Ανησυχία για τις εξαγωγές φρουτολαχανικών προς τις ΗΠΑ λόγω δασμολογικής συμφωνίας με ΕΕ.

Ανησυχία προκαλεί στον ελληνικό αγροδιατροφικό τομέα – και ιδιαίτερα στους εξαγωγείς φρέσκων φρούτων και λαχανικών – η πρόσφατη εμπορική συμφωνία μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ηνωμένων Πολιτειών, που προβλέπει την επιβολή δασμού 15% σε ορισμένες ευρωπαϊκές εξαγωγές.

Αν και οι λεπτομέρειες της συμφωνίας δεν έχουν ακόμα αποσαφηνιστεί, ο κλάδος βρίσκεται σε αναμονή, με τον μεγαλύτερο προβληματισμό να επικεντρώνεται στο ακτινίδιο – το βασικό εξαγώγιμο ελληνικό φρούτο προς τις ΗΠΑ.

Ακτινίδιο: Πυλώνας των εξαγωγών

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι ελληνικές εξαγωγές φρέσκων φρούτων και λαχανικών προς τις ΗΠΑ ανήλθαν σε 26,42 εκατομμύρια ευρώ το διάστημα Ιανουαρίου – Μαΐου 2025, με όγκο 13.646 τόνων. Από αυτό το σύνολο, οι εξαγωγές ακτινιδίου ξεπέρασαν τους 11.300 τόνους, αντιπροσωπεύοντας το 83% του συνολικού όγκου και σχεδόν το 82,6% της αξίας, δηλαδή 21,83 εκατομμύρια ευρώ.

Παρά το μικρό μερίδιο των ΗΠΑ στο συνολικό εξαγωγικό πλάνο της χώρας (περίπου 2,7%), οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην αγορά αυτή εμφανίζονται προβληματισμένες για τις συνέπειες μιας ενδεχόμενης αύξησης του κόστους λόγω των δασμών.

Αυξητική τάση στο πρώτο πεντάμηνο του 2025

Σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024, οι εξαγωγές φρέσκων φρούτων και λαχανικών προς τις Ηνωμένες Πολιτείες σημείωσαν μικρή αλλά θετική μεταβολή: αύξηση 2,2% στον όγκο και 2,5% στην αξία. Η δυναμική δείχνει πως υπάρχει περιθώριο ανάπτυξης, εφόσον δεν επιβληθούν εμπόδια στο διασυνοριακό εμπόριο.

Στοιχεία για το 2024: Ένα πλήρες έτος εξαγωγών

Το 2024, η Ελλάδα εξήγαγε συνολικά 26.625 τόνους φρέσκων φρούτων και λαχανικών προς τις ΗΠΑ, με αντίστοιχη αξία 52,15 εκατομμύρια ευρώ. Παρά τα φαινομενικά υψηλά νούμερα, οι ΗΠΑ αντιπροσώπευσαν μόλις το 1,5% του συνολικού εξαγόμενου όγκου (σε σύνολο 1,79 εκατ. τόνων) και το 2,8% της συνολικής αξίας (σε σύνολο 1,86 δισ. ευρώ).

Δασμοί και συναλλαγματικοί κίνδυνοι

Το 2024, οι εξαγωγές φρούτων και λαχανικών από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. προς τις ΗΠΑ έφτασαν τα 638,85 εκατομμύρια ευρώ, με δασμούς ύψους 95,83 εκατομμυρίων ευρώ. Παράλληλα, η διολίσθηση του δολαρίου έναντι του ευρώ κατά 13-14% επιβάρυνε περαιτέρω την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών προϊόντων.

Όπως σημείωσε ο Γ. Πολυχρονάκης, εκπρόσωπος του Incofruit Hellas, η κατάσταση απαιτεί επαγρύπνηση και συντονισμένες κινήσεις από πλευράς πολιτείας και επιχειρήσεων. Η επιβολή νέων δασμών σε μια ήδη ευμετάβλητη αγορά, όπως αυτή των ΗΠΑ, μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τον πιο δυναμικό εξαγωγικό κλάδο της χώρας.