Τα Ηνωμένα Έθνη και ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) στρέφουν την προσοχή τους στην χρήση των πλαστικών στη γεωργία, καθώς τα ανησυχητικά αριθμητικά στοιχεία δίνουν δυσοίωνες προβλέψεις κατατάσσοντας τα γεωργικά πλαστικά στις βασικές απειλές για την επισιτιστική ασφάλεια, την υγεία και το περιβάλλον
Σε «θάλασσες κι ακτές» τα ψάχνανε, στα χωράφια τα βρήκανε!
Το ενδιαφέρον μέχρι σήμερα στρεφόταν στα πλαστικά απορρίμματα σε θάλασσες και ακτές, αλλά η αξιολόγηση των γεωργικών πλαστικών και της βιωσιμότητάς τους από τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) δίνει μια νέα διάσταση καταδεικνύοντας ότι η γη που χρησιμοποιούμε για την καλλιέργεια της τροφής μας είναι μολυσμένη με ακόμη μεγαλύτερες ποσότητες πλαστικούς ρύπους. «Τα εδάφη είναι ένας από τους κύριους υποδοχείς γεωργικών πλαστικών και είναι γνωστό ότι περιέχουν μεγαλύτερες ποσότητες μικροπλαστικών από τους ωκεανούς», δήλωσε η αναπληρώτρια γενική διευθύντρια του FAO Μαρία Έλενα Σεμέδο, στον πρόλογο της έκθεσης.
Ανησυχητικά τα αριθμητικά στοιχεία
Με βάση τα επίσημα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από τους ειδικούς του FAO, οι αλυσίδες γεωργικής αξίας φαίνεται να χρησιμοποιούν κάθε χρόνο 12,5 εκατομμύρια τόνους πλαστικών προϊόντων, ενώ άλλα 37,3 εκατομμύρια χρησιμοποιούνται σε συσκευασίες τροφίμων.
Παράλληλα, η φυτική παραγωγή και η κτηνοτροφία αντιπροσώπευαν 10,2 εκατομμύρια τόνους ετησίως συλλογικά, ακολουθούμενη από την αλιεία και την υδατοκαλλιέργεια με 2,1 εκατομμύρια και τη δασοκομία με 0,2 εκατομμύρια τόνους.
Η Ασία εκτιμήθηκε ότι ήταν ο μεγαλύτερος χρήστης πλαστικών στη γεωργική παραγωγή, αντιπροσωπεύοντας σχεδόν το ήμισυ της παγκόσμιας χρήσης.
Καθώς η ζήτηση για γεωργικό πλαστικό συνεχίζει να αυξάνεται, η κα Σεμέδο υπογράμμισε την ανάγκη καλύτερης παρακολούθησης των ποσοτήτων που «διαρρέουν στο περιβάλλον από τη γεωργία»
Ζυγίζοντας τους κινδύνους
Ήδη από το 1950, τα πλαστικά έχουν κυριαρχήσει σε κάθε τομέα ενώ στη γεωργία είναι ο βασικός σύμμαχος της παραγωγικότητας. Κάλυψη εδάφους για μείωση ζιζανίων, δίχτυα για τη προστασία και τόνωση της ανάπτυξης των φυτών και της παράτασης των περιόδων καλλιέργειας, προστατευτικά σπορόφυτων και δενδρυλλίων είναι μερικές μόνο από τις περιπτώσεις που χρησιμοποιούνται τα γεωργικά πλαστικά. Ωστόσο, από τους εκτιμώμενους 6,3 δισεκατομμύρια τόνους πλαστικών που παράγονται πριν από το 2015, σχεδόν το 80 τοις εκατό δεν είχε ποτέ απορριφθεί σωστά. Ενώ οι επιπτώσεις μεγάλων πλαστικών αντικειμένων στη θαλάσσια πανίδα έχουν τεκμηριωθεί καλά, οι επιπτώσεις που προκαλούνται κατά την αποσύνθεσή τους, ενδέχεται να επηρεάσουν ολόκληρα οικοσυστήματα. Ενώ οι περισσότερες επιστημονικές έρευνες για τη ρύπανση από πλαστικά έχουν κατευθυνθεί στα υδάτινα οικοσυστήματα, οι ειδικοί του FAO λένε ότι τα γεωργικά εδάφη πιστεύεται ότι δέχονται πολύ μεγαλύτερες ποσότητες μικροπλαστικών. «Αυτή η έκθεση χρησιμεύει ως ηχηρό κάλεσμα για συντονισμένη και αποφασιστική δράση για τη διευκόλυνση των ορθών πρακτικών διαχείρισης και τον περιορισμό της καταστροφικής χρήσης πλαστικών σε όλους τους γεωργικούς τομείς», δήλωσε ο αναπληρωτής επικεφαλής του FAO.
Βασικές συστάσεις Ελλείψει βιώσιμων εναλλακτικών λύσεων, είναι αδύνατο να απαγορευθούν τα πλαστικά – και δεν υπάρχουν «ασημένιες σφαίρες» για την εξάλειψη των ζημιών που προκαλούν. Ωστόσο, η έκθεση προσδιορίζει αρκετές λύσεις που βασίζονται στο μοντέλο «Απόρριψη, επανασχεδιασμός, μείωση, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και ανάκτηση». Η έκθεση συνιστά επίσης την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου εθελοντικού κώδικα δεοντολογίας για όλες τις πτυχές των πλαστικών σε όλες τις αλυσίδες αγροδιατροφής και ζητά περισσότερη έρευνα, ειδικά για τον αντίκτυπο των μικροπλαστικών και των νανοπλαστικών στην υγεία. «Ο FAO θα συνεχίσει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ολιστική αντιμετώπιση του ζητήματος των γεωργικών πλαστικών στο πλαίσιο της επισιτιστικής ασφάλειας, της διατροφής, της ασφάλειας των τροφίμων, της βιοποικιλότητας και της βιώσιμης γεωργίας», είπε η κ. Σεμέδο.
