Στους δρόμους μαύρα, πυκνά σύννεφα καπνού από φλεγόμενες μπάλες άχυρου. Μεγάλα πανό γράφουν: «Ο πόλεμος ξεκίνησε». Τρακτέρ αποκλείουν αυτοκινητόδρομους και μεγάλες αποθήκες σουπερμάρκετ. Και σαν μην έφθαναν αυτά, αγρότες απειλούν πλέον ακόμα και πολιτικούς. Για προάγγελους εμφυλίου κάνει λόγο ο επικεφαλής του συγκυβερνώντος κόμματος ChristenUnie, Χερντ Γιαν Ζέγκερς.
Εδώ και εβδομάδες οι αγρότες διαμαρτύρονται για τους σχεδιαζόμενους νέους περιβαλλοντικούς κανονισμούς. Ο απόηχος των αγροτικών κινητοποιήσεων στην Ολλανδία φθάνει ακόμα και στη γειτονική Γερμανία. Γερμανοί αγρότες καλούν σε αλληλεγγύη με τους ολλανδούς συναδέλφους τους και κρεμούν μεγάλα πανό με συνθήματα στις γέφυρες των αυτοκινητοδρόμων. Στην Ολλανδία υφίσταται κίνδυνος κλιμάκωσης μετά το επεισόδιο της περασμένης εβδομάδας, όταν ένας αστυνομικός στο Χέρενβεν της περιφέρειας Φρίσλαν τράβηξε όπλο τραυματίζοντας, ευτυχώς ελαφρά, τον 16χρονο γιό ενός αγρότη. Εκτιμάται ότι το θλιβερό επεισόδιο προμηνύει ένα θερμό καλοκαίρι στην Ολλανδία.
30% των κτηνοτροφικών μονάδων απειλείται με λουκέτο
Μπλόκο ακόμα και στο αεροδρόμιο Χρένινγκεν….
Ο πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε θέλει τώρα να μιλήσει προσωπικά με τους αγρότες. «Κατανοώ τις πολύ μεγάλες ανησυχίες των αγροτών», δήλωσε στη Χάγη καλώντας τους να αποδεχθούν τον διαμεσολαβητή που όρισε η κυβέρνηση. Όμως οι εκπρόσωποι των αγροτών απορρίπτουν την επιλογή της Χάγης.
Το πρόβλημα δεν είναι καινούργιο. Επί δεκαετίες η Ολλανδία παραβιάζει τα όρια για τις εκπομπές αζώτου, οι οποίες πλήττουν προστατευόμενες περιοχές. Το 2019 το ανώτατο δικαστήριο αποφάσισε οριστικά και αμετάκλητα τον σεβασμό των ισχυόντων ορίων ρύπων. Βάσει της απόφασης η ολλανδική κυβέρνηση κατέθεσε σχέδιο, σύμφωνα με το οποίο μέχρι το 2030 θα πρέπει να περιοριστούν οι εκπομπές κατά μέσο όρο κατά 50% και σε περιοχές Natura κατά 70%.
Τα σχέδια αυτά έχουν άμεση επιρροή στην εντατικές καλλιέργειες. Σύμφωνα με την κυβέρνηση το 30% των κτηνοτροφικών μονάδων απειλείται με λουκέτο.
Για πολλά χρόνια ο πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε απέφευγε συνειδητά να ασχοληθεί με το ζήτημα. Και τώρα ο κυβερνητικός συνασπισμός βρίσκεται με τη πλάτη στον τοίχο και παρακολουθεί τα τρακτέρ των αγροτών να έρχονται καταπάνω του. Η αναβλητικότητα του ολλανδού πρωθυπουργού μοιάζει να εκδικείται. Εκτιμάται ότι η οργή των αγροτών είναι ενδεικτική για τη δυσφορία μεγάλης μερίδας πολιτών. Ακόμα και τμήμα του κόμματος του πρωθυπουργού τάσσεται πλέον στο πλευρό των διαμαρτυρόμενων αγροτών.
Βίαιοι διαδηλωτές στις κινητοποιήσεις
….αλλά και στις αποθήκες της αλυσίδας σουπερμάρκετ Άλμπερτ Χέιν
Από την πλευρά τους αρκετά κόμματα της αντιπολίτευσης προετοιμάζονται για μετωπική σύγκρουση με την κυβέρνηση. Για τα δεξιά και λαϊκιστικά κόμματα οι αγροτικές κινητοποιήσεις αποτελούν ιδανική αφορμή για να καρπωθούν τη μεγάλη δυσαρέσκεια των πολιτών.
Ο ακροδεξιός λαϊκιστής Χέερτ Βίλντερς προειδοποιεί: «Η Ολλανδία είναι ηφαίστειο, έτοιμο να εκραγεί». Βουλευτές του ακροδεξιού κόμματος «Φόρουμ Για τη Δημοκρατία» ισχυρίζονται μάλιστα ότι «το πολιτικό σύστημα βρίσκεται ένα βήμα πριν την κατάρρευση και εμείς είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε την εξουσία».
Όσο περνά πάντως ο χρόνος οι αγρότες γίνονται όλο και πιο ριζοσπαστικοί, όπως δείχνουν τελευταίες δημοσκοπήσεις. Σύμφωνα μάλιστα με την αντιτρομοκρατική υπηρεσία, στις κινητοποιήσεις παρεισφρέουν όλο και πιο συχνά βίαιες ομάδες διαδηλωτών.
Ο σχολιαστής της εφημερίδας NRC Handelsblad Τομ Γιαν Μόις παρατηρεί όλο και πιο αντιδημοκρατικές τάσεις και τις περιγράφει ως εξής: «Τα πάντα έχουν να κάνουν με εμάς, τις απόψεις μας, τα συμφέροντά μας. Όλα τα υπόλοιπα μάς είναι αδιάφορα».
Η στάση αυτή οδηγεί σε πολιτική αστάθεια. Ενδεικτικό ότι σήμερα κανένα κόμμα στο ολλανδικό κοινοβούλιο δεν ξεπερνά το 20%. Στη βουλή των 150 εδρών υπάρχουν 20 κοινοβουλευτικές ομάδες, μεταξύ των οποίων και πολλές ακραίων κομμάτων. Και εκείνα είναι έτοιμα να εκμεταλλευτούν προς όφελός τους οποιαδήποτε πολιτική αστάθεια στη χώρα.
Ανέτε Μπίσελ, dpa
Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος
