Η απαγόρευση των εξαγωγών ρυζιού από την Ινδία έχει κάνει την παγκόσμια αγορά να προετοιμάζεται για παρόμοιες ενέργειες από αντίπαλους προμηθευτές, για να αποφύγουν πιθανές εγχώριες ελλείψεις, καθώς προσπαθούν να καλύψουν το κενό των 10 εκατομμυρίων μετρικών τόνων που άφησε το Νέο Δελχί, υποδαυλίζοντας τις ανησυχίες για τον ήδη υψηλό παγκόσμιο πληθωρισμό τροφίμων.
Οι τελευταίοι περιορισμοί της Ινδίας είναι σχεδόν πανομοιότυποι με εκείνους που επέβαλε το 2007 και το 2008, λένε οι αναλυτές. Τότε προκλήθηκε ένα φαινόμενο ντόμινο, καθώς πολλές άλλες χώρες αναγκάστηκαν να περιορίσουν τις εξαγωγές για να προστατεύσουν την εγχώρια κατανάλωση.
Αυτή τη φορά ο αντίκτυπος στις προμήθειες και τις τιμές θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερος, καθώς η Ινδία αντιπροσωπεύει πλέον περισσότερο από το 40% του παγκόσμιου εμπορίου ρυζιού σε σύγκριση με το 22% περίπου πριν από 15 χρόνια, αυξάνοντας την πίεση σε χώρες που εξάγουν ρύζι, όπως η Ταϊλάνδη και το Βιετνάμ, να ακολουθήσουν το παράδειγμά της.
«Η Ινδία είναι τώρα πολύ πιο σημαντική για το εμπόριο ρυζιού από ό,τι ήταν το 2007 και το 2008. Η απαγόρευση τότε ανάγκασε άλλους εξαγωγείς να εφαρμόσουν παρόμοιους περιορισμούς», δήλωσε έμπορος σιτηρών.
Οι τιμές του προϊόντος, που καταναλώνεται περισσότερο στον κόσμο, έφθασαν πολύ γρήγορα σε υψηλά 15 ετών, αφού η Ινδία απαγόρευσε τον περασμένο μήνα ορισμένες εξαγωγές του δημητριακού αυτού, προκειμένου να περιορίσει την άνοδο των τιμών. Το Νέο Δελχί είχε ήδη περιορίσει τις προμήθειες σπαστού ρυζιού χαμηλότερης ποιότητας το 2022.
Οι περιορισμένες προμήθειες ενέχουν τον κίνδυνο περαιτέρω αύξησης της τιμής του ρυζιού και του παγκόσμιου πληθωρισμού τροφίμων, πλήττοντας τους φτωχούς καταναλωτές στην Ασία και την Αφρική, δήλωσαν αναλυτές και traders. Οι εισαγωγείς τροφίμων έχουν ήδη να αντιμετωπίσουν τις περιορισμένες προμήθειες που προκαλούνται από τις ακανόνιστες καιρικές συνθήκες και τις διαταραχές στις μεταφορές μέσω της Μαύρης Θάλασσας.
«Η Ταϊλάνδη, το Βιετνάμ και άλλες εξαγωγικές χώρες είναι έτοιμες να εντείνουν το παιχνίδι τους, σε μια προσπάθεια να γεφυρώσουν το κενό που προκύπτει από την έλλειψη της Ινδίας», δήλωσε ο Nitin Gupta, ανώτερος αντιπρόεδρος της Olam Agri India, ενός από τους κορυφαίους εξαγωγείς ρυζιού στον κόσμο.
«Ωστόσο, υπάρχει ένας περιορισμός στην πλεονάζουσα ικανότητά τους για εξαγωγές. Αυτός ο περιορισμός θα μπορούσε να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για μια άνοδο των τιμών σε άλλες χώρες προέλευσης, θυμίζοντας το αξιοσημείωτο ράλι των τιμών που είδαμε το 2007/08», τόνισε.
Το 2008, οι τιμές του ρυζιού έφθασαν σε επίπεδο ρεκόρ πάνω από 1.000 δολάρια ανά τόνο, αφού η Ινδία, το Βιετνάμ, το Μπαγκλαντές, η Αίγυπτος, η Βραζιλία και άλλοι μικροί παραγωγοί περιόρισαν τις εξαγωγές.
Περιορισμένο πλεόνασμα
Τώρα, οι εξαγωγείς ρυζιού δεν θα μπορέσουν να αυξήσουν τις εξαγωγές τους κατά περισσότερο από 3 εκατομμύρια μετρικούς τόνους ετησίως, καθώς προσπαθούν να ικανοποιήσουν την τοπική ζήτηση εν μέσω περιορισμένου πλεονάσματος, δήλωσαν στο Reuters τρεις traders με παγκόσμιους εμπορικούς οίκους.
Η Ταϊλάνδη, το Βιετνάμ και το Πακιστάν – ο δεύτερος, ο τρίτος και ο τέταρτος μεγαλύτερος εξαγωγέας στον κόσμο, αντίστοιχα – δήλωσαν ότι επιθυμούν να αυξήσουν τις πωλήσεις, καθώς η ζήτηση για τις καλλιέργειές τους αυξάνεται μετά τους περιορισμούς της Ινδίας. Τόσο η Ταϊλάνδη όσο και το Βιετνάμ τόνισαν ότι θα διασφαλίσουν πως οι εγχώριοι καταναλωτές δεν θα πληγούν από την αύξηση των εξαγωγών.
«Είναι απαράδεκτο για μια χώρα που εξάγει ρύζι να αντιμετωπίζει στενότητα εφοδιασμού και υψηλές εγχώριες τιμές», δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ο υπουργός Βιομηχανίας και Εμπορίου του Βιετνάμ Nguyen Hong Dien.
Το Πακιστάν, που ανακάμπτει από τις καταστροφικές πλημμύρες του περασμένου έτους, θα μπορούσε να εξάγει 4,5 έως 5 εκατομμύρια τόνους από τους 3,6 εκατομμύρια τόνους του τρέχοντος έτους, σύμφωνα με αξιωματούχο της Ένωσης Εξαγωγέων Ρυζιού του Πακιστάν (REAP).
Ωστόσο, η χώρα είναι απίθανο να επιτρέψει απεριόριστες εξαγωγές εν μέσω διψήφιου πληθωρισμού, δήλωσε ο αξιωματούχος.
Οι κύριοι εισαγωγείς ρυζιού (εκτός μπασμάτι) είναι οι Φιλιππίνες, Κίνα, Σενεγάλη, Νιγηρία, Νότια Αφρική, Μαλαισία, Ακτή Ελεφαντοστού και Μπαγκλαντές.
Αλυσιδωτή αντίδραση
Οι παγκόσμιες τιμές έχουν αυξηθεί κατά περίπου 20% μετά την απαγόρευση της Ινδίας. Μια περαιτέρω αύξηση κατά 15% θα μπορούσε να προκαλέσει περιορισμούς από την Ταϊλάνδη και το Βιετνάμ, σύμφωνα με τους traders των διεθνών εμπορικών εταιρειών.
«Το ερώτημα δεν είναι αν θα περιορίσουν τις εξαγωγές, αλλά πόσο θα τις περιορίσουν και πότε», δήλωσε έμπορος με έδρα το Νέο Δελχί.
Αυτή την εβδομάδα, οι τιμές του ρυζιού στην Ταϊλάνδη και το Βιετνάμ εκτινάχθηκαν σε υψηλά 15 ετών, καθώς οι αγοραστές έσπευσαν να καλύψουν το κενό της Ινδίας.
Ανησυχία για το φαινόμενο Ελ Νίνιο
Το ρύζι αποτελεί βασικό προϊόν για περισσότερους από 3 δισεκατομμύρια ανθρώπους και σχεδόν το 90% παράγεται στην Ασία, όπου η εμφάνιση του φαινομένου Ελ Νίνιο απειλεί τις καλλιέργειες σε βασικές χώρες παραγωγής.
Μετά τις βροχοπτώσεις που ήταν κάτω από τα κανονικά επίπεδα τον Ιούνιο και τον Ιούλιο, η Ταϊλάνδη συνέστησε στους αγρότες να περιορίσουν τις επόμενες καλλιέργειες ρυζιού.
Στην Ινδία, οι μουσώνες προκάλεσαν πλημμύρες σε μέρη με καλλιέργειες ρυζιού, ενώ σε άλλες περιοχές δεν σημειώθηκαν βροχοπτώσεις για να ξεκινήσει η φύτευση.
«Οι καλές βροχές των μουσώνων είναι απαραίτητες για την κανονική παραγωγή, η οποία θα επιτρέψει στο Νέο Δελχί να άρει τους περιορισμούς στις εξαγωγές», δήλωσε ο B.V. Krishna Rao, πρόεδρος της Ένωσης Εξαγωγέων Ρυζιού της Ινδίας.
Ο Rao δήλωσε ότι μόνο οι ινδικές προμήθειες μπορούν να αποκαταστήσουν την ισορροπία στην παγκόσμια αγορά ρυζιού.
«Θα πρέπει να δούμε για πόσο καιρό θα παραμείνουν σε ισχύ οι περιορισμοί της Ινδίας. Όσο περισσότερο διαρκούν οι απαγορεύσεις τόσο πιο δύσκολο θα είναι για τους άλλους εξαγωγείς να αντισταθμίσουν το έλλειμμα», δήλωσε ο Peter Clubb, αναλυτής στο Διεθνές Συμβούλιο Σιτηρών (IGC) στο Λονδίνο.
Με πληροφορίες από Reuters
