Τα τελευταία δέκα χρόνια, το φαινόμενο της πρόωρης πτώσης της ελιάς ενώ είναι ακόμα πράσινη εμφανίζεται σε πολλές ελαιοκαλλιεργητικές περιοχές, τόσο στην Ελλάδα, όπως έγραψε πρόσφατα το Agronewsbomb, όσο όμως και στην Ιταλία.
Το φαινόμενο, σύμφωνα με τους Ιταλούς, έχει αρχίσει να εκδηλώνεται για πρώτη φορά στις βορειότερες περιοχές της Ιταλίας, έγινε παθολογικό και σταδιακά επηρέασε και άλλες Ιταλικές ελαιοκαλλιεργητικές περιοχές, με όχι πάντα τον ίδιο τρόπο και έκταση ανά περιοχή όλα αυτά τα χρόνια.
Το 2023 ωστόσο το φαινόμενο έχει ενταθεί, με τις απώλειες ελιάς μάλιστα να φτάνουν και να ξεπερνούν το 60% στην Ιταλία.
Συνήθως η πτώση αρχίζει λίγο μετά την καρπόδεση και συνεχίζεται μέχρι να σκληρύνει το κουκούτσι και μετά σταματά. Τα συμπτώματα εκδηλώνονται ήδη με ελιές ελαφρώς μεγαλύτερες από κόκκο πιπεριού: στο βασικό τμήμα αρχίζει μια αρχική ελαφρά απώλεια χρώματος, η οποία σταδιακά σκουραίνει, δημιουργούνται ζαρωμένα βαθουλώματα, τα οποία φτάνουν μέχρι τη μέση, αφήνοντας το πάνω μέρος πράσινο και θολό. Ταυτόχρονα, ο μίσχος, ακριβώς κάτω από την επαφή του με το κλαδί, χάνει χρώμα. Έτσι, από πράσινο γίνεται κιτρινωπός, στενεύει στο κέντρο, χάνει τον όγκο του.
Η ελιά μπορεί να γίνει ολόμαυρη ή να κρατήσει την κορυφή θολή και πράσινη. Μπορεί να πέσει, ίσως ευνοηθεί από τη βροχή ή τον άνεμο, ή να παραμείνει στο δέντρο ή να αποκολληθεί λίγο αργότερα. Μελέτες και έρευνες έχουν πραγματοποιηθεί όλα αυτά τα χρόνια, οι οποίες οδήγησαν στην αξιολόγηση πολλών αιτιών, όπως η παρουσία μυκητιακών παθογόνων ή η βλαβερή δράση του ασιατικού ζωύφιου. Το Πανεπιστήμιο της Πάντοβα έχει αναγνωρίσει το μυκητιακό είδος Botryosphaeria dothiodea ως το παρασιτικό αίτιο, το οποίο πιθανώς ενώνεται και επιδεινώνεται από ένα άλλο μυκητιακό παράσιτο, το Diplodia olivarum , που ανήκει στο Botryosphaeriaceae… Άλλα ερευνητικά ινστιτούτα έχουν επίσης εντοπίσει άλλα παθογόνα μυκήτων, όπως το Nothophoma quercina και το Colletotrichum gloeosporioides, πιο γνωστά ως λέπρα της ελιάς.
Αυτοί οι παθογόνοι μύκητες επιτίθενται σε φυτά που έχουν ήδη υποστεί πίεση και με μικρή αμυντική ικανότητα. Είναι επίσης γνωστό ότι προκαλούν φθορά των ξυλωδών οργάνων, με την εμφάνιση καρκινωμάτων κλαδιών, καθώς και ότι προκαλούν την πρόωρη πτώση των ελιών.
Όσον αφορά στη βλαβερή δράση του ασιατικού ζωύφιου, φαίνεται ότι συνδέεται με τη διατροφική του δραστηριότητα, η οποία πραγματοποιείται με δαγκώματα.
Παρ’ όλα αυτά, τα αίτια της πτώσης της πράσινης ελιάς δεν έχουν ακόμη διευκρινιστεί καλά, συνδέονται πιθανώς με αρκετούς παράγοντες, όπως η δράση μυκητιακών παθογόνων, με τη συμβολή εντόμων όπως το ασιατικό ζωύφιο και δεν μπορούμε να αποκλείσουμε άλλους, όπως η κεκτομή. Η δράση του δαγκώματος και του πιπιλίσματος αυτών των εντόμων θα μπορούσε κάλλιστα να είναι ένας προδιαθεσικός παράγοντας για μυκητιάσεις. Το ασιατικό ζωύφιο, καθώς και άλλα έντομα, θα μπορούσε επίσης να είναι φορέας μυκητιακών παθογόνων, λαμβάνοντας υπόψη την πιθανότητα να έχει μολυνθεί με μύκητες, τα οποία στη συνέχεια θα μεταφερθούν στην ελιά.
Στρατηγικές άμυνας
Για τον περιορισμό των ζημιών που προκαλεί η ανώμαλη πτώση, είναι απαραίτητη η έγκαιρη παρέμβαση, με φυτοϋγειονομικό σχέδιο παρέμβασης , ώστε να μειωθεί σταδιακά αλλά σημαντικά το ενδεχόμενο ενοφθαλμισμού παθογόνων μυκήτων.
Το Πανεπιστήμιο της Πάντοβας έχει συστήσει αυτό το ημερολόγιο θεραπειών:
- Κατά την βλαστική επανεκκίνηση, εφαρμόστε μια παρέμβαση με προϊόντα με βάση το Dodina, στις δόσεις που αναγράφονται στην ετικέτα κατά της λέπρας του παγωνιού και της ελιάς.
- Σε μια άλλη παρέμβαση πριν την άνθηση με Tebuconazole + Trifloxystrobin, πάντα στις δόσεις που αναγράφονται στην ετικέτα κατά της κηλίδας παγωνιού και της λέπρας της ελιάς.
- Μετά την πήξη των καρπών, κάντε παρέμβαση με Difenoconazole.
- Στην πρώτη μεγέθυνση των ελιών επαναλάβετε την παρέμβαση πάντα με Difenoconazole, όπως αναγράφεται στην ετικέτα στο μάτι του παγωνιού.
Πρέπει να αξιολογηθεί η πιθανότητα να παραμείνουν οι εμπλεκόμενοι μύκητες ή παθογόνοι μύκητες στα ελαιόδεντρα ή στις μολυσμένες δρύπες που έχουν πέσει στο έδαφος, καθώς μπορούν να διατηρηθούν μέχρι την επόμενη σεζόν. Θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη ότι η αύξηση των θερμοκρασιών που σημειώθηκε τα τελευταία χρόνια θα μπορούσε να έχει κάνει αυτά τα μανιτάρια, που μέχρι πριν λίγα χρόνια ελάχιστα θεωρούνταν, αναδυόμενα και πιο ύπουλα. Όσον αφορά τον περιορισμό του ασιατικού μικροβίου, εάν είναι απαραίτητο, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται προϊόντα με βάση το Acetamiprid.
Newsroom Agronewsbomb με στοιχεία και πληροφορίες από την Διαπεριφερειακή Ένωση Ελαιοπαραγωγών AIPO
