Καταγράφεται αύξηση των ευρημάτων φυτοφαρμάκων σε τρόφιμα πάνω από τα νόμιμα όρια, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA).
Το ποσοστό υπέρβασης του Μέγιστου Επιπέδου Υπολειμμάτων (Μ.Ε.Υ.) το 2020 αυξήθηκε σε σύγκριση με το 2019 και το 2018. Παρέμεινε υψηλό για τα μη επεξεργασμένα και επεξεργασμένα φύλλα σταφυλιού, τους μη επεξεργασμένους σπόρους κύμινου και τους επεξεργασμένους ξηρούς καρπούς Βραζιλίας που δεν καλύπτονται από τις τυχαίες δοκιμές της ΕΕ.
Η έκθεση βασίζεται σε δεδομένα από εθνικούς επίσημους ελέγχους από τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την Ισλανδία και τη Νορβηγία και περιλαμβάνει στοιχεία από το συντονισμένο από την ΕΕ πρόγραμμα ελέγχου, το οποίο χρησιμοποιεί μια στρατηγική τυχαιοποιημένης δειγματοληψίας.
Τα εθνικά προγράμματα ελέγχου βασίζονται στον κίνδυνο και στοχεύουν προϊόντα που πιθανόν περιέχουν υπολείμματα φυτοφαρμάκων ή για τα οποία έχουν εντοπιστεί παραβάσεις τα τελευταία χρόνια.
Εθνικά στοχευμένα ευρήματα
Ο αριθμός των δειγμάτων μειώθηκε κατά 9,3 τοις εκατό σε σύγκριση με το 2019 κυρίως λόγω της πανδημίας COVID-19. Οι χώρες που αναφέρουν ανέλυσαν 659 φυτοφάρμακα, με μέσο όρο 264 ανά δείγμα.
Για το 2020, το 94,9 τοις εκατό των 88.141 δειγμάτων που αναλύθηκαν έπεσε κάτω από τα Μ.Ε.Υ, το 5,1 τοις εκατό υπερέβη αυτό το επίπεδο, εκ των οποίων το 3,6 τοις εκατό δεν συμμορφώνονταν αφού λήφθηκε υπόψη η αβεβαιότητα των μετρήσεων. Υπέρβαση των MRL σημειώθηκε στο 3,9% των δειγμάτων το 2019 και το 2,3% προκάλεσε νομικές κυρώσεις ή ενέργειες επιβολής.
Οι μη εγκεκριμένες δραστικές ουσίες στην ΕΕ με το υψηλότερο ποσοστό υπέρβασης MRL ήταν το οξείδιο του αιθυλενίου, τα χλωρικά άλατα, η χλωροδεκόνη, το chlorpyrifos και η ανθρακινόνη.
Όσον αφορά το οξείδιο του αιθυλενίου, 49 από τα 230 δείγματα βρέθηκαν να υπερβαίνουν το MRL και τα 46 αφορούσαν σπόρους σουσαμιού. Αυτό το ζήτημα εντοπίστηκε στο Βέλγιο στα τέλη του 2020 σε σουσάμι από την Ινδία. Δεν έχουν καθοριστεί ασφαλή επίπεδα για αυτό το φυτοφάρμακο στην ΕΕ. Η χρήση του συνδέεται με τη μείωση της σαλμονέλας.
Για το chlorpyrifos, 327 δείγματα των 73.874 υπερέβησαν το MRL. Η ουσία δεν έχει εγκριθεί για χρήση στην ΕΕ από τον Απρίλιο του 2020.
Πολλαπλά υπολείμματα αναφέρθηκαν σε 24.057 δείγματα. Σε ένα δείγμα φράουλας άγνωστης προέλευσης βρέθηκαν έως και 35 διαφορετικά φυτοφάρμακα. Οι μη επεξεργασμένες γλυκές και πιπεριές και το κρασί είχαν την υψηλότερη συχνότητα πολλαπλών ποσοτικοποιημένων υπολειμμάτων.
Τυχαία δειγματοληψία ΕΕ
Το πρόγραμμα της ΕΕ κάλυψε καρότα, κουνουπίδι, ακτινίδια, κρεμμύδια, πορτοκάλια, αχλάδια, πατάτες, αποξηραμένα φασόλια, καστανό ρύζι, σπόρους σίκαλης, συκώτι βοοειδών και λίπος πουλερικών.
Για τα 12.077 δείγματα που αναλύθηκαν στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος, το 1,7 τοις εκατό υπερέβαινε το Μ.Ε.Υ και το 0,9 τοις εκατό ήταν μη συμμορφούμενα.
Τα ποσοστά υπέρβασης των Μ.Ε.Υ. αυξήθηκαν από το 2014 έως το 2017 και από το 2017 έως το 2020 στο ρύζι, τα πορτοκάλια, τα αχλάδια και το λίπος πουλερικών. Αυξητική τάση από το 2017 έως το 2020 παρατηρήθηκε επίσης στα ξερά φασόλια, τα ακτινίδια και το κουνουπίδι.
Τα πορτοκάλια, ακολουθούμενα από τα αχλάδια, τα καρότα και το ρύζι είχαν τον μεγαλύτερο αριθμό δειγμάτων με πολλαπλά υπολείμματα. Σε ένα δείγμα ρυζιού άγνωστης προέλευσης, προσδιορίστηκαν ποσοτικά 15 διαφορετικά φυτοφάρμακα.
Ένα μη συμμορφούμενο αποτέλεσμα αναφέρθηκε για το fipronil στις πατάτες. Ο εντοπισμός υπολειμμάτων fipronil από τις βελγικές αρχές το 2017 οδήγησε στην ανάκληση εκατομμυρίων αυγών στην Ευρώπη.
Από 4.632 δείγματα που επισημάνθηκαν ως βιολογικά, 87 αναφέρθηκαν με επίπεδα υπολειμμάτων πάνω από τα αντίστοιχα Μ.Ε.Υ τους, εκ των οποίων τα 36 δείγματα δεν ήταν συμβατά.
Στο μέλι βρέθηκαν έως και 30 διαφορετικά φυτοφάρμακα, κυρίως το thiacloprid. Ανιχνεύθηκαν ουσίες με μη εγκεκριμένες χρήσεις όπως το amitraz, το chlorfenvinphos και το coumaphos.
Τα δείγματα που εισήχθησαν από χώρες εκτός ΕΕ διαπιστώθηκε ότι είχαν υψηλότερο ποσοστό υπέρβασης MRL και υψηλότερο επίπεδο μη συμμόρφωσης σε σύγκριση με τα τρόφιμα που παράγονται στην ΕΕ.
Μια αξιολόγηση διατροφικού κινδύνου της EFSA, ως μέρος της ανάλυσης των αποτελεσμάτων της, υποδηλώνει ότι τα προϊόντα διατροφής που ελήφθησαν δειγματοληπτικά είναι απίθανο να δημιουργήσουν ανησυχία για την υγεία των καταναλωτών.
Πηγή:
