Μια νέα εκπαιδευτική πρωτοβουλία του υπουργείου Παιδείας φέρνει από τη σχολική χρονιά 2025-2026 τους λαχανόκηπους στα νηπιαγωγεία και τα δημοτικά σχολεία όλης της χώρας, φιλοδοξώντας να εντάξει τη βιωματική μάθηση και τη βιώσιμη ανάπτυξη στον πυρήνα της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Το πρόγραμμα, όπως έκανε γνωστό το ΑΠΕ-ΜΠΕ, με τίτλο «Λαχανόκηποι στα σχολεία: με κριτική σκέψη και όραμα συνεργαζόμαστε, χαιρόμαστε, δημιουργούμε», επιχειρεί να γεφυρώσει την επαφή των παιδιών με τη φύση και την περιβαλλοντική συνείδηση, μέσα από πρακτική ενασχόληση με τον σχολικό κήπο.
Οι μαθητές καλούνται να φορέσουν γαλότσες, να λερωθούν με χώμα, να παρατηρήσουν, να συνεργαστούν και να κατανοήσουν πώς ένας σπόρος μετατρέπεται σε τροφή. Πρόκειται για μια προσπάθεια να αντιστραφεί – έστω και εν μέρει – η απομάκρυνση των παιδιών από τη φύση και τις φυσικές διαδικασίες, σε μια εποχή που η οθόνη κυριαρχεί στην καθημερινότητά τους.
Ωστόσο, όσο σημαντική και αν είναι αυτή η δράση, έρχεται να εφαρμοστεί σε ένα τοπίο που αλλάζει δραματικά – και όχι προς το καλύτερο. Η ύπαιθρος της Ελλάδας ερημώνει. Το δημογραφικό πρόβλημα είναι πλέον ορατό ακόμη και σε περιοχές που κάποτε έσφυζαν από ζωή. Πολλά σχολεία έχουν μείνει με ελάχιστους μαθητές. Τμήματα συγχωνεύονται, θέσεις εκπαιδευτικών μένουν ακάλυπτες και σε ορισμένες περιπτώσεις, οι τελευταίοι μαθητές παρακολουθούν μάθημα σε τάξεις-φαντάσματα.
Είναι τουλάχιστον οξύμωρο να μιλάμε για λαχανόκηπους σε σχολεία που σε λίγα χρόνια ίσως να μην έχουν μαθητές. Η πρωτοβουλία του Υπουργείου, όσο καλοπροαίρετη κι αν είναι, μοιάζει να αγνοεί τη βαθύτερη ρίζα του προβλήματος: τη σταδιακή εγκατάλειψη της ελληνικής υπαίθρου και την αποτυχία της πολιτείας να κρατήσει νέους ανθρώπους στις τοπικές κοινωνίες.
Η εκπαιδευτική κοινότητα – και ιδιαίτερα οι δάσκαλοι και οι νηπιαγωγοί σε μικρές, απομονωμένες περιοχές – γνωρίζουν καλά ότι η υποβάθμιση δεν ξεκινά από την απουσία λαχανόκηπων, αλλά από την απουσία ουσιαστικής στήριξης, έργων υποδομής, κινήτρων παραμονής, και πολιτικών για την αναγέννηση των χωριών. Το περιβάλλον καλλιεργείται μέσα από τη ζωή – όχι σε τόπους που σταδιακά νεκρώνονται.
Αν πραγματικά θέλουμε να μιλήσουμε για βιωσιμότητα, τότε ο πρώτος σπόρος που πρέπει να φυτευτεί δεν είναι στο παρτέρι, αλλά στο κράτος πρόνοιας, στη δημογραφική πολιτική, στη στήριξη των νέων οικογενειών στην επαρχία, στην εξασφάλιση ίσων ευκαιριών για εκπαίδευση και ποιότητα ζωής.
Οι λαχανόκηποι είναι μια όμορφη ιδέα. Αλλά χωρίς παιδιά, δεν ανθίζει τίποτα. Αν η κυβέρνηση θέλει πραγματικά να πιάσει ρίζες η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, οφείλει πρώτα να σταματήσει την αιμορραγία της υπαίθρου. Αλλιώς, θα μιλάμε για λαχανόκηπους σε σχολεία-μουσεία.
Newsroom Agronewsbomb
