Η περιοχή της Βόρειας Αφρικής —που περιλαμβάνει την Αίγυπτο, τη Λιβύη, την Τυνησία, την Αλγερία και το Μαρόκο— αποτελεί περίπου το 15% των παγκόσμιων εισαγωγών σιταριού.
Παρά τη γενική μείωση στο παγκόσμιο εμπόριο σιταριού κατά πάνω από 10% για την περίοδο 2024/25, κυρίως λόγω μειωμένων αγορών από χώρες όπως η Κίνα, η Τουρκία και το Πακιστάν, η Βόρεια Αφρική κατέγραψε αύξηση 1% στις εισαγωγές της, επιβεβαιώνοντας τη σταθερή ζήτηση για αυτό το βασικό διατροφικό αγαθό.
Κυριαρχία της Ρωσίας και επέκταση της Ουκρανίας
Η περιοχή εξελίχθηκε σε ένα στρατηγικό πεδίο ανταγωνισμού για τους κύριους εξαγωγείς σιταριού, με την προμήθεια να στρέφεται ολοένα και περισσότερο προς την περιοχή του Εύξεινου Πόντου. Η Ρωσία αναδείχθηκε ως ο κυρίαρχος προμηθευτής, αποσπώντας μερίδιο αγοράς κυρίως από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ και η Ουκρανία είδε σημαντική ανάκαμψη στο μερίδιό της, σύμφωνα με έκθεση του USDA.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι, παρά τη συνολική μείωση των εξαγωγών σιταριού της Ρωσίας, οι αποστολές της προς τη Βόρεια Αφρική αυξήθηκαν. Η Ρωσία επωφελήθηκε από τη μείωση της διαθεσιμότητας σιταριού στην Ε.Ε. και κατάφερε να κατακτήσει σχεδόν το 50% του μεριδίου αγοράς στην περιοχή — φτάνοντας το 70% στην Αίγυπτο και σχεδόν μονοπωλώντας τις αποστολές προς τη Λιβύη. Στην Τυνησία, οι ρωσικές εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 50%, ενώ στο Μαρόκο υπερδιπλασιάστηκαν, αντισταθμίζοντας τις μειώσεις από τη Γαλλία.
Παράλληλα, η Ουκρανία επέστρεψε δυναμικά στην αγορά της Βόρειας Αφρικής, ανακάμπτοντας από τις σημαντικές απώλειες που υπέστη στις αρχές του πολέμου με τη Ρωσία. Με στρατηγικές κινήσεις και γεωγραφικά πλεονεκτήματα, κατέστησε την Αλγερία τον τρίτο μεγαλύτερο προορισμό για τις εξαγωγές της, τριπλασιάζοντας τις ποσότητες σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Επίσης, οι αποστολές προς την Τυνησία αυξήθηκαν κατά πάνω από 50%, ενώ οι εξαγωγές της Ε.Ε. προς την ίδια χώρα κατέρρευσαν.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση χάνει έδαφος
Η Ε.Ε. είδε το μερίδιό της στις εξαγωγές προς τη Βόρεια Αφρική να υποχωρεί σε λίγο πάνω από 25%. Η Γαλλία, που αντιμετώπισε τη χειρότερη σοδειά της εδώ και δεκαετίες, κατέγραψε σημαντικές μειώσεις σε πολλές αγορές, μεταξύ των οποίων το Μαρόκο και η Αλγερία. Μάλιστα, η αλγερινή κυβέρνηση δεν συμπεριέλαβε τη Γαλλία στους διαγωνισμούς σιταριού για πάνω από έναν χρόνο, με αποτέλεσμα μηδενικές αποστολές από τον Ιούλιο του 2024.
Αν και άλλες ευρωπαϊκές χώρες κοντά στον Εύξεινο Πόντο, όπως η Ρουμανία και η Βουλγαρία, αύξησαν τις εξαγωγές τους προς την Αλγερία, οι μεγάλοι κερδισμένοι παραμένουν η Ρωσία και η Ουκρανία.
Τι αναμένεται για το 2025/26
Για την επόμενη περίοδο (2025/26), προβλέπεται αύξηση των συνολικών εξαγωγών σιταριού τόσο από την Ε.Ε. όσο και από τη Ρωσία, ενώ οι ουκρανικές εξαγωγές αναμένονται ελαφρώς μειωμένες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται να ανακάμψει δυναμικά, με τη Γαλλία να επιστρέφει σε υψηλά επίπεδα παραγωγής. Ταυτόχρονα, η Ε.Ε. έχει θεσπίσει εμπορικά μέτρα που περιορίζουν τις ουκρανικές εξαγωγές προς την ευρωπαϊκή αγορά, ωθώντας την Ουκρανία να εντείνει τον ανταγωνισμό σε άλλες περιοχές.
Με αυξημένες ποσότητες σιταριού από όλους τους μεγάλους εξαγωγείς, ο ανταγωνισμός για το μερίδιο αγοράς στη Βόρεια Αφρική αναμένεται να οξυνθεί το 2025/26, σε μια περιοχή όπου οι εισαγωγές εκτιμάται ότι θα συνεχίσουν να αυξάνονται ελαφρώς.
Newsroom Agronewsbomb