Τις καθυστερήσεις, τις ολιγωρίες και την προβληματική διαχείριση του θέματος των βοσκοτόπων από την πλευρά της κυβέρνησης στηλιτεύει και απαριθμεί μία προς μία ο πρώην Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Λακωνίας, Σταύρος Αραχωβίτης. Μάλιστα, κυβερνητικοί κύκλοι επιλέγουν να διαρρέουν ανυπόστατες πληροφορίες για καταλογισμούς, διαρροές στις οποίες απαντά ο κ. Αραχωβίτης, καθώς φέρεται να ευθύνεται η δική του θητεία γι’ αυτούς. Το μεγαλύτερο, πάντως, ζήτημα που είχε ξεκινήσει να λύνεται από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είναι η αύξηση των επιλέξιμων βοσκότοπων με βάση τον κανονισμό omnibus που ψηφίστηκε από την Ευρώπη το 2017. Με ευθύνη του ΟΠΕΚΕΠΕ, που δεν ανανέωσε το χαρτογραφικό υπόβαθρο, όπως αναφέρει στο Agro24 ο κ. Αραχωβίτης, αυτή τη στιγμή «λείπουν» από τις δηλώσεις ΟΣΔΕ για ενεργοποίηση κτηνοτροφικών δικαιωμάτων ενίσχυσης περίπου 9 εκατ. στρέμματα.
Πόση είναι η επιλέξιμη έκταση βοσκότοπων για ενίσχυση στην Ελλάδα και πώς μεταβλήθηκε μετά την ψήφιση του Κανονισμού omnibus το 2017;
Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης της χώρας από τη Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ προετοιμάσθηκε και εκδόθηκε ο Κανονισμός 2017/2393 (Κανονισμός OMNIBUS). Με τον Κανονισμό αυτό, έγινε μία σημαντικότατη για τη χώρα μας, όπως και για τις λοιπές χώρες του Νότου της Ευρώπης, αναθεώρηση του ορισμού των βοσκοτόπων. Συγκεκριμένα, διευρύνθηκε ο ορισμός των βοσκοτόπων κατά τρόπον ώστε να δίνεται η δυνατότητα να γίνουν επιλέξιμες προς ενίσχυση πληθώρα φυσικών βοσκήσιμων πόρων, όπως τα θαμνολίβαδα και τα δασολίβαδα, δηλαδή οι παραδοσιακά βοσκήσιμες εκτάσεις στη χώρα μας. Οι εκτιμήσεις για το πραγματικό μέγεθος αυτών των εκτάσεων ποικίλουν, αν και συγκλίνουν ότι θα είναι της τάξης πλέον των 8 εκατομμυρίων στρεμμάτων επιλέξιμων βοσκοτόπων (περί τα 9,6 εκατ. στρέμματα).
Προκειμένου όμως, να αξιοποιηθεί η δυνατότητα που δίνει ο νέος ορισμός, θα έπρεπε ο ΟΠΕΚΕΠΕ να προχωρήσει σε επικαιροποίηση του χαρτογραφικού υποβάθρου για το σύνολο της ελληνικής επικράτειας. Με την υπ’ αριθ. 51760/2-7-2019 διακήρυξη προμήθειας ορθοφωτοχαρτών και διανυσματοποίησης του υποβάθρου ξεκίνησε αυτή η διαδικασία. Ωστόσο, 3 χρόνια μετά, άγνωστο παραμένει αν έχει ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία με την οποία θα διασφαλίζεται η νομιμότητα στην εκλεξιμότητα των βοσκοτόπων βάση του νέου ορισμού.
Πόση είναι η έκταση των ιδιωτικών βοσκότοπων που αναλογεί σε όσους έλαβαν δικαιώματα ενισχύσεων από το Εθνικό απόθεμα μέχρι το 2021;
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε στην διάθεσή μας, στην κατανομή Εθνικού Αποθέματος:
- το 2017 έλαβαν 177 δικαιούχοι με επιλέξιμη έκταση 1.032,17 ha. Η αξία ΕΑ στην ΠΕ βοσκοτόπων ήταν 12.735.897€
- το επόμενο έτος, 2018, την μοναδική χρονιά που υπέγραψα την κατανομή εγώ ως Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, οι δικαιούχοι ήταν 178 με επιλέξιμη έκταση 1019,84 ha. Η αξία ΕΑ στην ΠΕ βοσκοτόπων ήταν 8.343.044€
- το 2019 έλαβαν 406 δικαιούχοι με την επιλέξιμη έκταση να εκτοξεύεται στα 4.967,83 ha. Η αξία ΕΑ στην ΠΕ βοσκοτόπων ήταν 14.725.430€.
- και το 2020 οι δικαιούχοι έφτασαν στους 848 με επιλέξιμη έκταση στα 12.455,81 ha! Η αξία ΕΑ στην ΠΕ βοσκοτόπων ήταν 33.019.395€!
Τα στοιχεία μιλούν μόνα τους. Κάποιοι συνεχίζουν, παρόλο που αυτά είναι δημοσιευμένα από το 2021, να διασπείρουν ανακρίβειες και ψεύδη. Δεν χρειάζεται νομίζω πολύ μεγάλη φιλοσοφία για να διαπιστώσει κανείς πότε εκτινάχθηκε η απόκτηση δικαιωμάτων για την Περιφέρεια Βοσκοτόπων (ΠΕ1) από το εθνικό απόθεμα που συνεχώς καταγγέλλεται ότι αποτελεί μια μεγάλων διαστάσεων κομπίνα σε βάρος των πραγματικών κτηνοτρόφων.
Κατά την θητεία της ΝΔ τόσο οι δικαιούχοι όσο και οι εκτάσεις και πολύ περισσότερο τα ποσά εκτοξεύτηκαν. Όμως η περίπτωση των βοσκοτόπων ερευνώνται από την δικαιοσύνη.
Τι έγινε επί ΣΥΡΙΖΑ για να αποφευχθούν οι καταλογισμοί που έρχονταν στην χώρα μέχρι το 2014;
Κατά των καταλογισμών της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου έγιναν οι απαραίτητες προσφυγές, στις οποίες η προσπάθεια και συμβολή του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ) ήταν καθοριστική.
Χάρις στην πίεση που ασκήσαμε να αλλάξει ο κοινοτικός ορισμός του βοσκοτόπου και τη θεσμοθετημένη πλέον διεύρυνση του ορισμού των βοσκοτόπων και εκδόθηκε ο Κανονισμός 2017/2393 (Κανονισμός OMNIBUS).
Έτσι ενισχύθηκε με επιχειρήματα το πλαίσιο για τις πρόσφατες δικαστικές δικαιώσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που εντέλει δικαίωσε την χώρα μας και με τις δύο αποφάσεις (Φεβρουαρίου και Μαΐου 2020) επέτρεψε την επιστροφή στα κρατικά ταμεία συνολικά 446 εκατ. Ευρώ.
Πώς και γιατί δεν ολοκληρώθηκαν επί ημερών σας τα διαχειριστικά σχέδια βόσκησης;
Οι προσπάθειες της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ επικεντρώθηκαν στην αύξηση αφενός που επετεύχθη των βοσκήσιμων εκτάσεων χάρις στην αναθεώρηση του ορισμού των βοσκοτόπων αλλά και την εκπόνηση των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης. Τούτο διότι ήταν πεποίθησή μας ότι μαζί με τα διαχειριστικά σχέδια βόσκησης θα πετυχαίναμε τη μείωση της υψηλής, αλλά και πλασματικής ταυτόχρονα, ανά εκτάριο ενίσχυσης που εμφανίζει τη χώρα μας και θα συμβάλαμε στην αντικειμενική και δικαιότερη κατανομή των ενισχύσεων και την απεμπλοκή από στρεβλώσεις στην απονομή των ενισχύσεων από την εφαρμοζόμενη έως και σήμερα Τεχνική Λύση.
Δυστυχώς όμως η αυτοδιοίκηση και δη οι πιο σημαντικές για τη κτηνοτροφία μας περιφέρειες, παρά την διαρκή απαίτησή μας να συμβάλλουν με την υπογραφή των σχετικών συμβάσεων δεν στάθηκαν σε πολύ μεγάλο βαθμό για μικροκομματικούς λόγους αντάξιες των απαιτήσεων και του χρέους τους προς την κτηνοτροφία και τους κτηνοτρόφους. Αποτέλεσμα είναι ακόμη και σήμερα να μην έχει προχωρήσει ικανοποιητικά η σύνταξη των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης, γεγονός που κρατάει ακόμη δέσμια την εκτατική κτηνοτροφία στην κατά γενική παραδοχή άδικη Τεχνική Λύση.
Ποια είναι η αλήθεια για τους καταλογισμούς στους οποίους αναφέρεται το δημοσίευμα της Καθημερινής της Κυριακής 5 Ιουνίου;
Η εφημερίδα Καθημερινή αναφέρθηκε σε καταλογισμούς για την περίοδο 2016, 2017, 2018 ύψους 180 εκ. € σχετικά με τα βοσκοτόπια. Η πραγματικότητα είναι, σύμφωνα με τις πληροφορίες μας, ότι κατά μια πρώτη προσέγγιση απειλείται καταλογισμός πολύ μικρότερου ύψους που έχει να κάνει με την πολλαπλή συμμόρφωση.
Άρα ούτε το ποσό είναι αυτό που αναφέρεται στο δημοσίευμα, ούτε η αιτιολογία αλλά ούτε τελεσιδικία έχουμε. Κατά συνέπεια, οι πληροφορίες της έγκυρης εφημερίδας που πολλοί έσπευσαν να αναπαράγουν, δεν είναι ακριβείς.
Πότε έγιναν οι πρώτες καταγγελίες για διασπάθιση του εθνικού αποθέματος των δικαιωμάτων ενίσχυσης από νέους κτηνοτρόφους χωρίς ζώα;
Να ξεκαθαρίσουμε το θέμα με την ενεργοποίηση δικαιωμάτων στην ΠΕ βοσκοτόπων χωρίς την σύνδεση με την ύπαρξη ζώων.
Το 2015 εκδίδεται η ΥΑ 1584/66059 (ΦΕΚ 1337/2-7-2015) κατ’ εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 1307/2013 που τροποποιεί προς το αυστηρότερο τα σημεία που αφορούν τα κριτήρια επιλεξιμότητας των βοσκήσιμων εκτάσεων και εισάγει ελεγκτικά κριτήρια για την ομοιόμορφη εφαρμογή τους σε όλη την Ελλάδα.
Αντίθετα, τον Μάιο του 2021 η κυβέρνηση της ΝΔ τροποποίησε με την αριθμ. 416/110255/13/5/2021 (1) ΥΑ την αρχική ΥΑ 104/7056/21-01-2015 για τον ορισμό της κτηνοτροφικής δραστηριότητας και την επιλεξιμότητα στο άρθρο 40 όπου κανείς διαβάζει μια λίστα αμίμητων και διάτρητων κριτηρίων άσκησης της κτηνοτροφικής δραστηριότητας όπως τα παρακάτω:
δα) Οδικό δίκτυο. Περιλαμβάνεται το πρωτεύον, δευτερεύον και αγροτικό οδικό δίκτυο της χώρας, καθώς και τα μονοπάτια.
δβ) Σταβλικές εγκαταστάσεις. Πρόκειται για τεχνητές εγκαταστάσεις στέγασης του ζωικού κεφαλαίου.
δγ) Κατάλυμα κτηνοτρόφου. Πρόκειται για τεχνητές εγκαταστάσεις στέγασης – κατάλυσης του κτηνοτρόφου.
δδ) Λειτουργικά σημεία ποτίσματος, φυσικά ή τεχνητά.
δε) Περιττώματα σε σημαντικές ποσότητες. Συνήθως εντοπίζονται πλησίον σταβλικών εγκαταστάσεων.
Μάλιστα, σύμφωνα με την τροποποίησή τους, τα κριτήρια αυτά δεν είναι αναγκαίο να συντρέχουν σωρευτικά στη βοσκοτοπική έκταση, αφού αρκεί η παρουσία μόνο έως δυο (2) εξ αυτών.
Δεν φτάνουν, όμως, μόνο τα παραπάνω. Ήρθαν να προστεθούν κι άλλα, όπως είναι η πρόσφατη ΚΥΑ 1217/264725 (ΦΕΚ 4585/5-10-2021) για την κατανομή βοσκοτόπων στους κτηνοτρόφους της χώρας, που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων από τους συλλογικούς τους φορείς που ζητούν την απόσυρσή της.
Οι πρώτες καταγγελίες για περιπτώσεις παραγωγών που ελάμβαναν επιδοτήσεις χωρίς να τις δικαιούνται, αποκαλύφθηκαν από ελέγχους του ΟΠΕΚΕΠΕ το έτος 2017. Αμέσως τα στοιχεία στάλθηκαν στον εισαγγελέα για πλήρη διερεύνηση. Έκτοτε και κατά την θητεία του ΣΥΡΙΖΑ και άλλες περιπτώσεις έφτασαν στην δικαιοσύνη. Συνεπώς είναι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ που δεν ανέχθηκε και δεν πρόκειται να ανεχθεί καμία παρανομία με τις Ευρωπαϊκές επιδοτήσεις. Προειδοποιούμε τους παραβάτες ότι κάθε φαινόμενο διασπάθισης ενισχύσεων σε βάρος των πραγματικών παραγωγών, όσο μικρό ή μεγάλο και να είναι, θα οδηγείται πάραυτα στην δικαιοσύνη. Μηδενική ανοχή.
Τι προτείνετε να γίνει για να προχωρήσουμε ομαλά και με δίκαιο τρόπο στην κατανομή των επιδοτήσεων από το 2023 και πέρα;
Στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ 2023-2027 και με βάση το υφιστάμενο, πλέον, ενωσιακό, θεσμικό πλαίσιο που συνδέεται με αυτήν, το «εργαλείο» και ο «μπούσουλας» για όλα τα Κράτη Μέλη της ΕΕ, σε ότι αφορά στην κατανομή των ενωσιακών επιδοτήσεων, είναι το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο, που όφειλε να υποβάλει το κάθε Κράτος Μέλος στις αρμόδιες υπηρεσίες της Επιτροπής, προς έγκριση. Το Σχέδιο που απέστειλε η σημερινή Κυβέρνηση επέστρεψε από τις Βρυξέλλες, με σχεδόν 300 (!) παρατηρήσεις. Αυτό, δυστυχώς, αποδεικνύει την αφάνταστη προχειρότητα, τη χαρακτηριστική ελαφρότητα και τη διεκπεραιωτική λογική, που διέπει ευρύτερα την αγροτική πολιτική της ΝΔ, η οποία σε συνδυασμό με τα προβλήματα που παρουσιάζει σήμερα το ΟΣΔΕ και η λειτουργία του ΟΠΕΚΕΠΕ, θέτουν εν αμφιβόλω την κατανομή των επιδοτήσεων, με όρους δικαιοσύνης και διαφάνειας, προς τους πραγματικούς αγρότες. Απαιτείται λοιπόν, ένας ανασχεδιασμός του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου για την νέα προγραμματική περίοδο, που μέσα από την εξυγίανση και στον εξορθολογισμό του συστήματος κατανομής των ευρωπαϊκών επιδοτήσεων και τη θεραπεία των μακροχρόνιων στρεβλώσεών του, θα απαντά με πειστικό τρόπο στην αντιμετώπιση των κινδύνων για τη παραγωγή και το αγροτικό εισόδημα και στη διαχείριση των επιπτώσεων των όποιων κρίσεων, με διπλό στόχο τη διασφάλιση της παραγωγής και του αξιοπρεπούς εισοδήματος για τους παραγωγούς.
Υπάρχει πιστεύετε η βούληση από τη Νέα Δημοκρατία και τη νυν ηγεσία του ΥπΑΑΤ για δίκαιη κατανομή των πόρων της ΚΑΠ;
Δυστυχώς, η Κυβέρνηση της ΝΔ με τις ατυχείς και αποσπασματικές επιλογές της και ούσα δέσμια ποικίλων και συχνά αλληλοσυγκρουόμενων συμφερόντων, αδυνατεί να προτείνει ένα σχέδιο, με σαφές όραμα και στρατηγική, που θα συμβάλει στη δίκαιη κατανομή των πόρων της ΚΑΠ, αρνούμενη, επί της ουσίας, να ανταποκριθεί στις προτάσεις μας πάνω στα μείζονα ζητήματα της νέας ΚΑΠ, καθώς επίσης και στα καλέσματα σε ουσιαστικό διάλογο και διαβούλευση με τους παραγωγικούς φορείς.
Πρόκειται για μία στάση που είναι όχι μόνο ανεύθυνη, αλλά κυρίως επικίνδυνη και για την τρέχουσα περίοδο, που το κύμα ακρίβειας σαρώνει την ελληνική οικονομία, πλήττει τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις και συνθλίβει την αγροτική οικονομία και τους ήδη χειμαζόμενους παραγωγούς μας. Την έλλειψη στρατηγικής αποδεικνύει η αλλαγή τριών Υπουργών και τεσσάρων προέδρων του ΟΠΕΚΕΠΕ στα μόλις 3 χρόνια διακυβέρνησης.
