Πώς θα αποφασίσουμε για την κατάλληλη φυλή προβάτου ή αίγας που θα επιλέξουμε για την εκτροφή μας;
Η απάντηση είναι απλή. Σκέψου σαν οικονομολόγος! Τι θα έκανε επομένως ένας οικονομολόγος για να απαντήσει στο ερώτημα; Πολύ απλά, μία ανάλυση ‘κόστους – οφέλους’, ή με πιο απλά λόγια, θα υπολόγιζε τι του κοστίζει η εκτροφή μίας φυλής και το όφελος θα μπορούσε να περιμένει από την εκτροφή της. Σε κάθε περίπτωση οι απαντήσεις για το τι μου κοστίζει και τι λαμβάνω, θα πρέπει να δίνονται από ειδικούς, καθώς για παράδειγμα το κόστος διατροφής της κάθε φυλής προκύπτει από το απαραίτητο σιτηρέσιο που χρειάζεται, κι αυτό καταρτίζεται από εξειδικευμένους διατροφολόγους. Παράλληλα η κάθε χώρα έχει διαφορετικό τρόπο τιμολόγησης του γάλακτος, και κατά συνέπεια το εισόδημα από την πώληση του γάλακτος διαφοροποιείται. Για να γίνει κατανοητή η ανάλυση, θα αναφερθώ στο παράδειγμα της Μούρθια. Όλα τα χρόνια που συνεργάζομαι με κτηνοτρόφους της Μούρθια αναρωτιόμουν γιατί κάποιος να επιλέξει μία φυλή με χαμηλότερες αποδόσεις (Μέση γαλακτοπαραγωγή καλών εκτροφών 800 κιλά/ζώο/έτος), όταν έχει την δυνατότητα να πάρει 200 ή και 300 κιλά περισσότερα από μία άλλη φυλή όπως την Ζάνεν. Η ολοκληρωμένη απάντηση που έλαβα ήταν η ακόλουθη:
Στην Ισπανία αυτή τη στιγμή το γάλα πληρώνεται σε συνάρτηση με την ποιότητα του. Ο υπολογισμός της τιμής γίνεται ως ακολούθως: (Λίπος + Πρωτεΐνη) * 12%. Με βάση τα δεδομένα των Ισπανικών εκτροφών, οι αίγες φυλής Μούρθια έχουν κατά μέσο όρο άθροισμα 10% Λίπος και Πρωτεΐνη. Αυτό σημαίνει ότι λαμβάνουν 1,20 € για κάθε κιλό γάλα που παραδίδουν. Αξίζει να αναφερθεί ότι η τιμή έχει φτάσει τον χειμώνα του 2022-2023 στο 1,26 με 10,5% μέσο λίπος και πρωτεΐνη. Το ετήσιο εισόδημα επομένως ανά ζώο ανά έτος προκύπτει ως εξής, 800 * 1,20€ = 960€. Δηλαδή λαμβάνει συνολικά από την πώληση του γάλακτος 960€ ανά παραγωγικό ζώο, ανά έτος.
Από την άλλη πλευρά, μία Ζάνεν με 1.100 κιλά ετησίως και 7% μέσο άθροισμα λίπους και πρωτεΐνης θα λάβει συνολικά 1.100 * (7 * 12%) = 924€. Επομένως ένας Ισπανός παραγωγός με Ζάνεν θα λάβει 36€ χαμηλότερο εισόδημα από το γάλα, ακόμη και με 300 κιλά υψηλότερη απόδοση.
Ας δούμε το κόστος διατροφής τους. Ένα παραγωγικό ζώο με 9 μήνες γαλακτοπαραγωγική περίοδο και τρεις μήνες ξηρά περίοδο, στην περίπτωση της φυλής Μούρθια θα χρειαστεί 380 kg πλήρες φύραμα γαλακτοπαραγωγής, 270 kg τριφύλλι, 70 kg φύραμα ξηράς περιόδου και 180 kg άχυρο. Αντίθετα μία αίγα της φυλής Ζάνεν θα χρειαστεί 594 kg πλήρες φύραμα γαλακτοπαραγωγής, 320 kg τριφύλλι, 90 kg φύραμα ξηράς περιόδου και 250 kg άχυρο. Τα στοιχεία έχουν συλλεχθεί από διατροφολόγους εξειδικευμένους στην κάθε φυλή. Με βάση τις τρέχουσες τιμές (0,5€/kg γαλακτοπαραγωγή, 0,25€/kg τριφύλλι, 0,4€/kg ξηράς περιόδου, 0,1€/kg άχυρο). Κάνοντας τους υπολογισμούς το ετήσιο κόστος διατροφής για τις αίγες φυλής Ζάνεν είναι κατά 130€ υψηλότερο.
Συνοψίζοντας για τα Ισπανικά δεδομένα, σε ότι αφορά το εισόδημα από το γάλα και το κόστος διατροφής, μία αίγα φυλής Μούρθια έχει την δυνατότητα να κερδίζει 166€ ανά έτος, περισσότερα από μία αίγα φυλής Ζάνεν. Οι αποδόσεις επομένως δεν μπορεί να είναι ο μοναδικός παράγοντας που να μας απασχολεί.
Στην συνάρτηση μπορούμε να βάλουμε επίσης την ανθεκτικότητα κάθε φυλής στην μαστίτιδα, την περίοδο γονιμότητας (Επίσημη Ευρωπαϊκή μελέτη ορίζει πρωταθλήτρια την αίγα φυλής Μούρθια με σχεδόν 10 μήνες σε οίστρο) και την μακροζωία, δηλαδή το χαμηλό ποσοστό αντικατάστασης.
Τέλος αξίζει να αναφερθεί ότι οι αίγες φυλής Μούρθια αρμέγονται Μία φορά την ημέρα, από το 95% των εκτροφών, με αποτέλεσμα να έχουν χαμηλότερο κόστος παραγωγής (εργατικό, ενεργειακό κτλ. ) και δυνατότητα δημιουργίας παράλληλων εξω-κτηνοτροφικών εισοδημάτων για τον κτηνοτρόφο.
Έτσι σκέφτεται επομένως ένας Ισπανός κτηνοτρόφος, χρησιμοποιώντας του Βασικούς Δείκτες Αποδοτικότητας (KPIs – Key Performance Indicators).
Αντίστοιχα και εμείς, οφείλουμε να λάβουμε υπόψη μας, με βάση τα ελληνικά οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά δεδομένα, τους ακόλουθους Βασικούς Δείκτες Αποδοτικότητας, ώστε να παίρνουμε κάθε φορά την σωστότερη απόφαση για την εκτροφή μας.
Βασικοί Δείκτες Αποδοτικότητας Γαλακτοπαραγωγού Αιγοπροβατοτροφίας:
Γαλακτοπαραγωγή
Ποιότητα Γάλακτος
Δείκτης Μετατρεψιμότητας τροφής σε γάλα
Αποδοτικότητα Αναπαραγωγής
Κερδοφορίας έναντι Κόστους Διατροφής
Ανθεκτικότητα σε ασθένειες
Μακροζωία
Και θα προσθέσω κι εγώ την κοινωνική ευημερία, που σχετίζεται με τις ώρες εργασίας, την επίδραση στην τοπική οικονομία και κοινωνία και τις συνολική ικανοποίηση από την άσκηση του κτηνοτροφικού επαγγέλματος.
Του Νίκου Κολτσίδα, General Manager στην Φάρμα Ελλάς
Ο Νίκος Κολτσίδας είναι προβατοτρόφος, απόφοιτος της εφαρμοσμένης πληροφορικής με μεταπτυχιακό στα έξυπνα συστήματα, συνιδρυτής της ομάδας παραγωγών Proud Farm και του Μεσογειακού Κέντρου Ικανοτήτων Αγροδιατροφής. Εδώ και 17 χρόνια επιλέγει και προμηθεύει αιγοπρόβατα υψηλής γενετικής αξίας από Ισπανία και Ολλανδία και έχει βραβευτεί με το Αριστείο εταιρικής Υπευθυνότητας και το πρώτο βραβείο στα Ventura Impact Awards.
Newsroom Agronewsbomb
