Το θέμα της κατανάλωσης σόγιας έχει επανέλθει στη μόδα μετά από μια πρόσφατη ώθηση από τους ευρωπαίους νομοθέτες να εγγυηθούν ότι τα προϊόντα που αγοράζουν, χρησιμοποιούν και καταναλώνουν οι πολίτες της ΕΕ στην ενιαία αγορά δεν συμβάλλουν στην παγκόσμια αποψίλωση και υποβάθμιση των δασών.
Η παραγωγή σόγιας συνδέεται με τη μετατροπή των οικοσυστημάτων σε γεωργική γη που οδηγεί σε απελευθέρωση παγιδευμένου διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.
Πάνω από το 80% της παγκόσμιας παραγωγής σόγιας εντοπίζεται στη Βραζιλία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Αργεντινή μαζί. Ταυτόχρονα, οι χώρες της ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο παράγουν λιγότερο από το 1% του παγκόσμιου συνόλου.
Για το λόγο αυτό, και επειδή η σόγια δεν αποτελεί βασικό συστατικό στη διατροφή των πολιτών της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου, η παρουσία της στην ευρωπαϊκή αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων υποτιμάται.
Ωστόσο, ενώ η άμεση χρήση σόγιας και σογιέλαιου για τρόφιμα ανέρχεται σε 3,5 κιλά ανά πολίτη ετησίως, εκτιμάται ότι 55 κιλά σόγιας ενσωματώνονται στην κατανάλωση ζωικών προϊόντων όπως κρέας, γαλακτοκομικά, αυγά και ψάρια εκτροφής, σύμφωνα με υπολογισμούς που περιλαμβάνονται σε έκθεση που ανατέθηκε από το Παγκόσμιο Ταμείο Άγριας Ζωής (WWF).
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Κατασκευαστών Σύνθετων Ζωοτροφών (FEFAC), η σόγια κατέχει τη μερίδα του λέοντος στη σύνθεση σύνθετων ζωοτροφών στην ΕΕ-27 και στο Ηνωμένο Βασίλειο, αντιπροσωπεύοντας το 29% της ακατέργαστης πρωτεΐνης για τη χρήση ζωοτροφών.
Για το WWF, αυτό σημαίνει ότι οι Ευρωπαίοι εξαφανίζουν άθελά τους τα δάση σε όλο τον κόσμο, συμβάλλοντας στην καταστροφή πολύτιμων φυσικών οικοσυστημάτων.
Δεν πρέπει να επιβαρύνουν τους αγρότες
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε πέρυσι νομοθεσία που στοχεύει στον περιορισμό της κατανάλωσης προϊόντων που σχετίζονται με την αποψίλωση των δασών, ενώ ταυτόχρονα ενθαρρύνει την κατανάλωση από βιώσιμες αλυσίδες εφοδιασμού.
Παρουσιάστηκε τον Νοέμβριο του 2021, η πρόταση θα εισαγάγει μια απαίτηση για τις εταιρείες που πωλούν ορισμένα προϊόντα να αποδεικνύουν ότι δεν προέρχονται από αποψιλωμένες περιοχές.
Ωστόσο, σύμφωνα με το WWF, αυτός ο νόμος δεν θα προστατεύει άλλα οικοσυστήματα που απειλούνται από την παραγωγή τροφίμων. Σχεδόν το ένα τέταρτο των εισαγωγών σόγιας από τη Νότια Αμερική προέρχεται από το Cerrado στη Βραζιλία, το οποίο περιέχει ένα μείγμα οικοσυστημάτων που δεν θα καλύπτονταν όλα από την προτεινόμενη νομοθεσία.
Ενώ η Ευρώπη αρχίζει να παράγει περισσότερη σόγια, οι ανάγκες της ξεπερνούν κατά πολύ τα σημερινά επίπεδα προστασίας,
Σύμφωνα με τον Anke Schulmeister, Ανώτερο Υπεύθυνο Δασικής Πολιτικής στο WWF, δεν είναι απαραίτητο για την ΕΕ να απομακρυνθεί πλήρως από τη σόγια για ζωοτροφές, αλλά να την προμηθεύεται από ήδη υπάρχουσες βιώσιμες φάρμες σόγιας. «Δεν ξεκινάμε από το μηδέν», είπε ο Schulmeister.
Ενώ υπάρχει δυνητικό κόστος για τους γεωργούς που μεταβαίνουν σε πιο βιώσιμη παραγωγή ή χρήση σόγιας, ο Schulmeister τόνισε ότι το βάρος πρέπει να επιβαρυνθεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ για να το καταστήσουν δυνατό και όχι οι ίδιοι οι αγρότες.
Η ισορροπημένη διατροφή βοηθά το κλίμα
Τα προϊόντα κρέατος έχουν την υψηλότερη συγκέντρωση σόγιας ενσωματωμένη στο προϊόν, κατά μέσο όρο 500 γραμμάρια ανά κιλό, αλλά αυτό δεν αναφέρεται ως συστατικό στις ετικέτες των τροφίμων.
Ο Schulmeister λέει ότι είναι σημαντικό οι πολίτες της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου να ενημερώνονται για την κατανάλωση σόγιας και να κατανοούν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της ως ενεργό μέρος της ώθησης προς τη βιώσιμη παραγωγή σόγιας.
Σε ατομικό επίπεδο, σημειώνει ότι η κατανάλωση μιας πιο ισορροπημένης διατροφής μπορεί να μειώσει τον προσωπικό αντίκτυπο των ανθρώπων στο περιβάλλον, καθώς θα υπήρχε λιγότερη κατανάλωση κρέατος και συνεπώς σόγιας για ζωοτροφές.
Ο αντίκτυπος του πολέμου της Ουκρανίας είναι ακόμη άγνωστος
Όσον αφορά τις ανησυχίες που εκφράστηκαν από θεσμικά όργανα και αξιωματούχους της ΕΕ σχετικά με τη διακοπή της γεωργικής βιομηχανίας από την κρίση στην Ουκρανία, ο Schulmeister λέει ότι είναι ακόμη πολύ νωρίς για να πούμε ποιες θα είναι αυτές οι επιπτώσεις στην αγορά σόγιας.
Η Ουκρανία παράγει το μεγαλύτερο μέρος του καλαμποκιού για ζωοτροφές στην Ευρώπη, επομένως, μπορεί να υπάρξει πρόσθετη ζήτηση για σόγια που προκαλείται από διακοπή στις εξαγωγές καλαμποκιού.
Ανεξάρτητα από αυτό, ο Schulmeister είπε ότι αυτή η κρίση δεν είναι λόγος να ξεχνάμε τους περιβαλλοντικούς στόχους. «Αυτό δεν πρόκειται να πάει μακριά, είτε έχουμε πρόκληση με την Ουκρανία είτε όχι», είπε.
Πηγή:Euractiv
