκεκριμένα και αυτό το έχει αποδεχθεί και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Τώρα, αναφορικά με τους ισχυρισμούς περί μη συμμόρφωσης με τις παρατηρήσεις της Επιτροπής που αφορούν τους ελέγχους της νόμιμης διάθεσης χρήσης αγροτεμαχίων και περί επιτήρησης του ΟΠΕΚΕΠΕ, η χώρα μας βρίσκεται σε διαδικασία διαλόγου και προδικασίας με την Επιτροπή με ανταλλαγή επιχειρημάτων, τα οποία μάλιστα είναι ισχυρά από την πλευρά της χώρας μας και αντλούνται από τη νομολογία του δικαστηρίου.
Δεδομένου ότι η διαδικασία είναι σε εξέλιξη, θα μου επιτρέψετε να μην επεκταθώ περαιτέρω στην επιχειρηματολογία που υιοθετεί η χώρα μας. Θα περιοριστώ στο να αναφέρω ότι από κανένα σημείο της ενωσιακής νομοθεσίας δεν προκύπτει η υποχρέωση διενέργειας διασταυρωτικών γεωχωρικών ελέγχων από κράτος μέλος για τη διαπίστευση της νόμιμης κατοχής και χρήσης.
Όσο δε για την περιβόητη επιτήρηση του Οργανισμού, διευκρινίζω και σε εσάς ότι η Επιτροπή διατύπωσε κάποιες παρατηρήσεις στο πλαίσιο ερευνών που αφορούν δομικά και λειτουργικά στοιχεία του Οργανισμού –όπως, παραδείγματος χάρη, η αριθμητική ανεπάρκεια του προσωπικού- και πρότεινε, προκειμένου να έχουμε καλύτερα και γρηγορότερα αποτελέσματα και βελτίωση των όποιων αδυναμιών, να εφαρμόσουμε ένα σχέδιο δράσης, ένα action plan, το οποίο θα σχεδιάσει το Υπουργείο και θα εφαρμόσει ο ΟΠΕΚΕΠΕ για διάστημα 12 μηνών υπό την επίβλεψη του Υπουργείου.
Το Υπουργείο έτσι κι αλλιώς είναι θεσμικά η αρχή διαπίστευσης του ΟΠΕΚΕΠΕ, δηλαδή ο θεσμικά αρμόδιος φορέας για τον έλεγχο και παρακολούθηση του οργανισμού πληρωμών. Καλείται να παρακολουθεί, στο πλαίσιο του ρόλου του, την εφαρμογή του σχεδίου δράσης, όπως δηλαδή κάνει και οφείλει να κάνει πάντα. Σχέδια δράσης έχουν εφαρμοστεί και στο παρελθόν και εφαρμόζονται και από άλλα κράτη μέλη. Γιατί στην πράξη ένα σχέδιο δράσης δεν είναι παρά ένα εργαλείο βελτίωσης και ενίσχυσης του οργανισμού πληρωμών προς όφελος του ίδιου του οργανισμού και των παραγωγών, κάτι που έτσι κι αλλιώς αποτελεί συνεχή και αδιάλειπτο στόχο του Υπουργείου, της Κυβέρνησης.
Στο μεταξύ, οι πληρωμές συνεχίζονται κανονικά. Η Επιτροπή πρότεινε για εκκαθάριση τους λογαριασμούς του οικονομικού έτους 2023, δηλαδή αποδέχτηκε την πληρότητα και την ακρίβεια των λογαριασμών και την ορθή διαχείριση από τον ΟΠΕΚΕΠΕ των πόρων των ευρωπαϊκών γεωργικών ταμείων και έτσι μέχρι το τέλος του τρέχοντος μήνα θα γίνει η εξόφληση των ενισχύσεων του 2023, όπως θεσμικά προβλέπεται.
Η Ελλάδα έχει ένα αξιόπιστο, λειτουργικό, διαφανές σύστημα πληρωμών και εγγυόμαστε ως Κυβέρνηση ότι οι ενισχύσεις των παραγωγών δεν κινδυνεύουν και δεν θα κινδυνεύσουν.
Σας ευχαριστώ πολύ.
Newsroom Agronewsbomb
